En son söyleyeceğimi en başta ifade ederek sütle ilgili detaylı rakamlara geçmek daha doğru olacak.Aile tipi süt üreticiliğinikırsal bölgelerde yeniden canlandıramazsak, büyük baş hayvan sayısı hızla azalırken fiyatlar uçacak ve önümüzdeki yıllarda kimse yerli hayvanla kurban kesemeyecek.Vatandaşın, kurban yükümlülüğünü yerine getirmek için yurtdışındakikurban organizasyonlarından başka tercihi olmayacak.**Ülkemizde kurban kesme ibadeti uzun yıllardır geleneğe dönüşmüş durumda.Kurban kesmek Anadolu’da
En son söyleyeceğimi en başta ifade ederek sütle ilgili detaylı rakamlara geçmek daha doğru olacak.
Aile tipi süt üreticiliğini
kırsal bölgelerde yeniden canlandıramazsak, büyük baş hayvan sayısı hızla azalırken fiyatlar uçacak ve önümüzdeki yıllarda kimse yerli hayvanla kurban kesemeyecek.
Vatandaşın, kurban yükümlülüğünü yerine getirmek için yurtdışındaki
kurban organizasyonlarından başka tercihi olmayacak
.
**
Ülkemizde kurban kesme ibadeti uzun yıllardır geleneğe dönüşmüş durumda.
Kurban kesmek Anadolu’da statü simgesi
olarak görülüyor.
Gücü varken kesmeyenler de yadırganıyor.
Zaten birçok kimse de ekonomik olarak kurban kesmeye gücü olmasa da krediyle taksitle kendini zorlayarak kurbana iştirak ediyor.
**
Şimdi gelelim kırmızı et sektörünün geleceğini belirleyen sütçülüğe.
Ziraat Mühendisleri Odası’nın
süt raporundan sektörle ilgili rakamlara bakalım; 1980 yılına kadar tüm hayvan türlerinde görülen artış, 1990 yılından itibaren tersine bir gelişim göstermiş.
1990 yılından sonra
sığır
dışındaki hayvan sayılarındaki düşüş devam etmiş. Küçükbaş hayvanlardan elde edilen
süt oranı
18 yıl önce yüzde 17 imiş.
Keçi
üretiminin desteklenmemesi, ülkenin tek mandacılık enstitüsünün kapatılması, Türkiye’de ciddi bir
keçi ve manda
kaybına neden olmuş.
Koyunların
sayısı da, gerek PKK teröründen kaynaklanan sorunlar, gerekse sağlıkta ilaç satmak için uydurulduğu iddia edilen ‘
kolesterol’
kaygısı yüzünden azalmış.
Son olarak da
damızlık, canlı hayvan ve karkas et ithalatları
sektörü olumsuz yönde etkilemiş.
**
TÜİK rakamlarına bakıldığında
2011 yılından itibaren hayvan varlığında
bir artış söz konusu.
Özellikle de son beş yılda verilen desteklerle birlikte artışlar görülüyor. Geçtiğimiz son beş yıllık süreç içerisinde
sığır
varlığı yüzde 18,2 artarak 17 milyon başın üzerine,
koyun
varlığı yüzde 20 artarak 35,1 milyon başa ve
keçi
varlığı da yüzde 18,4 oranında artarak 10,9 milyon başa yükselmiş.
**
Süt hayvancılığında
küçük ölçekli aile
işletmeleri azalsa da hâkim durum devam ediyor.
Ancak süt işletmeleri kriz anında ellerindeki düveyle birlikte örneğin 5 ineğinden birini satarak üretimde kalmayı tercih ediyor.
İşletmelerin
yüzde 71,5’ini (10 başın altında)
oluşturan küçük işletmelerin yaşatılması ülkemizin gıda egemenliğini yitirmemesi açısından çok önemli.
Bu işletmelerin ayakta kalması nasıl olur?
Üreticiye kandıracak tarzda kurulacak
kooperatif ve birlikler
ile.
**
Ülkemizde 2010 yılında 9 milyon 790 bin ton olan çiğ süt üretimi 2018 yılında
22 milyon 120 bin 716 ton
olarak hesaplanmış.
Üretilen sütün 20 milyon tonunu (
yüzde 90,6
) inek sütü, 1,4 milyon tonunu (
yüzde 6,5
) koyun sütü, 561 bin tonunu (
yüzde 2,5
) keçi sütü ve 75 bin tonunu da
(% 0,3)
manda sütü oluşturuyor.
2012 yılında inek sütü üretimindeki kayıtlılık oranı yüzde 9,6 iken, 2018 yılında bu oran
yüzde 50’ye
yükselmiş.
Bu oranın artmasında devlet tarafından verilen primler ve destekler önemli rol oynamış.
**
İçme sütü üretim miktarı son beş yıl içerisinde yaklaşık olarak
yüzde 25,4
artmış.
Ülkemizde ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütünün büyük bir kısmı (
yüzde 16,5
) içme sütü olarak tüketime arz ediliyor.
Üretilen toplam içme sütünün yaklaşık
yüzde 92’sini UHT sütler
, geri kalanını da pastörize sütler oluşturuyor.
Gelecekteki trendin
pastörize sütten daha uzun, UHT sütten daha kısa raf ömrüne sahip olan ultra pastörize sütlerden yana olacağı söyleniyor.
**
ZMO Raporu
nun sonunda Türkiye’de süt sektöründe karşılaşılan sorunları ve bunlara ait çözüm önerileri sıralanmış.
Özetle deniyor ki; Sütte kayıt dışılık azaltılsın, küçük işletmeler canlandırılsın. Yani süt üretimi artarsa hayvan sayısı da artar, hayvan sayısı artarsa hem süt üreticisi kazanır hem vatandaş.
Et fiyatları ucuzlarsa kurban kesenlerin sayısı artar.
Aile tipi süt üreticiliğini yaygınlaştıramazsak bir kaç yıl sonra kurban kesme geleneği, Afrika’ya kurban gönderme geleneğine dönüşür.
Kurban parasını internetten gönderen vatandaş kurban ibadetini yerine getirmenin verdiği
keyif(!) ve huzur(!)
ile akrabalara da sosyal medyadan dokunaklı bir bayram tebriki gönderir sonra da kendini Akdeniz sahillerinde ödüllendirir!
Olayın tek kazananı da turizmciler olur!
#Süt
#TÜİK
#ZMO Raporu
