Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini içeren, 18 maddelik, “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” kapsamında, milletvekili sayısı 550’den 600’e çıkarılacak. Yeni Anayasa değişiklik paketinde yer alan milletvekili sayısındaki artışla birlikte halkın meclisteki temsiliyet oranında artış sağlanacak. 1995 yılından yapılan değişiklikte 58 milyonluk Türkiye’de, milletvekili sayısı 450’den 550’ye çıkarılmıştı. O günkü düzenleme sonrası 105 bin kişiyi bir milletvekili temsil ederken, aradan geçen 22 yılda 21 milyonluk nüfusa rağmen demokratik temsiliyette
bir değişiklik yapılmadı. Avrupa ülkelerinde ortalama bir milletvekili,
50 bin kişiyi temsil ederken Türkiye’de bu oran 145 bine dayandı.
143 BİN KİŞİYE BİR
MİLLETVEKİLİ DÜŞÜYOR
Avrupa ülkelerinde bir milletvekili ortalama 50 bin kişiyi temsil ediyor. 80 milyon nüfusa sahip Türkiye’de ise, 145 bin kişiye bir milletvekili düşüyor. Oluşan bu dengesizlikle birlikte vatandaşların meclisteki söz hakkı da kısıtlanmış oluyor. 16 Nisan’da yapılacak referandumda bu soruna da çözüm getirilmesi planlanıyor. Sözkonusu 18 maddelik değişikliğin 2. maddesi gereğince “2709 sayılı Kanunun 75 inci maddesinde yer alan “beşyüzelli” ibaresi “altıyüz” şeklinde değiştirilmiştir” ifadesi yer alarak milletvekili sayısı 600’e çıkarılacak. Bu da beraberinden demokratik temsiliyeti genişleterek, milletvekilinin temsil ettiği nüfus oranında düşüş sağlanacak.
Milletvekili sayısının 600’e çıkmasıyla birlikte 80 nüfuslu Türkiye’de ortalama bir vekil 133 bin kişiyi temsil edecek. Her geçen gün artan nüfus oranıyla birlikte temsilci oranında da değişim yapılacak. Avrupa ülkelerindeki milletvekili oranlarına bakıldığından 83 milyon nüfusa sahip olan Almanya’da 630 milletvekili bulunuyor. Buda ortalama 132 bin kişiye bir milletvekili düştüğü anlamına geliyor. Yine 47 milyon nüfuslu İspanya’da 350 milletvekili bulunurken mecliste bir milletvekili ortalama 134 bin kişiyi temsil ediyor.
AVRUPA ORTALAMASI İÇİN
EN AZ 1000 VEKİL OLMALI
Diğer Avrupa ülkelerindeki temsiliyet oranlarına bakıldığından vekil sayısı ne kadar fazlaysa ulaştığı kişi sayısının o kadar az olduğu görülüyor. Bu doğrultuda 17 milyon 600 bin nüfuslu Hollanda’da 150 milletvekili bulunuyor. Bir milletvekili ortalama 117 bin kişiyi temsil ediyor. 66 milyon nüfuslu Fransa’da ise 577 milletvekiline ortalama 114 bin kişi düşüyor. 58 milyon 740 bin nüfuslu İtalya’da bulunan 630 milletvekili 93 bin kişiyi, 38 milyon nüfuslu Polonya’da 460 milletvekili 83 bin kişiyi, 11 milyon Belçika’da 150 milletvekili 74 bin kişiyi, 20 milyon nüfuslu Romanya’da 330 milletvekili 60 bin kişiyi, 10 milyon 512 bin nüfuslu Çek Cumhuriyeti’nde 200 milletvekili 52 bin kişiyi, 10 milyon Macaristan ise 199 milletvekiliyle 51 bin kişiyi parlamentolarında temsil ediyor.
MALTA’DA BİR MİLLETVEKİLİNE
7 BİN KİŞİ DÜŞÜYOR
Avrupa’nın en az nüfusuna sahip olan Slovenya, Litvanya, Bulgaristan, Arnavutluk, Lüksemburg ve Malta gibi ülkelerinde nüfusa oranla milletvekilini sayısı temsilindeki oranlar dikkat çekiyor. 2 milyon 60 bin nüfuslu Slovenya parlamentosunda 90 milletvekili bulunuyor. Ülke nüfusuna göre 22 bin kişiyi bir milletvekili temsil ediyor. 2 milyon 955 bin nüfuslu Litvanya parlamentosunda yer alan 141 milletvekili 21 bin kişiyi, 7 milyon nüfuslu Bulgaristan’da bulunan 240 milletvekili 20 bin kişiyi, 2 milyon 776 bin nüfuslu Arnavutluk’ta bulunan 140 milletvekili 19 bin 828 kişiyi, 537 bin nüfuslu Lüksemburg’da bulunan 60 milletvekili ortalama 9 bin 950 kişiyi temsil ediyor. Avrupa ülkeleri arasında 423 bin nüfuslu Malta’da ise bu oran en düşük seviyede. Malta parlamentosunda bulunan 69 milletvekili ortalama
7 bin’er kişiyi temsil ediyor.
