Koronavirüse karşı piyasaları rahatlatma için sektör bazlı iş birliği önerisi

İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ömer Torlak, koronavirüsün iktisadi etkilerini hafifletmek için ülkelerin 10 trilyon doları bulan destek paketlerinin dış ticaretin daralacağını gösterdiğini bildirdi. Salgında uzayan her ayın külfet getireceğine dikkat çeken Torlak, işletmelere “sektör bazlı iş birlikleri” önerdi.

Prof. Torlak, koronavirüs salgını sonrasında işletmeleri nelerin beklediğini Yeni Şafak'a anlattı. Salgından sektörlerin etkilenme boyutlarının farklı olduğuna işaret eden Prof. Torlak, örneğin turizmin doğrudan etkilendiğini vurguladı. Torlak, “Onun beslediği sektörlere bakılırsa bu sezon büyük ölçüde kapanmış gibi” dedi.

“Genel olarak bakıldığında işletmeler bu süreçten etkilendi” diyen Torlak, “Tedarik süreçleri büyük ölçüde küresel hale gelmişti. Bu noktada özellikle bazı girdiler pek çok ülke ekonomilerinde daha stratejik hale geldi. İşletmelerin tedarik zincirlerini, lojistiklerini, ciddi anlamda gözden geçirip olası bir küresel durumda alternatiflerini üretmede fayda var. Bütün ülkeler bundan böyle yavaş yavaş farklı stratejiler izlemeye başlayacak" değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye'de taze limona ve sağlık ürünlerinin ihracatına ön izin şartı getirildiğini hatırlatan Ömer Torlak, "Bunlar doğal bir durum. Sektör bazlı işletmelerin stratejik olarak işbirliklerini çok önemli hale geldi. Türkiye'deki işletmeler ortak iş yapma becerileri çok gelişmedi. Tedariklerini, depolamalarını, taşımalarını, ar-ge çalışmalarını tek tek harcamaktansa stratejik iş birliği çerçevesinde kaynakların daha etkili ve verimli kullanılmasını birlikte yapmak zorunda kalacak" dedi.

Prof. Torlak, elektronik ticaretin durumuna da değindi. Prof. Torlak, şöyle konuştu: “Bu süreçte elektronik ticaret çok arttı. İnternet üzerindeki ticaretin daha da ilerleyeceğini öngörebiliriz. Bu ivmenin artacağını dikkate alarak lojistik ve tedarik zincirlerinde buralara platform ekonomi ürün tedariki zamanı ve yeterli miktarda yapılamadığı zaman taleplerin karşılanması da mümkün değil. Bunların hem yurt içi hem de yurt dışı tedariki çok önemli hale geldi. KOBİ’lerin mallarını pazara sunabilmeleri için yine bu platforma ihtiyaç var. Dolayısıyla bütün olarak baktığımız zaman sistemin çalışması lazım” diye konuştu.

Tarımsal ürünler, su, enerji, sağlık ve ilacın stratejik hale geldiğini belirten Prof. Torlak, şu önerilerde bulundu: "Bu ürünlerin milli kaynaklardan büyük ölçüde karşılanabiliyor olması benzer krizlerle karşılaşıldığında önemli. Stratejik ürünlerde tarım, hayvancılık gibi alanlarda işsizliği telafi etme gibi kapasitemizi geliştirmeliyiz. Buradaki istihdamı artırmak gerekiyor.”

Salgının etkisi 5 yııl sürer

Torlak, şu uyarıda bulundu: “2021 planlamalar da gözden geçirilmek zorunda kalabilir. Çünkü her uzayan bir ayın külfeti de ciddi olacak. Tedbirlerini iyi alan ülkeler biraz daha toparlanmış şekilde çıkabilir.”