ABD’de ‘Yüksek Yargı’ masaya yatırılıyor..

04:0013/04/2021, Salı
G: 13/04/2021, Salı
Abdullah Muradoğlu

Amerikan toplumu tarihinin en derin kültürel ve politik kutuplaşmasını yaşıyor. Kültürle ilgili her şey, aynı zamanda politikayla da ilgili. Amerikan yargı sistemi de bu bölünmüşlükten ziyadesiyle etkileniyor. 9 Yargıçtan oluşan“Yüksek Mahkeme”, siyasetin ve“kültür savaşları”nın konusu olan birçok davanın sonuca bağlanmasında son derece etkili bir kurum.İki partinin farklı pozisyonlar aldığı bütün davalarda Yüksek Mahkeme kararları politik gündemlerini ilerletmek isteyen ABD Başkanları için de

Amerikan toplumu tarihinin en derin kültürel ve politik kutuplaşmasını yaşıyor. Kültürle ilgili her şey, aynı zamanda politikayla da ilgili. Amerikan yargı sistemi de bu bölünmüşlükten ziyadesiyle etkileniyor. 9 Yargıçtan oluşan
“Yüksek Mahkeme”
, siyasetin ve
“kültür savaşları”
nın konusu olan birçok davanın sonuca bağlanmasında son derece etkili bir kurum.
İki partinin farklı pozisyonlar aldığı bütün davalarda Yüksek Mahkeme kararları politik gündemlerini ilerletmek isteyen ABD Başkanları için de sınırlayıcı oluyor. ABD’de
“Yüksek Mahkeme’yi kontrol eden güç, bütün ülkeyi kontrol eder”
sözü son zamanlarda çok daha fazla telaffuz ediliyor. Bu yüzden olsa gerek Muhafazâkârlar ve Liberaller Yüksek Mahkeme yargıçlarının kendilerine yakın isimlerden seçilmelerine ayrı bir önem atfediyorlar.
ABD Başkanı tarafından ömür boyu görev yapmak üzere önerilen Yüksek Mahkeme yargıçları için son aşama Senato onayı. Senato çoğunluğunu elinde tutan parti ise avantajlı duruma geçiyor. Halihazırda 9 yargıçtan üçünü Trump seçti. Trump federal bölge mahkemelerinde ise 200 civarında yargıç atadı. Trump’ın adaylarının çoğunluğunun Muhafazâkâr hukukçuların çatı örgütü olan
“Federalist Toplum”
tarafından desteklenen isimler olması çokça tartışıldı.

ABD Başkanları “istifa yahut “vefat” sebebiyle boşalan Yüksek Mahkeme koltukları için yeni adaylar öneriyorlar. Yüksek Mahkeme’de 6 Muhafazâkâr, 3 Liberal yargıç görev yapıyor. Bu yüzden Demokratlar ve Liberaller Mahkeme’nin iyice Sağ’a kaydığından şikayet ediyorlar.

Liberaller en büyük kaybı 87 yaşındaki
Yargıç Ruth Bader Ginsburg
’un 2020’de ölümüyle yaşadılar. Ginsburg’un vefatıyla Muhafazâkârlar Mahkeme’de çoğunluk oldular. Trump’ın Yüksek Mahkeme’de boşalan üyelikler için radikal Katolik kimlikleriyle bilinen genç hukukçuları tercih etmesiyse Liberal Demokratlar tarafından şiddetli tepkilerle karşılaştı.
Sol kanat Demokratlar Yüksek Mahkeme’nin yapısının değiştirilmesi için bir süredir ataktalar.
Joe Biden
ise Başkanlık kampanyası sırasında Mahkeme’nin yapısının değiştirilmesiyle ilgili sorulara net cevaplar vermekten kaçınmıştı. Ne ki parti içinden gelen baskılar Biden’ı ‘yargı reformu’ konusunda da zorluyor.
“Demand Justice”
adlı Liberal bir örgüt ise Yüksek Mahkeme’nin en eski yargıcı
Stephen Breyer’
in emekli olması için kampanya başlattı. 1994’de
Bill Clinton
tarafından seçilen Breyer, Mahkeme’nin liberal üyeleri arasında yer alıyor. Biden seçim kampanyasında Siyahî bir kadını Yüksek Mahkeme yargıcı olarak seçeceğini ilân etmişti. Sol kanat Demokratlar şimdi Biden’ı sözünü tutmaya çağırıyor.

Biden’ın yeni bir yargıç seçebilmesi için Yüksek Mahkeme’de bir koltuğun boşalması gerekiyor. 82 yaşındaki Breyer ise istifanın hukuk sistemine güvensizlik oluşturacağı görüşünde. Obama’nın Başkanlığı sırasında Yargıç Ginsburg’un da istifa etmesi istenmişti. Ancak Ginsburg da istifayı hukuk etiğine uygun bulmamıştı. Trump ise 2020’de vefat eden Ginsburg’un yerine radikal muhafazâkâr genç bir kadın seçti. Sol Demokratlara göre Trump’ın genç isimleri seçmesi Muhafazâkârların on yıllarca Mahkeme’yi kontrol etmeleri demek.

“Demand Justice”
acil olarak hem Yüksek Mahkeme yargıçlarının görev sürelerinin azaltılmasını, hem de 4 üye daha eklenmesini talep ediyor. Sol Liberaller, dar bir farkla olsa bile Demokratlar’ın Senato’da çoğunluk olmasına güveniyorlar. Böylece Liberaller Biden tarafından seçilen 4 yeni üyeyle birlikte Yüksek Mahkeme’de çoğunluğu elde etmiş olacaklar.
Parti içinden gelen baskılar sebebiyle Biden yargı sorunlarının masaya yatırılması için bir “Komisyon” kurulması talimatı verdi. Komisyon’un Cumhuriyetçiler’in ve Demokratlar’ın daha çok ana akım kanatlarına yakın hukukçulardan teşkil edilmesi dikkat çekti. Sol-Liberal çevreler bir parça hayal kırıklığına uğrarken, Trump’ın yargı atamaları üzerinde son derece etkili olan
“Federalist Toplum”
ise Komisyon üyelerinin seçiminden memnun kaldı.

36 üyeli Komisyon 180 gün içinde yapacağı çalışmaların sonuçlarını rapor halinde sunacak. İşin aslı, Cumhuriyetçiler’le iyi geçinmek isteyen Biden, Sol-Liberallerden gelen acil eylem taleplerini zamana yayarak geçiştirmek istiyor. Bunun en iyi yolu, işi Komisyona havale etmek.

#ABD
#Yüksek Yargı
#Federalist Toplum
#Joe Biden
#Stephen Breyer
#Bill Clinton
#Demand Justice
#Trump