ABD ve Türkiye’den sonra Avrupa Birliği de dün Çin menşeli otomobil üreticilerine ek vergiler koyarak Çin’li otomobillerin ülkelerine girişini kontrol altına almak istiyor.
Hatırlarsanız ABD’nin yüzde 100 olarak uygulamaya aldığı gümrük vergilerini Türkiye ise yüzde 40 olarak uygulamaya aldı. Buna ek olarak Türkiye Çin menşeli içten yanmalı motorlu araçlar için de aynı vergiyi ihdas etti.
AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu, Çin’in elektrikli araç sübvansiyonlarına ilişkin devam eden soruşturmasının ilk sonuçlarının, ülkenin bataryalı elektrikli araç “değer zincirinin” AB’li rakiplerine zarar veren “haksız sübvansiyondan” yararlandığını gösterdiğini söyledi.
Komisyon, Avrupa’daki en büyük üç Çinli elektrikli araç oyuncusunu hedef alarak BYD’nin elektrikli araçlarına %17.4, Geely’ninkilere %20 ve Çin’in devlet şirketi SAIC tarafından ihraç edilen araçlara %38.1 ek vergi uygulayacağını açıkladı. Diğer Çinli üreticiler ise yüzde 21 ila yüzde 38.1 arasında değişen ek gümrük vergileriyle karşı karşıya kalacak. Bu oran, ithal edilen tüm elektrikli araçlara uygulanan %10’luk vergiye ek olarak uygulanacak.
İşin tartışmaya çok açık tarafı uygulanacak vergi oranlarının markadan markaya değişmesi. Zira AB markalara göre değişen vergi oranlarının objektif bir izahını yapmakta zorlanacaktır.
İşin gerçeğini soracak olursanız AB Çin hükümetinin rekabeti bozan teşvik sistemine göre değil de AB sınırlarında yatırım yapan veya planlayan üreticilere farklı yapmayana farklı tarifeler getirdi.
Bu vergiler vesilesi ile kıta Avrupasına daha fazla yatırım çekmeyi planlıyor. İşlemin marka bazlı olması işte bu nedenle.
Hem BYD hem de Geely’nin Avrupa’da önemli yatırımları var. BYD halihazırda Macaristan’da bir elektrikli araç fabrikası açtı ve başka bir tesis daha açmayı planlıyor. Geely, İsveç markası Volvo’nun sahibi ve bazı araçların üretimini Çin’den Belçika’ya kaydırmaya başladı.
Son olarak, Çin’in SAIC grubu yüzde 38.1’lik maksimum tarife oranını aldı. Otomobil üreticisi kıtada sınırlı bir ayak izine sahip ve yaklaşık bir yıldır düşünmesine rağmen Avrupa’daki ilk üretim tesisi için henüz bir yer seçmedi.
Buna göre Avrupa, SAIC’i Avrupa içinde bir tesis kurması ya da gümrük vergileriyle karşı karşıya kalması konusunda uyarıyor gibi görünüyor.
Türkiye’nin uygulamaya aldığı ek vergilerin Hakan Fidan’ın Çin ziyaretinin hemen akabinde olması Çin’e Türkiye’ye yatırım için verilen sürenin son kez hatırlatılmasına karşılık Türkiye’ye yatırım yapmaktan geri durma niyetlerinin anlaşılması olduğunu düşünüyorum.
Çin mesele Türkiye olunca yatırım yapma kararını havanda su dövmeye getiriyor. Maliyetlerin çok yüksek olduğu İspanya’ya bile yatırım kararı alan Çin’in otomotiv üretim üssü olan Türkiye yatırım yapmaktan şimdiye kadar imtina etmesi siyasi bir mülahaza gereği olsa gerek. Son ziyaret akabinde gelen vergiler bunun ifadesi.
Tek ve ilk yılında yüzbin adedin üzerinde pazara kavuşan Çin menşeli üreticilerin gelinin noktaya rağmen Türkiye’yi sadece ihracat pazarı olarak görme çabalarının Türkiye tarafından dostane karşılanması elbette beklenemez. Ancak ortak aklın kullanılması her iki ülkenin de menfaatine olsa da böylesi bir yatırımda Çin’in kazançlarının daha fazla olacağını düşünüyorum.
Bu vesileyle Arafat'taki duaların kabul ve bizlerin de bu duaların içinde olması dileğiyle Kurban Bayramı'nızı gönülden tebrik ediyorum.
