Merkez üssü Halepçe olan 7,3’lük Irak/Süleymaniye depreminden İran, Türkiye, Suriye, Filistin, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan birlikte etkilenmişler.Jeolojisiyle jeopolitiğinin bu kadar iç içe geçtiği bir bölge daha yoktur dünya üzerinde; dolayısıyla etki yönünden depremi siyasetine, siyaseti depremine birbirine bitişiktir bu bölgenin.Hal böyle olunca, başta Amerika olmak üzere uzaktaki devletlerin bu bölgede hâkimiyet kurma çabalarının, haritasını
Merkez üssü Halepçe olan 7,3’lük Irak/Süleymaniye depreminden İran, Türkiye, Suriye, Filistin, Lübnan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan birlikte etkilenmişler.
Jeolojisiyle jeopolitiğinin bu kadar iç içe geçtiği bir bölge daha yoktur dünya üzerinde; dolayısıyla etki yönünden depremi siyasetine, siyaseti depremine birbirine bitişiktir bu bölgenin.
Hal böyle olunca, başta Amerika olmak üzere uzaktaki devletlerin bu bölgede hâkimiyet kurma çabalarının, haritasını kendilerine göre belirleme gayretlerinin nedeni de daha kolay anlaşılır hale gelmektedir; zikredilen ülkelerden birinde tırnağı yer tutan herhangi bir güç, aslında bölgenin tamamında yer tutuyor demektir.
Buradan bakınca, kendi adıma
resmi ve karşı tarih
okumalarıyla,
Francis Fukuyama
’nın
Tarihin Sonu
tezinin kendiliğinden geçersizleştiğini görüyorum.
Çünkü zikredilen bölgenin tarihi, burada hiç bitmeyen jeolojik, jeopolitik hareketlerle, dahili ya da harici güç gösterileri nedeniyle resmi tarihleri sürekli olarak yalanladığı gibi, dünden bugüne yaşanan hadiseler de, başka bir izahı gerektirmeyecek şekilde bölgesel gerçeklikleri yeniden inşa ve ifşa ettiklerinden karşı tarih oluşturma çabaları da anbean gülünçleşmektedir. Tarihin sonu tezi ise, zikrettiğimiz nedenlere bağlı olarak,
tarihin tarihinin üretilebilmesi
nedeniyle bölgemiz nezdinde hiçbir karşılığa sahip bulunmamaktadır.
Tarihin tarihini üretmek ne demek?
Bölgemizdeki her türlü hareketin, bölge insanını da tarihini öğrenme yönünde bir gayrete düşürdüğünü hepimiz biliyoruz; en azından tarihi hikâyelerin çokça yayınlandıkları ve dolayısıyla okundukları hepimizin malumu.
Öncelikle son iki yüz yıldaki kendi
tarihleştirme
niyetlerimizden bakacak olursak,
Tanzimatçıların
kendilerinden önceki tarihi,
Meşrutiyetçilerin
ve
Kemalistlerin
ise kendilerine göre bir öncekinin ya da her ikisinin tarihini kötülemelerinin hiçbir değeri yok artık; tanığı olduğumuz zaman ve şartlar bizleri tarihin okunmasına değil, tarihin tarihinin bizzat yaşanmasına yöneltiyor. Çünkü Süleymaniye depreminin etkisine tabi olan, şu,
bölgemiz
diye nitelediğimiz toprak, ona dair ilk kayıtları tutan insanın vaktinden, bizim vaktimize kadar sürekli olarak
kanıyor
.
Bu manada her kanama acı verdiği gibi, ölüme bitişen bir dizi olumsuz sonucun da ilk habercisidir.
Ama aynı zamanda kanama hayatın habercisidir; telafisi mümkün bir olumsuzluğu giderme, ölümü kendi vadesine havale etme çabasıdır;
benin, berikinin ve ötekinin
durumunu fark etme imkânıdır.
Dolayısıyla toprağımızdaki kanama, tarihi de kanatmaktadır ve bu nedenle tarihin tarihi, aşinası olduğumuz
tarih bilinci
kavramını da aşan bir gerçeklikle, gündelik hayatın, dur durak bilmeyen bölgesel hareketin bizzat içinden, fiili tanıklıkla, anbean deneyimlenmesiyle öne çıkmaktadır.
Tıpkı İbn Haldun’un “Bâtın (içyüzü) itibariyle tarih; düşünmek, hakikati araştırmak ve olan şeylerin (vekâyiin) sebeplerini bulup ortaya koymaktır. Olan şeylerin ilkesi incedir, hadiselerin keyfiyet ve sebepleri hakkındaki bilgi derindir” tespitine denk düşecek şekilde,
tarih artık bizim bölgemizde okunarak öğrenilen değil, bilgisine bizzat yaşanılarak yönelinendir
ve bu yönelimde, toprağın kanamasına koşut olarak vicdanımızdaki kanamayı idrak etmektir ki, bunların toplamından tahakkuk eden hakikat ise tarihin tarihine açık hale gelmektir.
Bu bakış açısına göre bölgemizdeki acıların, zulümlerin, toplu kıyımların, büyük ya da küçük, kısa ya da uzun vadeli tüm savaşların da kendi içinde bir
değeri
vardır; başkasının ölümü, acısı, sürgünü zikrettiğimiz idrake ait fitilin ateşlenmesidir; ateşin vicdanlarımızı sarması karşısında öncelikle
bireysellikten, bencillikten kaynaklanan hastalıklarımızın
yakılarak yok edilmesi, ilgili Hadis’le de kayıt altına alındığı şekilde, dünyanın öteki ucunda bir masumun parmağına batan dikenin acısını bizzat kendi parmağımızda hissetme hissinin bir zihniyet, bir yaşama biçimi haline gelmesidir.
O kadar çok somut örneği var ki bunun, hangisini esas alsak onunla kendi varlığımızı, moda söyleyişle kendimizi insan-Müslüman olarak yeniden gerçekleştirdiğimizi görürüz.
Örneğin,
Arakan
Müslümanlarının maruz kaldıkları zulmü düşünelim. Hangi tarih kitabı onların yaşadıkları acıya tanıklığımızın, üzüntümüzün ve onlara yardımda bulunabilmek için çırpınmamızın hakikatini onca somut bir şekilde öğretebilirdi ki.
Evet, ancak ilgili haberler yoluyla varlıklarına, maruz kaldıkları vahşete muttali olabildiğimiz, dünyanın uzak ucundaki o Müslüman beldesinde, toprak kanadığında tarih de kanadı; tarihi bilginin yokluğunda tarihin tarihi, diğer bir söyleyişle vicdanın ve merhametin uyanışı, olumsuzluklar üzerinden bizim için değerli hale geliverdi.
O halde, toprak kanadığında tarih de kanar mı, sorusunun doğru cevabı için vicdanlarımıza, idraklerimize ve yeni bilgilenme tarzlarımıza bakmamız yeterli olacaktır.
#Deprem
#İran
#Irak
