İş dünyasında çalışan, yönetici ve patronlara en sık karşılaştıkları genel ahlaki problemin ne olduğu sorulduğunda verilen cevapların ilk üçünde; Yalan söyleme, aldatıcı reklamlar ile verilen sözleri tutulmaması yer almış.İş ahlakını en çok etkileyen faktörler, Aile, Ahlaki değerler, Eğitim-öğretim kurumları, Sosyal çevre, İşletme sahibi olarak sıralanıyor.**Araştırmaya katılanlara iş ahlakını bozan davranışların ortaya çıkmasında neler daha etkili sorusu yönetilmiş.On beş faktör arasında ilk beş
İş dünyasında çalışan, yönetici ve patronlara en sık karşılaştıkları genel ahlaki problemin ne olduğu sorulduğunda verilen cevapların ilk üçünde; Yalan söyleme, aldatıcı reklamlar ile verilen sözleri tutulmaması yer almış.
İş ahlakını en çok etkileyen faktörler, Aile, Ahlaki değerler, Eğitim-öğretim kurumları, Sosyal çevre, İşletme sahibi olarak sıralanıyor.
**
Araştırmaya katılanlara iş ahlakını bozan davranışların ortaya çıkmasında neler daha etkili sorusu yönetilmiş.
On beş faktör arasında ilk beş sırayı aşırı kazanma hırsı, çalışanların ücretlerinin düşük olması, işini kaybetme korkusu, kötü örneklerin yaygınlığı ve iş dünyasında güven duygusunun zayıflığı almış.
Bu bulgular Türkiye’de yapılan yakın tarihli bütün çalışmalarla uyumlu.
**
Verilere göre iş ahlakı ilkeleri yazılı veya sözlü olarak işletmelerin büyük çoğunluğunda belirlenmiş ve paylaşılmış durumda olsa da yazılı etik kodlara sahip işletme oranı yüzde 31 ile Avrupa ortalamasının (yüzde 46) altında kalmış.
**
Bu bilgiler İktisadi Girişim ve İş Ahlakı Derneği İGİAD’ın 2018 Türkiye İş Ahlakı Araştırması’ndan.
Araştırmada TÜİK’in Türkiye sosyo-ekonomik sınıflandırma yaklaşımına uygun olarak 12 bölge esas alınmış.
16 farklı ilden veri toplanmış.
İşletmelerin yüzde 28’i aile şirketi.
Yüzde 44’ü hizmet sektöründe yer alırken yüzde 37’si ticaret, yüzde 19’u ise imalat/sanayi sektöründe yer alıyor.
Soruları cevaplayanların yüzde 49’u çalışanlardan, yüzde 39’u profesyonel yöneticilerden, yüzde 12’si işletme sahiplerinden oluşuyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 72’si erkek, yüzde 28’i kadın.
Bunların yüzde 61’i Y nesli denilen 18-38 yaş arasında.
Yüzde 35’i X nesli denilen 38-53 yaş arasında.
Yüzde 4’lük kesim ise Baby Boomers (BB) da denilen, II. Dünya Savaşı sonrası doğan nesle mensup (53 yaş üstü) katılımcılardan oluşuyor.
Yüzde 45’i üniversite mezunu, yüzde 35’i lise, yüzde 10’u ortaokul, yüzde 4’ü ilkokul mezunu. Yüzde 6’sı da lisansüstü eğitim almış.
**
İşletmeler herhangi bir sosyal sorumluluk faaliyetinde bulunuyor mu sorusuna alınan cevaplara göre yüzde 61’i herhangi bir sosyal sorumluluk faaliyetinde bulunmuyor.
Yüzde 31’i bir sosyal sorumluluk faaliyetinde bulunuyor ancak bunu reklam olmasın diye duyurmuyor yani gizliyor.
Yüzde 8’i ise sosyal sorumluluk faaliyetlerini reklam olsun diye yapıyor.
Çalışanlarla ilgili olarak en sık karşılaşılan problemler çalışanların yalan söylemeleri ve işe geç gelmeyi adet edinmeleri, en az karşılaşılan problemler ise işyerine ait araç, gereç ve malzemeyi çalma, daha fazla mesai ücreti alabilmek için çalıştığı saatleri fazla bildirme ve rüşvet olarak sıralanıyor.
**
Yöneticilerle ilgili olarak en sık karşılaşılan ahlaki problem ise yalan söyleme.
Bundan sonra işe almada kayırmacılık yapma, verilen sözleri tutmama, randevulara geç kalma, çalışanların ücretlerini geç ödeme, söz verilen kalitede mal ve hizmet teslim etmeme gibi pek çok ahlaki problem sıralanıyor.
**
En çok dikkat çekilen ve pek çok meslekte ortak bir ahlaki problem olarak öne çıkan konu yapılan işin hakkının verilmemesi.
Bunun hemen ardından yalan söyleme geliyor.
Üçüncü sırada ise yolsuzluk, rüşvet ve hırsızlık gibi haksız mal edinme eylemleri sıralanmış.
**
Araştırma kapsamında yerli ve yabancı kaynaklardan yararlanılarak oluşturulan en bilinen 19 toplumsal değer ele alınarak bu değerlerin iş ahlakının oluşmasında ne kadar etkili olduğu sorulmuş.
Çıkan sonuca göre en önemli yapıcı değer dürüstlük olmuş. Yani yukarıdaki cevaplardan anladığımız gibi çalışan, yönetici ve işveren olarak hepimizin kaybettiği değer; bütün değerlerin anası olan dürüstlük.
Yani kırmızı çizgimiz.
Yani siyasi ve ekonomik hesaplara göre bile değişmemesi, zaman ve mekanın etkilememesi gereken en üst değer.
Yani pergelin sabit ucu.
Bozulan, bizi değersizleştiren, geri bırakan, kaybettiğimiz şey bu.
**
Hollanda’da tüccarlar oy birliği ile karar alırken aralarında eşitlik olduğunda Osmanlı ile ticaret yapan tüccarların oyunu iki sayarlar, o hangi tarafta ise o tarafın kararı çoğunluk kararı olarak kabul edilirmiş.
Ayağa kalkmaya oradan başlayacağız
#İş ahlakı
#TÜİK
#İGİAD
