Ekonomik büyüme ile bir yandan ülke GSYH artırımı gerçekleşir, diğer yandan kişi başı gelirde artış olur. Her ne kadar
kişi başı gelir ülke GSYH’nin nüfusa
bölünmesiyle elde edilen bir
rakam olsa da ülkelerin gelir gruplamasında ve ülke karşılaştırmalarında
önemli bir gösterge olduğu açıktır.
Dünya Bankası da her yıl Temmuz ayı başında ülkelerin kişi başı gelirini hesaplayarak ülkelerin içinde bulunduğu gelir grubunu yayımlamaktadır. Hesaplanan kişi başı gelir ile ülkeler
gelirdeki durumları hem de
bulundukları gelir grubunu değiştirip değiştirmedikleri
de ortaya çıkmaktadır.
Özellikle
düşük gelirli grubu eşiğinde olup alt orta gelir grubuna çıkacak ve orta gelir grubunun üst diliminde yer alıp yüksek gelirli ülkeler grubuna girmeye yaklaşan
ülkeler açısından Dünya Bankası tarafından açıklanan eşik değerlerin önemli bir veri olduğu açıktır.
TÜRKİYE’NİN KİŞİ BAŞI GELİRİ
Dünya Bankasının
2023 yılı için Temmuz ayında yaptığı hesaplamada 13.846 dolar ve daha yüksek olanlar ülkeler de yüksek gelirli ülkeler olarak sınıflandırılmı
ştı.
Türkiye 2022 yılında sahip olduğu 10.659 dolarlık kişi başı geliri ile 2022 yılında üst orta gelir grubunda yer almıştı.
Türkiye, 2023 yılında da sahip olduğu 13.110 dolar kişi başı geliriyle ve Dünya Bankası tarafından Temmuz ayı başında açıklanacak yeni eşik değeri ile üst orta gelirli ülkeler grubunda mı kalacak yoksa yüksek gelirli ülkeler grubuna mı yükselecek sorusunun cevabı da belli olacak.
KİŞİ BAŞI GELİR VE GELİR DAĞILIMI
Ülkeler için hesaplanan başı gelir ortalama kişi başı geliri vermektedir.
Yani herkesin aldığı yani zengin ve fakirin aldığı kişi başı gelir aynı kabul edilmektedir. Yani ortama olarak hesaplanan bu gelirin çok altında ve üstünde çok kişi bulunmaktadır.
Bu nedenle, ülkeler için hesaplanan kişi başı gelirinin, ülke gelir dağılımı hakkında bir veri olmadığı gibi gelir paylaşımının ne kadar adil olduğu konusunda bir gösterge olarak alınması da doğru değildir.
Ülke gelir dağılımı hakkında kullanılan birçok gösterge bulunmaktadır.
Bu göstergelerin başında Gini katsayısı gelmektedir.
Gini katsayısı 0 ile 1 arasında değeri olan bir katsayıdır. Gini katsayısı 1 sayısına yaklaştıkça gelir dağılımı bozuluyor, 0 sayısına yaklaştıkça gelir dağılımı düzeliyor anlamına gelmektedir.
2023 yılı için Gini katsayısı, 0,433 olarak tahmin edildi.
