Bütün ittifaklar çöktü

Suriye’deki savaş ülkenin doğu bölgelerine kayarken çatışmanın tarafı büyük güçler karşı karşıya geliyor. 2011 öncesi Suriye’yi tekrar kazanmak isteyen Esed rejiminin, İran destekli milis örgütler ve Rusya’nın yardımıyla İran-Irak sınırı ve petrol bölgesi Deyr ez Zor çevresindeki saldırıları sürüyor. Ancak bu bölgede birçok uluslararası güç etkinlik sağlamaya çalışıyor. ABD, bölgeye bazı özel kuvvet mensupları ile füze rampalarını kaydırmış durumda. Bölgenin PKK/PYD’nin denetimine bırakılmasını amaçlayan ABD, Rakka sonrası gerçekleştirilmesi düşünülen Deyr ez Zor operasyonu için DEAŞ sonrası bölgeden kaçan gençlerden bazılarını eğitime tabii tutuyor.

Suriyeli kaynaklar ülkenin doğusundaki çatışmaları Suriye’de yeni bir döneme girildiğinin işareti olarak yorumluyor. Rakka’dan sonra

tüm dikkatler Deyr ez Zor, Mayadin ve Abukemal bölgelerine çevrilecek ve kim buradan DEAŞ’ı atmayı başarırsa Irak-Suriye sınırındaki büyük bir alanı ele geçirmiş ve kontrol altına almış olacak. Öte yandan bölgenin zengin petrol yatakları burayı herkes için daha da çekici kılıyor. İran bu bölgeyi Suriye rejimine destek amaçlı ülkeye gönderdiği mezhepçi milis örgütlerle kontrol etmek istiyor. ABD ise zaman zaman bu örgütlere saldırılar düzenliyor. Geçtiğimiz ayın son günlerinde ABD, stratejik Tanif bölgesinde konuşlu milisleri hedef aldı. ABD saldırısında çok sayıda milis öldü.

Bu saldırının hemen ardından, 31 Mayıs günü aynı bölgedeki Zaza güvenlik noktasını tutan Özgür Suriye Ordusu’na mensup muhalifler Rusya tarafından bombalandı. Tanif’in kuzey batısında ve Şam-Bağdat otoyolu üzerinde yapılan bu saldırı sonrası muhalifler, mezhepçi yabancı milisler karşısında mevzi kaybetti. 30 Mayıs’ta ise Güneydoğu Suriye’deki Pentagon ve CIA destekli muhalif gruplara yeni bir silah sevkiyatı yapıldı. Bu silahların Tanif’i korumak için alındığı söylendi. Tanif, Deyr ez Zor’u ele geçirmek isteyen birliklerin hareket noktası olarak kullanılacak. Esed rejiminin askeri operasyonu, ABD’nin etkinlik kurduğu ve özel kuvvetlerini sevkettiği Tanif’e doğru 25 km yarıçapında ilerlediğinde ABD hemen orayı yasak bölge olarak ilan etti.

Önceki gün Tabka’da bir rejim uçağı ABD öncülüğündeki askeri koalisyon tarafından düşürüldü. Uçağın düşürülmesinin ardından ilk tepki Tahran’dan geldi. İran’ın, Irak sınırından ateşlediği füzeler Irak topraklarını boydan boya geçerek Deyr ez Zor’daki DEAŞ unsurlarını vurdu. İran rejimi saldırının DEAŞ’ın Tahran saldırısına cevap olarak yapıldığını açıklasa da saldırının denk geldiği süreç oldukça kafa karıştırıcı. İran, Suriye savaşı boyunca ilk kez ülkeden ülkeye balistik füze fırlattı.

Rusya Savunma Bakanlığı, ABD’nin Esed rejimine ait SU-22 savaş uçağını düşürmesinin ardından, kendi hava kuvvetlerinin etkin olduğu bölgelerde uçan herhangi bir cismi hedef olarak göreceğini duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, 19 Haziran itibariyle ABD ile hava kazalarını engellemek için yapılan istihbarat paylaşım kanalının askıya alındığı duyuruldu. Rusya, kendi hava kuvvetlerinin aktif olduğu bölgelerde, herhangi bir uçan cismi hedef olarak göreceğini belirtti.

ABD Genelkurmay Başkanı Orgeneral Joseph Dunford, Rusya’nın Suriye’deki ayrışma kanalının askıya alınması ve Fırat’ın batısına geçen uçakların vurulabileceği açıklamasına, “Kuvvetlerimizin orada başının çaresine bakacak kabiliyete sahip olduğuna güvenim tam” sözleriyle cevap verdi. Dunford, Rusya ile Suriye’de kuvvetlerin güvenli ayrışması için kurulu olan iletişim kanalının bu sabaha (dün) kadar etkili bir şekilde kullanıldığını ve söz konusu kanalın önümüzdeki saatlerde tekrar kurulması için çalışmaların devam ettiğini kaydetti.