Yapay zekâ son yıllardaki en popüler tartışma konularından biri. Yayıncılık dünyasındaki etkileri de artık gözle görülür biçimde. Özellikle de çeviri konusunda... Sabri Gürses, Başak Çaka, Ahmet Sarı, İbrahim Demirci, M. Murtaza Özeren ve Lindita Latifi bu konuyu masaya yatırıyor.
“Yapay zekâ işimizi elimizden alır mı?” cümlesi herhâlde son dönemin en popüler sorularından biridir. Bu soruyu sormayan kaç iş kolu var, şüpheli. Teknolojinin gelişmesi bir noktaya kadar hepimizi heyecanlandırırken, şimdi daha fazla “soru”ya neden oluyor. Bu sadece basit bir “iş” meselesi değil. İşin nasıl değişeceği, nasıl dönüşeceğiyle de ilgili. Rotamızı yayın dünyasına çevirince yapay zekâ ile ilgili ilk ve en göz önündeki soru da “çeviri”dir.
Özellikle son bir-iki yıl boyunca yayıncıların yapay zekâ ile ilgili farklı kararlar aldıklarını gördük, duyduk. Kimileri yapay zekâyla olan entagrasyonunu neredeyse tamamlarken kimileri de bu konuya ciddi bir mesafe koymayı tercih ediyor. Bu durum yurt içinde de yurt dışında da değişmiyor. Biz ise iş verenleri bir kenara bırakıp, meselenin masa başındaki muhataplarıyla, yani çevirmenlerle bu meselenin özünü konuşmak istedik. Bu nedenle de Sabri Gürses, Başak Çaka, Ahmet Sarı, İbrahim Demirci, M. Murtaza Özeren ve Lindita Latifi’nin kapısını çalarak onlara şu soruları sorduk: Yapay zekâ ile kitap çevirmek ne kadar sağlıklı? Elde edilen çeviriler edebî bir metinde kullanılabilir mi? Yapay zekâyı çevirmen bir nevi asistanı olarak mı kullanıyor? Bu metinlerin kontrolü yapıldığı takdirde, yani çevirmen tarafından redakte edildiği sürece bu yöntemi kullanmanın sakıncası var mı? Yapay zekâ kullanmanın yayıncılık sektörü için avantaj ve dezavantajları nedir?
Muhattaplarımızdan bu sorulara tek tek cevap vermek yerine, kendi tecrübelerini de dahil ederek bir metin kaleme almalarını istedik. Sonuç olarak da ortaya, sektörün yapay zekâya nasıl baktığı, nasıl sonuçlarla karşı karşıya olduğumuz ve olacağımız çıktı.
Tüm bu değerli yazıları okuduğumuzda belli maddeler gözümüzün önünde beliriyor: Yapay zekâ ile çalışabilmek için analiz, gözlem ve yazın yeteneği olan, tıptan mühendisliğe her alanın “editör”lüğünün ortaya çıkacağı gibi, çeviri editörlüğünü de başka bir boyuta taşınabilir. Yapay zekâ ile barışmamız önemli ama onu kullanmayı da öğrenmemiz şart. Aksi her gördüğümüz “tweet”e inanmak gibi bir karmaşa... Bir çevirmen yapay zekâyı asistan gibi kullanabilir, ancak duyguları, edebî okuma zevkini, kültürel aktarımı verecek olan onun üslubu olmaya devam edecek. Şimdi, uzman isimlerin bu konu hakkındaki önemli yorumlarını okuyalım...
