Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, olası bir İstanbul depreminde 600 bin konutun dakikalar içerisinde yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu ifade etti. Kurum, 17 Ağustos 1999'daki Marmara Depremi'nin 25. yılı dolayısıyla bakanlık olarak yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarına ilişkin AA'ya açıklamalarda bulundu.
ÜLKE GENELİNDE 6 MİLYON RİSKLİ YAPI
Kurum, “Bugün tüm Türkiye'de 36 milyon bağımsız birim, 31 milyon konut var. Bunun da yaklaşık 6 milyon bağımsız birimi risk altında, 2 milyonunun acil dönüşüme girmesi gerekiyor." dedi. Bakan Kurum, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın liderliğinde 2012'de 'Türkiye'nin her yerinde kentsel dönüşüm' hedefiyle başlattıkları kentsel dönüşüm ve sosyal konut projeleriyle 3,4 milyon modern ve depreme dayanıklı yeni konut inşa ettik. Şehirlerimizin çehresini baştan aşağı değiştirdik. Bugün, sahada inşası devam eden 250 bin dönüşüm konutu ve sosyal konutumuzu, en sağlam, en güvenli ve sağlıklı şekilde inşa ediyoruz. 2035 yılına kadar toplamda 6,5 milyon konutumuzun dönüşümünü tamamlamış olacağız. " ifadelerini kullandı.
39 İLÇEDE RİSK ANALİZLERİ YAPILDI
Bakan Kurum, özellikle İstanbul'un bir deprem gerçeği olduğuna işaret ederek, "Bu gerçekten hareketle şunu üzülerek söylüyorum, olası bir İstanbul depremi sadece şehrimizi değil tüm Marmara'yı hatta ve hatta tüm Türkiye'yi etkileyecektir" diye konuştu. Bu kapsamda özellikle son 12 yılda İstanbul'da bilim insanlarıyla istişareler yaparak, şehrin her köşesinde kentsel dönüşüm çalışmalarına hız kazandırdıklarını vurgulayan Kurum, şu bilgileri paylaştı: "Bugün, İstanbul'un 39 ilçesinde risk analizlerimizi tamamladık ve gördük ki bu şehirdeki toplam ev sayısının beşte biri, yani yaklaşık 1,5 milyon ev sağlıksız durumda. Olası bir depremde 600 bin konutun ilk dakikalar itibarıyla yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu gördük. Yani yaklaşık 2,5 milyon insanımız çok ciddi risk altında yaşıyor. Bu durumun ciddiyetinin sonuna kadar farkındayız ve acil olarak bu binaların dönüştürülmesi gerektiğini biliyoruz. İstanbul'da tespit ettiğimiz 1,5 milyon riskli binanın bir kısmını dönüştürdük. Eğitim ve sağlık yapıları dahil olmak üzere kamu binalarının depreme dayanıklılığını artırdık."
903 BİN BAĞIMSIZ BÖLÜM DÖNÜŞTÜ
Kurum, 2012'den bu yana, 6306 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesiyle, İstanbul'un her bir ilçesinde kentsel dönüşüm faaliyetlerini kararlılıkla sürdürdüklerini vurgulayarak, "Bu kapsamda 505 bin bağımsız bölümün yıkımını gerçekleştirdik. Ve 2012'den bugüne kadar bakanlık ve özel sektörle birlikte 903 bin bağımsız bölümün dönüşümünü tamamladık. Şu anda da 181 bin bağımsız bölümün dönüşüm çalışmalarına devam ediyoruz. İstanbul’umuzda, dönüşümü sokak sokak, mahalle mahalle, ilçe ilçe sürdürüyoruz" dedi. Kurum, vatandaşlardan da dönüşüme destek vermelerini istedi.
17 bin 480 kişi hayatını kaybetti
Merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesi olan ve o dönem "asrın felaketi" olarak tanımlanan 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nde hayatını kaybedenler anılıyor. 1999 Marmara Depremi'nde 25 yıl geride kaldı. 17 Ağustos 1999 saat 03.02'de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce'de yıkıma neden oldu. Meclis Araştırması Komisyonunun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı. Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi. Bakanlıklar ile TOKİ ve diğer kurumların işbirliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı. TOKİ, belediye ve özel sektör tarafından yıkımın yaşandığı kentlerde, deprem yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi. Başta okullar ve hastaneler gibi kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.
O zamanlar ne gönüllü vardı ne ekipman
17 Ağustos 1999'daki Marmara Depremi'nin üzerinden tam 25 yıl geçti. Aradan geçen senelere rağmen akıllardan silinmeyen o depremde, arama-kurtarma faaliyetlerine destek olan Mahmut Çelik, yaşadıklarını anlattı. 17 Ağustos Marmara Depremi’nde AKUT olarak önce Avcılar’da, daha sonra İzmit, Gölcük, Adapazarı ve Yalova’da arama kurtarma faaliyetlerine destek olan Çelik, “O zamanlar AFAD'tan 110-120 kişi Marmara Bölgesi’nde çalışıyordu. AKUT gönüllüleri olarak biz 50-60 kişiydik. 240 civarı vatandaşımızı enkaz altından canlı olarak tahliye ettik. Şu anki ekipmanlarımız 25 yıl önce maalesef yoktu. 35-50 arası bir gönüllümüz, 2 aracımız, birkaç tane kırıcı delici aletimiz vardı. Onun dışında kullandığımız çoğu ekipmanı bölgedeki yıkılmış hırdavatçıların enkazlarından çıkarıp kullandık. Hatta unutmadığım ve beni çok etkileyen bir olay vardır. Canlı yayın için gelen bir televizyon kanalının jeneratörünü almak istemiştim. Çalışma sırasında canlı yayın yapmalarına izin vermemiz karşılığında vermişlerdi ve bir kazazedeyi enkazdan çıkarmıştım. Bölgedeki imkanları değerlendirmeye çalışarak çalışmalar yaptık.” dedi.
O günden bugüne Gölcük
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin merkez üssü Kocaeli'nin Gölcük ilçesinde hasar gören bazı yerlerin 25 yıl sonraki halleri havadan görüntülendi. Gölcük'te Marmara Depremi'nde 5 bin 383 kişi yaşamını yitirdi, 5 bin 252 kişi yaralandı. Altyapısı ve üstyapısı tahrip olan ilçede deprem sonrası göçle nüfus kısa sürede 80 binden 55 bin 790'a düştü. Daha sonraki süreçte yapılan altyapı ve üstyapı çalışmalarıyla ilçede nüfus 177 bin 441'e çıktı. Aradan geçen 25 yılda kamu ve özel sektörün yürüttüğü çalışmalarla ilçede 20 bine yakın konut yapıldı.
