Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), belirli şartları sağlayan emeklilere ve emekli yakınlarına çift maaş hakkı tanıyor. Kriterlere uygun olan kişiler, hatta üç maaş bile alabilir. Ancak, pek çok kişi birden fazla maaş alma hakkına sahip olduğunu bilmediği için bu avantajdan faydalanamıyor. Peki çift maaş hakkından kimler yararlanabilir, başvuru şartları neler? İşte, SGK'nın sunduğu bu önemli haklar ve kimlerin faydalanabileceği hakkında detaylar...
Sosyal güvenlik mevzuatına göre, eşi, anne ve/veya babası vefat eden kişiler, onların emekli maaşını alabiliyor. Ancak, bu hakka sahip olabilmek için belirli şartları sağlamak gerekiyor. Peki kimler, hangi şartlarda birden fazla emekli maaşı alabilir? İşte, birden fazla emekli maaşı alma hakkıyla ilgili merak edilen detaylar...
Kimler Birden Fazla Emekli Maaşı Alabilir?
SSK(4A), Bağ-Kur(4B) veya Emekli Sandığı(4C) sigortası olan kişiler, vefat etmiş eşinden dul maaşı alabiliyor. Her ay binlerce vatandaşın yararlandığı çift maaş hakkı hem kadınlara hem erkeklere tanınıyor. Eşlerden biri vefat ettiği zaman hayatta kalan kişi, ölen eşinin emekli aylığını alabiliyor. Dul aylığı alan kişi yeni bir evlilik yaptığında bu maaş kesiliyor.
Eşinin ölümünden sonra dul aylığı alan ve kendi emekli maaşı olan kadınlar, babalarının vefatından sonra yetim maaşı da alabiliyor. Bu durumda kişinin alabileceği maaş sayısı üçe yükseliyor.
Buradaki önemli nokta, kişinin alacağı maaşların farklı sigorta sistemlerine bağlı olması. Örneğin Bağ-Kur emeklisi olan kadın, SSK’lı eşinin vefatından sonra dul aylığı almaya devam ederken Emekli Sandığı'ndan emekli olan babasının vefatının ardından da yetim aylığı alabilir.
Birden Fazla Emekli Maaşı Alma Şartları Neler?
Emekli maaşının bağlanabilmesi için bazı şartlar var. Bunlar:
- Memur veya Bağ-Kur'lu eş, Ekim 2008 tarihinden sonra vefat ettiyse en az 1800 gün prim ödemiş olma zorunluluğu bulunur.
- Ekim 2008'den sonra ölen ve SSK'lı olan kişinin ise 5 yıldır sigortasının bulunması ve minimum 900 gün prim ödemiş olmalı gerekir.
Eş çalışıyor veya emekliyse alınan, aylık maaşın tamamı olmuyor. Bu durumda:
- Çalışmayan ya da emekli olmayan kişi, ölen eşinin maaşının %75'ini alır.
- Çalışan ya da emekli olan kişi, ölen eşinin maaşının %50'sini alır.
- Maaş alma şartlarını karşılayan çocuklar varsa ödenecek para belli oranlarda pay edilir.
Eşten Aylık Bağlanması İçin Ne Kadar Prim Gerekiyor?
Vefat eden sigortalıların aylıkları, belirli prim şartlarını tamamlamış olmaları halinde hak sahibi yakınlarına bağlanmaktadır. Bu şartlardan biri, en az 1.800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmasıdır. SSK sigortalıları için ise her türlü borçlanma süreleri hariç olmak üzere en az 5 yıl sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekmektedir.
Emekli Olan ve Eşinin Aylığını Alan Bir Kişiye En Az Ne Kadar Ödeniyor?
Temmuz zammı sonrası en düşük emekli aylığı ödemesi, Temmuz ödeme dönemi itibariyle 10 bin liradan 12 bin 500 liraya çıkarılmıştır. Eşi vefat eden kişilere ölüm aylığı oranı yüzde 50 ise 6 bin 250, yüzde 75 ise 9 bin 375 liradan az aylık ödemesi yapılamayacaktır. Hem emekli aylığı hem de eşinden maaş alan bir kişiye bu kapsamda en az 18 bin 750 lira ödenecektir.
Promosyonda Neler Değişti?
Mevcut promosyon kampanyalarına göre, aylığı 10 bin liranın altında olanlar 5 bin-17 bin lira; aylığı 10 bin-14 bin 999 lira arasında olanlar 8 bin-20 bin lira; aylığı 15 bin-19 bin 999 lira arasında olanlar 10 bin-22 bin lira; aylığı 20 bin lira üzerinde olanlar ise 12 bin-24 bin lira arasında promosyon alabiliyorlar.
Çift Promosyon Alabilmek İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
Çift promosyon alabilmek için aylıkların farklı bankalardan alınması gerekmektedir. İki ayrı dosyadan maaş alanlar, farklı bankalardan ayrı ayrı başvurarak iki promosyon alabilirler. Ancak, iki maaşın da aynı bankadan alınması durumunda tek promosyon verilmektedir. Bu durumda, promosyon tutarı maaş tutarları toplamına göre hesaplanmaktadır.
Örneğin, kendi emekliliğinden 15 bin lira aylık alan ve eşinden 9 bin 500 lira ölüm aylığı bulunan bir kişi, iki ödemeyi de aynı bankadan alıyorsa, toplamda 24 bin 500 lira olan maaş dilimi üzerinden en az 12 bin lira promosyon alabilecektir. Eğer bu ödemeleri ayrı bankalardan alırsa, kendi aylığı için en az 10 bin, ölüm aylığı için en az 5 bin lira olmak üzere en az 15 bin lira promosyondan yararlanabilecektir. Bu tutar, seçilen bankaya göre artabilecektir.
İkramiye de Çift mi Veriliyor?
İkramiye, iki ayrı ödeme alanlara en yüksek ödemeye imkan veren tek dosya üzerinden yatırılmaktadır. Kişi hem emekli hem de ölüm aylığı alıyorsa, kendi emekliliğinden dolayı 3’er bin lira bayram ikramiyesi alabilmektedir. Örneğin, hem kendi emekli aylığı olan hem de vefat eden eşinden yüzde 50 ölüm aylığı bağlanan kişiye bayram başına emekli aylığı kapsamında 3 bin lira ödenmektedir. Bu kişi, Ramazan Bayramı öncesi 3 bin lira ve Kurban Bayramı öncesi 3 bin lira olmak üzere yıllık toplam 6 bin lira almaktadır.
Bu şartlar ve düzenlemeler, birden fazla emekli maaşı ve ek gelir hakkı elde edebilmek için önemli detaylardır. Sosyal güvenlik mevzuatındaki bu haklardan faydalanmak, emeklilerin ekonomik durumlarını iyileştirebilmeleri için büyük bir avantaj sağlamaktadır.
