İnsanlık tarihi boyunca hep merak edilen ve bir şekilde varlığına inanılarak farklı korunma yolları aranan nazar günümüz modern çağında da gizemini halen koruyor. İnançlara göre farklı yorumlar yapılsada herkes nazarı bir şekilde biliyor ve nazardan korunmak istiyor. Tütsüler, kurşun dökmeler gibi yöntemlerle nazardan korunmaya çalışanlar olsa da din adamları nazardan korunma yollarlına ışık olarak Kuran-ı Kerim ve Peygamber Efendimizin hadislerini gösteriyor. Işık Yayınları'ndan çıkan kitabında Yazar İbrahim Koç çok konuşulan ve üzerine yorumlar yapılan nazar konusunu detaylı bir şekilde anlatıyor. Kimlerin nazarı daha çok değer, nazar insanın psikolojisini etkiler mi gibi sorulara cevap veren kitap nazar hakkında pek de bulunmayan kaynaklar arasında açık anlatımı ile dikkat çekiyor.
Nazar Arapça bir kelime olsa da Türkçede göz değmesi diyerek hepimizin kabulü olmuş durumda. Kötü niyetli bir düşüncenin beyinde veya aşırı sevgiden de oluşan duygu yoğunluğunun gözler aracılığıyla insanlara canlı ve cansız varlıklara olumsuz etkisi olarak tanımlıyor yazar Koç nazarı. Göz değmesi dediğimiz olayın sadece kötü niyetle oluşan bir durum olmadığını vurguluyor . Nazar üzerine kabul edilmiş ama doğruluğu şüpheli durumlara da örnek veriliyor kitapta. Nazar her insandan meydana gelebilecekken halk arasında renkli gözlülerin nazar değdirdiğine dair büyük bir inanış var. Oysa ki yazar bu durumu her toplumda az bulunan gözün kötü göz olduğuna yönelik bir düşünce olduğunu Türklerin mavi gözün nazar değdirdiğine inanmasıyla Avrupa'nın kuzeyindeki bölgelerde de siyah göz renginin kötü sayılmasının ortak noktasına dikkat çekiyor.
Nazarın etkisinden kurtulmak için başvurulan yollaran en inanılanı şüphesiz nazar boncuğu takmak kullanmak ancak nazar boncuğunun nazarın yaymış olduğu enerjiyi azaltıcı bir etkisinin olmadığı ortak görüş. Yazar Koç bu konuyu nazarın maddi bir araçla etkisinin azaltılabilecek bir durum olmadığını açıklayarak izah ediyor. Nazarın tesirini azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmak için seçilen tasvirlerin kültürlere göre değişmesi de bu inanışın zayıflığını katılayan başka bir durum. Yani boncuk, taş, kolye gibi maddeler ancak bakışın başka bir yana kaymasına neden olursa faydalı olabilir. Aksi halde mavi boncuklar takmak kişiye sadece yük olabilir.
İnsanlık tarihi kadar eski olan nazar inancı Yahudilikte ve hristiyanlıkta da görülürken ilahi olmayan dinlerde de tarih boyu nazar inancına raslanılmakta. Uzay çağını da yaşasak nazar inancının varlığı insanın olduğu her yerde olduğu gibi devam edecektir. Nazar günümüzde insanların davranışlarını ve sosyal ilişkileri şekillendiren bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Ancak yazar Koç uyararak nazarı psikolojik bir vakıa haline getirmenin tehlikeli olduğunu söylüyor. Kendisine nazar değeceğinden endişelenen insanın yaşadığı stres ve moral bozukluğu ruh sağlığını olumsuz etkileyebilir bu durumda kişi manevi olarak yakalandığı bu durumdan dua ile rahata erişebilir. Nazardan inancına göre korunduğunu hisseden kişi ise kendini iyi hissederek bu durumdan kurtulabilir.
Kurşun dökmek, tütsüleme, balmumu dökmek, şap okutmak, dua okutmak, tuz dökmek, köz atmak…
Nazar konusunu detaylı bir şekilde beş bölüme ayıran kitapta yazar İbrahim Koç, son bölümü Kuran- ı Kerim ve hadislerde nazar ile ilgili olan kısımlara yer vererek anlatıyor. Kuran-ı Kerim'de Kalem Suresi'nin 51. Ayetinde nazara işaret edildiğini vurgulayan araştırmacı yazar Koç, Yusuf, Kehf surelerinden de örneklerle açıklamalar yapıyor.
Peygamber Efendimizin hadis-i şeriflerinde nazar üzerine buyurduklarını da ayrıntılı bir şekilde sıralıyor. 'Nazar haktır. Dağı dahi yerinden oynatabilir' hadisine de yer verilen kitabın bu son bölümünde Nazar İnsanı Öldürür mü?, Nazar için rukye yapmak ve Efendimizin muskaya karşı gösterdiği tavır gibi dikkat çekici başlıklarda cevap buluyor.
Yazar kitabında, nazar inancının yüzyıllardır olduğu gibi kıyamete kadar da devam edecek bir inanış olduğunu vurgularken nazarın etkisinden kurtulmak için kültürlere, bölgelere inançlara göre farklı yöntemler denense de nazarın tesirini azaltmak ve tamamen kaldırmak için yapılması gerekenin manevi yöntemler olduğunun da altını çiziyor.
