Geçen yıl Haziran ayı sonlarında herkesin gözü Trump’ın üzerindeydi. “İran Devrim Muhafızları Ordusu”nun Umman Körfezi’nde ABD’ye ait insansız hava aracını vurmasıyla iki ülke arasında zaten devam eden gerilim had safhaya çıkmıştı. Trump, İran’a askeri yollarla bir cevap verecek miydi? O günlerde cevabı merakla ve endişeyle beklenen soru buydu.Eylül 2018’de Bağdat’ta ABD Büyükelçiliğinin bulunduğu bölgeye üç havan topu isabet etmişti. Bu gelişme üzerine “ABD Ulusal Güvenlik Konseyi”nin “Pentagon”dan
Geçen yıl Haziran ayı sonlarında herkesin gözü Trump’ın üzerindeydi. “
İran Devrim Muhafızları Ordusu”
nun Umman Körfezi’nde ABD’ye ait insansız hava aracını vurmasıyla iki ülke arasında zaten devam eden gerilim had safhaya çıkmıştı. Trump, İran’a askeri yollarla bir cevap verecek miydi? O günlerde cevabı merakla ve endişeyle beklenen soru buydu.
Eylül 2018’de Bağdat’ta ABD Büyükelçiliğinin bulunduğu bölgeye üç havan topu isabet etmişti. Bu gelişme üzerine “
ABD Ulusal Güvenlik Konseyi
”nin “
Pentagon
”dan İran’ı vurmak için askeri seçenek talebinde bulunduğu medyaya sızmıştı. Ulusal Güvenlik Konseyi Trump’ın İran saplantılı “
Neocon
” Ulusal Güvenlik Danışmanı
John Bolton
’ın idaresindeydi.
Bolton’ın İran’da rejim değişikliği için askerî güç kullanılmasından yana olduğu herkesçe biliniyor. Trump’ın Dışişleri Bakanı
Mike Pompeo
da İran meselesinde aşağı yukarı Bolton ile aynı çizgideydi. Bolton ile Pompeo arasındaki fark, müfrit bir ideolog ile duruma göre pozisyonunu değiştiren siyasetçi arasındaki fark gibiydi. Bolton Trump’a rağmen görüşlerinde ısrar etmeyi sürdürürken Pompeo’nun kırmızı çizgisi Trump’ı geçmemek üzerine kuruluydu.
İran’ın ABD’ye ait insansız hava aracını vurmasının hemen ardından Trump’ın Pentagon tarafından belirlenen İran hedeflerine yönelik saldırılar için onay verdiğine ilişkin haberler medyaya düştü. Öteden beri İran’ın bombalanması gerektiğini açıkça dile getiren Bolton amacına ulaşıyor gibi görünüyordu. Sürpriz bir gelişme yaşandı, İran’a yönelik saldırıyı son anda iptal eden Trump insansız hava aracının kasten düşürüldüğüne inanmadığını söyledi.
Trump’ın sıkı destekçisi, “
Fox News
” kanalının sunucusu
Turcker Carlson
ise Bolton’ı İran ile tansiyonu kasten yükseltip savaş çıkarmaya çalışmakla suçlamıştı. Carlson, “
İran ile savaş onun için Noel Günü, Şükran Günü, doğum günü kutlaması gibi olacak
” demişti.
Amerikan medyasında yer alan iddialara göre Trump, iptal kararını Pompeo ve Bolton’a rağmen aldı. İptal kararıyla savaşın eşiğinden dönülmüştü. Oysa Trump, İran’ın Amerikan İHA’sını düşürmesine cevap olarak “
ne yapacağımızı çok yakında görecekler
” demişti.
Bolton ile Trump arasında gerilen ipin tümüyle kopması da yine İran ile ilgiliydi. Fransa Cumhurbaşkanı
Emmanuel Macron
, 24 Eylül 2019’da New York’ta gerçekleşecek BM Zirvesi’nde Trump ile İran Cumhurbaşkanı Ruhani’yi buluşturmak istiyordu. Trump bu öneriye sıcak bakıyordu. Bolton ise “
Trump-Ruhani buluşması
”na şiddetle karşı çıkıyordu. 10 Eylül’de Trump, “
bay sert adam
” olarak nitelediği Bolton’ın azledildiğini duyurdu. Gerçi Trump-Ruhani buluşması gerçekleşmedi ama bu arada Bolton’ın ipi de çekilmiş oldu.
“
Azîl soruşturması
”na maruz kalan Trump hem Başkan kalabilmek, hem de 2020’de tekrar seçilmek istiyor. Kararlı bir Neocon olan Bolton ise ideolojik ajandasını ilerletmeye kendisini koşullamıştı. Trump’ın siyasi geleceğiyle ilgilenmeyen Bolton Beyaz Saray’dan kovulmuştu.
Peki ne oldu da aynı Trump, İranlı general
Kasım Süleymani
için suikast emri verebildi? Seçmenlerine ABD’yi Ortadoğu’daki savaşlardan çekeceği vaadinde bulunan Trump’ın İran ile savaş tetikleme ihtimali yüksek olan bir suikast emri vereceğini kimse tahmin etmiyordu. Bu ‘tahmin edilemezlik’, yaşadığımız bölgeye dair önümüzdeki sürecin ne kadar belirsizlik ve tehlikelerle dolu olduğunu gösteriyor. “
Olmaz
” denilen oluyor, “
olur
” denilen ise olmuyor.
Öte yandan Trump Bolton’ı kovmuş olsa bile “
Neocon şahinler
” Beyaz Saray üstünde kanat çırpmaya devam ediyorlar. Neoconlar Trump’ın istikbale dair insiyaklarından, korkularından, endişelerinden yararlanmak için ellerine geçen her fırsatı kullanmaya hazır halde bekliyorlar
Amerikan medyasında Trump’ın hangi insiyakla General Süleymani için suikast emri vermiş olabileceğine ilişkin çok ilginç iddialar dillendiriliyor. Her bir iddia Trump’ın oyun plânının birer parçası gibi. Bütünü görmek içinse diğer parçaların bir araya getirilmesi gerekiyor.
#İran Devrim Muhafızları Ordusu
#Donald Trump
#Kasım Süleymani
#Azil
#Ruhani
