ABD BaşkanıJoe Biden’ın Suudi Arabistan’da Amerika’nın Ortadoğu’dan çekilmeyeceğini ilân etmişti. Aslında bu duyuru, Biden’ın ABD’nin Afganistan’dan çekilme kararının arkasındaki ana fikirle çelişiyor. Zira bu ana fikir, ABD’nin Ortadoğu’dan çekilerek bütün enerjisini“Hint-Pasifik”bölgesine odaklamaktı. Asya’ya odaklanma politikası Trump’tan önceki ABD BaşkanıBarack Obamatarafından savunulmuştu. Biden de ABD Başkan Yardımcısıydı.Biden ABD Başkanı seçildikten sonra ulusal güvenlik ve dış politika
ABD Başkanı
Joe Biden
’ın Suudi Arabistan’da Amerika’nın Ortadoğu’dan çekilmeyeceğini ilân etmişti. Aslında bu duyuru, Biden’ın ABD’nin Afganistan’dan çekilme kararının arkasındaki ana fikirle çelişiyor. Zira bu ana fikir, ABD’nin Ortadoğu’dan çekilerek bütün enerjisini
“Hint-Pasifik”
bölgesine odaklamaktı. Asya’ya odaklanma politikası Trump’tan önceki ABD Başkanı
Barack Obama
tarafından savunulmuştu. Biden de ABD Başkan Yardımcısıydı.
Biden ABD Başkanı seçildikten sonra ulusal güvenlik ve dış politika takımını büyük ölçüde Obama döneminde görev yapan isimlerden seçti. ABD’nin Ortadoğu ve Çin politikasını da bu isimler şekillendiriyor. Söz konusu isimlerden bazılarıysa ABD’nin Çin’e karşı daha etkin, daha kapsamlı, daha caydırıcı stratejiler geliştirilmesine yönelik kitapların da yazarlarıydılar.
19-22 Temmuz günleri arasında ABD’nin Colorado Eyaleti’nde düzenlenen
Aspen
Güvenlik Forumu’nda konuşan
CIA Başkanı William Burns,
Çin’in Tayvan’ı işgal niyetinin ciddi olduğuna dikkat çekiyordu. Çin’in Ukrayna savaşını çok yakından izlediğini ve dersler çıkardığını vurgulayan Burns, Çin Lideri Şi
Cinping
’in ordusunun Tayvan’a müdahale edebilecek kapasite olduğunu düşündüğünde bu adımı atacağını öne sürdü. Burns’a göre bu ihtimal yıllar geçtikçe kuvvetlenecek. Yani, sorun
“niyet
” değil, sadece
“vakit
” meselesidir
Washington’da Çin’in ekonomik, teknolojik ve askeri yükselişinin durdurulması konusunda “İki Partili dış politika elitleri” arasında fikir birliği var. Bu elitlerin bir kısmı
“ihtiyatlı Çin
şahinleri”yken, diğer kısmıysa
“acilci Çin Şahinleri”
. Parti eğilimleri kişiden kişiye farklı olsa bile bütün bu şahinleri ABD’deki iki kanatlı “
Anti-Çin Partisi”
olarak nitelemek mümkün tabii.
“Acilciler”
Çin’e karşı daha
“sert duruş”
öneriyorlar. Grup, “
ABD’nin küresel egemenliğinin acil sorunları”
bağlamında merkeze ‘Çin’i koyuyorlar. Diğer her şey, Ukrayna Savaşı, Rusya, Avrupa, Ortadoğu’ysa bu acil sorunun -ABD’nin enerjisini ve mesaisini çok kısıtlı kullanması gereken- yan sorunlarıdır. Dolayısıyla Hint-Pasifikler’i
“dünya tiyatrosunun ana sahnesi”
olarak gören “
Anti Çin Partisi –Acilciller
”e göre ABD gücünü sadece Çin’e odaklamalıdır.
Washington’daki “Anti-Çin partisi” çok uzak olmayan bir gelecekte Çin’in Tayvan’ı işgal girişiminde bulunacağını savunuyor. Bu gruba göre ABD’nin Tayvan’ı savunma kapasitesi Çin’e kıyasla geride. ABD’nin savunma harcamalarının Çin’in askeri-teknolojik yeteneklerini aşacak ölçüde artırılmasını öngörüyor bu gerekçelendirme. Acilciler, ABD’nin Hint-Pasifik’te ittifaklarını genişletmesini, güçlendirmesini salık veriyorlar. Örneğin, Japonya savunma harcamalarını Gayrisafi Yurt İçi Hasılası’nın yüzde 2 veya yüzde 3 oranında artırmalı, Tayvan ise ordusunu daha etkin bir savunma konsepti çerçevesinde yeniden yapılandırılmalıdır.
Biden’ın Suudi Arabistan’da yaptığı duyuruysa, Anti-Çin Partisi’nin Acilciler kanadını çileden çıkardı. Bu kanada göre duyuru ABD’nin Hint-Pasifik bölgesine odaklanmasını zaafa uğratıyor.
“Acilciler
”in önde gelen isimlerinden biriyse, Trump döneminde Savunma Bakan Yardımcılığı yapan
Elbridge Colby. “Dış İlişkiler Konseyi(CFR)”
üyesi olan Colby, 2018’de ilân edlen “
ABD Ulusal Savunma Strateji Belgesi”
nin de baş mimarıydı. “CIA” eski Başkanlarından
William Colby’
nin torunu olan Elbridge Colby, 2021’de yayınladığı “
Reddetme Stratejisi: Büyük Güç Çatışması Çağında Amerikan Savunması”
kitabıyla Çin tartışmalarının odağında yer aldı.
Colby, Çin’in niyetinin Tayvan’ı işgal etmek olduğunu, ABD’nin bu niyete göre hazırlanmasını istiyor. Buna göre ABD, en düşük ihtimallere göre değil, Çin’in kafasındaki en iyi stratejiye göre
“karşı-strateji”
geliştirmelidir. Yeteneklerin niyetleri mümkün kıldığını savunan Colby’ye göre, ABD için en büyük tehdit Rusya değil, Çin’dir. Çin’in askerî yeteneklerini güçlendirdiğini belirten Colby, ABD’nin uzun vadeli stratejik plânlamada Çin’in yeteneklerini hesaba katmalı.
ABD dış politikasının herhangi bir bölge için “özel bir yakınlık” veya
“izm”
tarafından yönlendirilmemesi gerektiğini savunan Colby, “
ABD Amerikalıların güvenliği refahı ve özgürlüğü için dünyanın en önemli kısımlarına odaklanmalıdır. Geçmişte, bu öncelikle Avrupa’ydı. Şimdi Asya”
diyor. “Acilciler” için Çin›in Asya’da ‘hegemonya’ kurmasını engellemek, -
Avrupa’da ne yaşanırsa yaşansın
-ABD dış politikasının önceliği olmalıdır.
#ABD
#Çin
#Asya
#Tayvan