MUSTAFA KEMAL; 50 BİN KİŞİ BİR VEKİL SEÇEBİLİRKEN BU RAKAMI 20 BİN KİŞİYE DÜŞÜRDÜ
TBMM’nin vekil sayısı 1920’de nüfusa göre belirlenmişti. 1923’e kadar 50 bin erkek bir vekil seçebiliyordu. Bu sayı 1 Nisan 1923 tarihli kararla birlikte 20 bine düşürüldü. Böylece vekil sayısı 2,5 kat arttı. 1946’da ise bu rakam 450 vekile sabitlendi.
ülke nüfuslarına göre milletvekili dağılımları
Türkiye’nin kaderini belirleyecek 16 Nisan halk oylamasına geri sayım sürerken,
tamamen ideolojik ‘hayır’ kampanyası yürütenler yalanlarla kafa karıştırıyor.
İşte Kemal Kılıçdaroğlu’nun dahi manipüle ettiği söz konusu maddelerin yalan ve gerçek halleri...
Halk oylaması ile Türkiye eyaletlere bölünecek.
Anayasa değişikliği teklifinin federal sistemle yani eyalet sistemiyle hiçbir ilgisi yok. Üniter yapının korunmasını esas alan Cumhurbaşkanlığı Sistemi’nde, mevcut yapı daha da güçlenecek. Partiler milletin en az yüzde 50’sinin oyunu alabilmek için kimseyi ötekileştiremeyecek. Bu durum çok farklı kitlelerin aynı Cumhurbaşkanı adayı etrafında buluşmasını sağlayacak.
17 Nisan'da suriyelilere vatandaşlık verilecek
Vatandaşlık Bakanlar Kurulu kararıyla verilir. Cumhurbaşkanlığı sistemi ya da Başbakanlık sistemi olup olmaması farketmez. Mevcut hükümet de isterse hemen vatandaşlık verebilir. Halk oylamasında böyle bir madde yok. Bu konu ile ilgili bir planlama da bulunmuyor.
Cumhurbaşkanına yasama yetkisi veriliyor.
Bu iddia tamamen asılsız. Yasama yetkisi tümüyle TBMM’ne ait. Cunhurbaşkanının yasama yani kanun-yasa yapma yetkisi yok.
Cumhurbaşkanı meclisi feshedebilir.
Cumhurbaşkanının meclisi feshetme yetkisi yoktur. Sadece seçim yenileme kararı verebilir ki bu durumda kendi Cumhurbaşkanlığı da düşer.
Bütçe ve ekonomi Cumhurbaşkanına bağlı olacak.
Cumhurbaşkanlığı bütçeyi hazırlayıp meclise gönderecek. Önce Bütçe Komisyonu, daha sonra ise Meclis Genel Kurulu’nun onayıyla bütçe uygulanır. Yani bütçenin uygulanması için meclisin onayı gerekiyor.
Yargıda FETÖ gibi vesayet rejimleri güçlenecek.
Hayır. Aksine vesayet rejimi ciddi anlamda güç kaybedecek. Yeni düzenlemeyle vesayet rejiminin en önemli araçlarından biri olan ve sivil denetime de kapalı olan askeri mahkemeler de kaldırılıyor.
Cumhurbaşkanlığı sistemi bir rejim değişikliği değil, demokratik birçok ülkede uygulanan bir hükümet modelidir. Dolayısıyla Türkiye’de rejim değil, sistem değişikliği yaşanacak. Rejim demokratik cumhuriyet olarak kalmayı sürdürecek.
Yargı yürütmenin emrine girecek.
Hakim ve Savcılar Kurulu'nun çoğunluğunu TBMM atayacak.
Diktatörlük geliyor, Cumhurbaşkanı yargılanamaz.
Hayır, tam aksine mevcut sistemde cumhurbaşkanı vatana ihanet dışında yargılanamazken yeni düzenlemeyle attığı tüm adımların hesabını vermek zorunda kalacak. Cumhurbaşkanlığı Sistemi, cezai sorumluluğu da beraberinde getirecek. Mevcut sistemde cumhurbaşkanının Yüce Divan’a gönderilebilmesi için meclisin yüzde 75’inin oyu gerekirken, yeni sistemde bu oran yüzde 66’ya düşüyor.
Cumhurbaşkanı ve bakanlar denetlenemeyecek.
TBMM yürütme organını millet adına; Meclis Araştırması, Genel Görüşme, Meclis Soruşturması ve Yazılı Soru önergesi ile denetleme yetkisini aynen devam ettirecek. Yani cumhurbaşkanı ve bakanlar doğrudan meclis tarafından denetlenebilecek.
Cumhurbaşkanı her konuda kararname çıkarabilecek.
Cumhurbaşkanının temel hak ve özgürlük konusunda kararname çıkarma yetkisi yoktur. Cumhurbaşkanı, meclisin yaptığı kanunlarla açıkça düzenlenen konularda kararname çıkaramaz.
Cumhurbaşkanı ölürse veya herhangi bir nedenle yeri boşalırsa yerine oğlu geçecek ve istediği her şeyi yapabilecek.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içerisinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı yerine vekalet eder ve yetkilerini kullanır.
