21 Aralık 2021 tarihinde devreye alınan Kur Korumalı TL Mevduat (KKM) ve Katılma Hesapları uygulamasının üzerinden yaklaşık 2,5 yıl geçti. Döviz kurlarını dengede tutarak TL’nin değerini korumak amacıyla devreye alınan kur korumalı hesaplardaki para miktarı 18 Ağustos 2023 tarihinde 126 milyar 400 milyon dolarla zirve yaptı. Aradan geçen bir yılda bu miktar 74,9 milyar dolar azalışla 126 milyar 400 milyon dolardan 51 milyar 500 milyon dolara geriledi.
KKM’NİN PAYI SADECE YÜZDE
10 Son aylarda yaşanan hızlı çözülme ile gerileyen kur korumalı mevduatın toplam bankacılık mevduatı içerisindeki payını da aşağı çekti. 31 Aralık 2021 tarihinde yüzde 20 olan kur korumalı mevduatların toplam mevduat içerisindeki payı Ağustos 2023’te zirve yaptı. Aradan geçin bir yılda bu oran yıl başında yüzde 17’ye, Haziran sonu itibariyle ise yüzde 12’ye geriledi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, 9 Ağustos ile biten haftada kur korumalı mevduatlardaki paranın toplam bankacılık mevduatı içerisindeki payı yüzde 10’a geriledi.
DOLARİZASYON %70’TEN %38’E DÜŞTÜ
Uygulama ile yurt içi yerleşiklerin yabancı para mevduatındaki yükseliş sona erdi. Daha sonraki aylarda yabancı para mevduatta çözülme başladı ve finansal sistemdeki Türk lirasının payı yükselişe geçti. Aralık 2021’de yüzde 70'in üzerini gören mevduat dolarizasyonu, KKM uygulaması sayesinde aylar sonra yüzde 60'ın altına geriledi. Aralık 2022’de yüzde 46’ya gerileyen bankacılık sektörü mevduatı içerisindeki döviz oranı Aralık 2023’te yüzde 40,1’e düştü. 9 Ağustos 2024 tarihi itibariyle bu oran yüzde 38’e kadar çekildi.
SPEKÜLASYON BİTTİ TL’YE İSTİKRAR GELDİ
Kur Korumalı Mevduat uygulaması, döviz piyasaları ve finansal istikrara büyük katkı verdi. Kısa etkisini gösteren uygulamanın en büyük faydası Türk lirasında öngörülebilirlik sağlaması oldu. 21 Aralık 2021’de duyurulan uygulama sayesinde Türk lirasında gözlenen spekülatif durumun finansal istikrara yönelik bir riske dönüşmesi önlendi. Kasım 2021’de dolar karşısında 42 değer kaybeden ve 20 Aralık 2021'de 18,36 ile tarihi zirvesini gören Türk lirası, KKM uygulaması ile hızla düşüşe geçti. Böylece para biriminde yaşanan hızlı değer kaybının fiyatlama davranışını bozucu etkisi de kontrol altına alındı.
