Engeller kalksın verim artsın

Türkiye’de kamu kurum ve kuruluşlarında memur ve işçi olarak toplam 60 binin üzerinde engelli istihdam ediliyor. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı verilerine göre; 2002’de memur olarak çalışan engelli sayısı 5 bin 777 kişiyken bu rakam Ağustos 2016’da yapılan son yerleştirmelerle birlikte 49 bin kişiye yaklaştı. Kamuda çalışan engelli işçi sayısı ise 11 bin civarında bulunuyor.

Bu rakama ulaşılmasında engelli vatandaşların gerek kamu gerekse özel sektördeki istihdamının artırılmasına yönelik çalışmalar, engellilerin adil rekabet ortamında yarışabilmesi amacıyla ayrı ve merkezi bir sınav sisteminin oluşturulması ve engelli çalıştıran işverenlere getirilen yeni teşvikler etkili oldu. Kamuda şart koşulan “engelli işçi kotası” da binlerce engellenin ekmeğinin kazanmasında etkili olan bir başka adım oldu.

1 Ağustos itibariyle başlayan 4. Dönem Toplu Sözleşmesi'nde kamu işveren heyetine sunulan teklifler arasında engelli çalışanları yakından ilgilendiren bir dizi teklif de var. Bu tekliflerin arasında kamuda çalışanların özlük ve sosyal haklarına yönelik dikkat çekiyor.

Engelleri kaldırmayı amaçlayan bu tekliflerin engellilerin hayatını bir nebze olsun kolaylaştıracağını ifade eden Memur-Sen Engelliler Komisyonu Başkanı Elvan Uğurlu, “Bu teklifler kamuda çalışan engellilerin daha rahat ve daha verimli bir şekilde çalışmalarını sağlayacak ve hayatlarını bir nebze olsun kolaylaştıracak. Gündelik hayatta da engelleri kaldırmaktan söz ediyorsak kamuda iş yükünü çeken engelli çalışanlarımıza da aynı şekilde kolaylık sağlamak gerekiyor” dedi.

Kamuda çalışan engelliler için önerilen tekliflerin sahada yapılan çalışmalar sonucunda belirlendiğini ifade eden Uğurlu, şu çağrıda bulundu: “Kamuda çalışan engellilere yönelik tekliflerimiz sadece bunları kapsamıyor. Diğer genel tekliflerimiz de engelli çalışanlar için geçerli. Engelli kamu çalışanları için ayrıca oluşturulan tekliflerimiz var. Bu teklifler engellilerin beklentilerini yansıtıyor. Bu teklifler hayata geçirildiğinde kamuda çalışan engellilerin daha verimli çalışacakları kanaatindeyiz. Kamuda engeller kaldırılmalı ve engelliler için yaşam standardı yükseltilmelidir.”

MEMUR-SEN’İN 10 MADDELİK TALEBİ

Memur-Sen Engelliler Komisyonu’nun engelli kamu çalışanlarına yönelik teklifleri ise şu maddelerden oluşuyor:

* Engelli kamu görevlilerinin derece artışı 2 yılda bir gerçekleştirilir. Buna ilave olarak her 5 yılda bir ilave derece verilir.

* Engeli nedeniyle malulen emeklilik hakkından yararlanan kamu görevlilerine bağlanacak emekli aylığı tutarı ile emekli ikramiyesi, 25 yıl esas alınarak hesaplanır ve ödenir. 25 yıldan daha fazla hizmeti olanlar için fiilen çalıştıkları süre dikkate alınır. Engelli kamu görevlilerine bağlanacak emekli aylığı, en son almakta olduğu maaşın %85’inden az olamaz.

* Engelli kamu görevlileri, emekliliklerinde derece ve kademelerine bakılmaksızın yeşil pasaport hakkından yararlandırılır.

* Engelli kamu görevlilerinin atanmasına ve değiştirmesine ilişkin iş ve işlemler ile mevzuat düzenlemeleri için oluşturulan kurul ve komisyonlarda, bu toplu sözleşmenin tarafı olan Konfederasyon tarafından bildirilecek engelli kamu görevlileri temsilcisi ye yer alır.

* Engelli kamu görevlilerine, ulaşımlarını sağladıkları motorlu taşıt alınmaları KDV’den muaf tutulur.

* Engellilerin bir kereye mahsus olmak üzere istekte bulundukları yere yer değiştirme suretiyle atanmalarında herhangi bir kayıt ve sınır uygulanmaz.

* Engelli kamu görevlisinin çalıştığı kurumun iş dışında yapacağı eğitim, seminer vb. faaliyetlerde refakatçi götürmesine imkân verilerek masrafları kurumca karşılanır.

* Engelli kamu görevlilerine, Diyanet İşleri Başkanlığınca koordine edilenler kapsamında Hac farizası ve Umre için %3 kontenjan uygulanır. Engelliler ve refakatçileri hac ve umre ziyaretlerinden %50 indirimli yararlanır.

* Ortaöğretim ve yükseköğretim mezunu olup hizmetli kadrosunda bulunan engelli kamu görevlileri, görevde yükselme sınavından muaf tutularak istekleri halinde VHKİ veya memur kadrolarına atanır.

* Parasız yatılı bursluluk kontenjan engelli kamu görevlisi çocuklarına da uygulanır.

ÖZELDE 88 BİN ENGELLİ ÇALIŞIYOR
2014’te yapılan düzenlemeyle zorunlu olmadığı halde engelli vatandaşları çalıştıran işverenler ile zorunluluk kapsamında belirlenen kotanın üzerinde engelli çalıştıran işverenlere sağlanan sigorta pirimi destek miktarının yüzde 50’den yüzde 100’e çıkarılmasının, özel sektörde engelli istihdamının teşvik edilmesi açısından önemli etkisi oldu. Bu teşvik sonucu özel sektörde çalışan engellilerin sayısı 2016 itibarıyla 88 bini aştı. Bu olumlu gelişmeye rağmen engelli vatandaşları istihdam etmekle yükümlü olan kurumlarda 23 bin 613 kota açığı bulunuyor.