Afganistan yenilgisi yetim kaldı!

Başarısızlıkla sonuçlanan 20 yıllık işgalin ardından ABD askerleri Afganistan’dan çekiliyor. Ancak askerî ve sivil yetkililer ABD’nin çekilmesiyle Kabil Yönetimi’nin öngörülen süreden çok daha hızlı şekilde çökeceğini beklemiyorlardı. ABD ve İngiltere’nin Afgan sivillerin tahliyesi konusunda son derece hazırlıksız oldukları da ortaya çıktı. Dahası, ABD ve İngiltere kendileriyle işbirliği yapan Afgan sivillerin güvenliklerinin sağlanması konusunda bir hayli özensiz davrandılar. ABD’nin Kabil Havaalanı’ndan tahliye edilecek Afganların listesini Taliban’a vermeleri Amerikan medyasında eleştiri konusu oldu. Diğer bir yandan İngiltere Büyükelçiliği’nin boşaltılmasından sonra binada İngiliz askeri güçleriyle çalışmak için başvuran Afgan sivillere ait kimlik ve adres belgeler yerlere saçılmış olarak bulundu.

Ana akım Amerikan medyası sivillerin tahliyesinde yaşanan kaostan Biden Yönetimi’ni sorumlu tutan bir yayın politikası izliyor. Aslında önceki ABD Başkanı Donald Trump’ın Taliban ile Katar’ın başkenti Doha’da yaptığı barış anlaşmasını hayata geçiren Biden, “Cumhuriyetçi Parti”nin de hedefinde. Cumhuriyetçi Parti’nin(Cumhuriyetçi Ulusal Komite) web sayfasında Trump’ın Taliban ile yaptığı anlaşmayı öven bir metnin Kabil’in Taliban güçlerinin eline geçmesinin ardından silinmesi tabii ki dikkatlerden kaçmadı. Cumhuriyetçi Parti’den yapılan açıklamaysa sözkonusu metnin bir hata sonucu silindiğiydi. Aslına bakılacak olur ise ABD Kongresi’ndeki kıdemli Cumhuriyetçilerin birçoğu Trump’ın Afganistan’dan asker çekme kararına karşıydı. Keza Trump’ın Suriye’deki ABD askerlerini çekme girişimi de hem ana akım Cumhuriyetçiler’den, hem de ana akım Demokratlar’dan tepki görmüştü.

Biden yönetiminin Taliban ile yapılan anlaşmayı hayata geçirmesine destek açıklaması yapan Trump bile Biden’ı başarısızlıkla suçladı. Bazı Demokratlarsa Afganistan’da yaşanan gelişmelerden Trump’ın Taliban güçleriyle yaptığı anlaşmayı sorumlu tutuyorlar. Buna göre Taliban ile yapılan müzakerelerde Kabil Yönetimi’nin devre dışı bırakılması Taliban güçlerine erken zafer duygusu verdi. Öte yandan İngiltere Savunma Bakanı Ben Wallace da “BBC”ye yaptığı bir açıklamada Taliban’ın hızlı bir şekilde Afganistan yönetimini devralmasından Trump’ı sorumlu tuttu. Trump’ın askeri koalisyonun diğer ortaklarıyla düzgün bir şekilde işbirliği yapmadan Taliban ile alelacele anlaşma imzaladığını belirten Wallace, “Doha’da yapılan anlaşmanın çürük olduğunu düşünüyorum. Kazanamayan bir Taliban’a kazandığını söyledi ve Afganistan hükümetini baltaladı” demişti. Afganistan’ın işgalinde başat rol oynayan ABD ve İngiltere’den gelen farklı açıklamalar ABD Başkanlarından John Fitzgerald Kennedy’ye atfedilen “zaferin bin babası çıkar, yenilgi yetim kalırmış” sözünü haklı çıkartıyor.

Biden yönetimine yöneltilen suçlamalardan birisi de Afgan sivillerin Kabil ABD kontrolündeyken neden tahliye edilmedikleriydi. Bu suçlamayı yapanlara göre ABD, askeri personelden önce tüm sivilleri tahliye edebilirdi. ABD’de Sağ ve Sol siyasi çevrelerden Biden Yönetimi’nin Taliban’ın Kabil’i devralma ihtimalini göz ardı ettiği yönünde çok ciddi suçlamalar geliyor. Amerikan medyasında yer alan yorumlar Biden’ın siyasi basiretten yoksun olduğu izlenimi veriyor. Kabil Havaalanı’nda IŞİD’in gerçekleştirdiği saldırıda 13’ü Amerikan askeri olmak üzere 170 kişinin hayatını kaybetmesi Biden Yönetimini daha da güç duruma düşürdü. ABD medyasında yer alan yorumlarda Beyaz Saray Genel Sekreteri, Savunma Bakanı, Genelkurmay Başkanı, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı(CENTCOM), Ulusal Güvenlik Danışmanı ile ABD istihbarat kuruluşlarının hesap vermeleri gerektiği belirtiliyor.

Amerikan medyasına hakim olan görüş Afganistan’dan çekilmenin Biden yönetimi açısından tam anlamıyla bir fiyasko olduğuydu. Yaşanan tarihî fiyaskoya rağmen ABD’nin Afganistan’a geri geri dönmesini isteyenler de var tabii. ABD’nin sonu gelmez savaşlarına karşı çıkan çevrelerse ana akım medyayı- daha önce bu savaşlara verdikleri desteği öne sürerek-iki yüzlü davranmakla suçluyorlar. Öyle anlaşılıyor ki “Afganistan fiyaskosu” önümüzdeki süreçte Biden Yönetimi’ni çok meşgul edecek.