Türkiye'nin ilk uluslararası ekonomi dergisi Derin Ekonomi'nin Ocak sayısında 2017'ye ışık tutan almanak tadında önemli bir çalışma yer verildi. Geçmişten geleceğe ışık tutan kapsamlı analizde “İyimser veya Kötümser Olmak İçin 10 Neden” başlığıyla okurun dikkatine sunuldu. 2016'da yaşanan ve etkileri önümüzdeki yıllara da uzanması muhtemel olay ve olgular üzerinden 2017'ye ilişkin 10 iyimser ve 10 kötümser senaryonun ele alındığı, Mehmet Ali Doğan imzalı dosyada ABD'deki seçimlerden sonra başkan seçilen Donald Turamp'ın vaad ettikleri ile ABD dış politikalarındaki belirsizlikler “kötümserlik” bölümünün ilk analizi olarak dikkat çekiyor.
“2017'deki belirsizliğin baş aktörü: Trump” başlıklı analizin “kötümser” olarak belirlenmesinin nedeni, hiç kuşkusuz, Trump'ın seçim kampanyası sırasında meydanlardan seslendirdiği İslamofobik söylemlerinin yanı sıra İsrail'in ABD büyükelçiliğini Kudüs'e taşıyacağını, yani BM kararlarına rağmen Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacağı vaadiydi. Siyasi ve ekonomik riskler nedeniyle, yarın ne olacak sorusunun cevabının zor verildiği bir dönemde ortaya konan tespit; ne yazık ki uygulamada artık kendini göstermeye başladı bile.
Şu ana kadar aksi bir söylemde bulunmadığı gibi bu yönde adımlar da atılmaya başlandı. Mesela Cumhuriyetçi üç senato üyesi bir yasa tasarısı hazırladı. Son sözü 'başkan' söyleyecek. Bununla beraber, ekonomi çevrelerinde sıkı para politikalarına daha hızlı geçiş anlamına gelen Trumponomics terimi de kullanılmaya başlandı.
Türkiye, 2016'da terör ve 15 Temmuz darbe girişimi gibi çok büyük bir şoku yaşadı. Bir takım iç ve dış şoklar nedeniyle, ekonomik hedeflerinde de sapmalar oldu. Ancak 2017'ye ilişkin tekrar bir çıkış yapmak için önlemlerin, hızla alınması da bir başka ülkede olmayacak denli hızlı oldu. Bu önlemlerin yıllık değil, dönemlere damga vuracak bir dizi çalışma olduğu da ortada.
En başta, 10'larca yılda devlet içine öbeklenmiş FETÖ, başta Silahlı Kuvvetler, emniyet, yargı, eğitim ve sağlık gibi kritik alanlardan ayıklandı. Daha kalıcı çözümler için anayasa değişikliği ve başkanlık sisteminin 2017 yılı içinde hayata geçirilmesine çalışılıyor. Dış politikadaki gelişmelerin seyrinin Türkiye'nin konumunu güçlendiren, önemini tüm dünyaya fark ettiren bir seyir aldığı görülüyor. Suriye için siyasi çözüme ulaşılması, AB ile olan tartışmalı süreçlerin sonuna gelinmesi hatta Brexit gibi olayların bile Türkiye'nin lehine sonuç doğurması, 2017'de iyimserliği besliyor.
Brexit ile beraber, AB ile güncellemeye çalışılan yeni nesil gümrük anlaşmasına benzer bir anlaşma İngiltere ile karara bağlandı. Öngörüler genelde tüm dünyada 2017'nin ilk çeyreğinin çok sıkıntılı geçeceğine işaret ediyor. Mesela Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, yılın son haftalarında hızla yükselerek üst üste zirve yapan döviz kurundaki hareketlerin 2017'nin birinci çeyreğinden itibaren enflasyona etki edeceğini söylüyor. Bununla beraber “iktisadi faaliyette ılımlı toparlanma öngörüyoruz” dediğini de belirtmek gerekiyor.
Türkiye'ye sathına yayılan yatırımlardan en nirengi olanları İstanbul çevresinde bulunuyor. Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü, Avrasya Tüneli'nin olumlu etkileri 2017'de yaşamın içinden hissedilecek. Kanal İstanbul ve Çanakkale köprü planı ise yeni bir Türkiye'ye işaret ediyor. Derin Ekonomi'nin 20. sayısında ortaya konan iyimserlik tespitlerinin de aydan aya gerçekleşmesi bekleniyor.
* Derin Ekonomi'nin Ocak sayısında sıralanan diğer iyimserlik nedenlerinin içerikleri ise şöyle:
* ABD'den çıkacak Suudi sermayesi gözünü Türkiye'ye dikti.
* Suriye ve Irak'ta tansiyon düşebilir.
* Kıbrıs'ta adil ve kalıcı çözüm artık daha yakın.
* Gümrük Birliği yenilenecek ve vizesiz Avrupa yolu gözüktü.
* Temkinli olmak gerekir anca ihracat ve turizmde ibre iyimserlikten yana.
* Mobil iletişimde yeni gelişmeler var, dördüncü GSM operatörü devreye giriyor.
* Türkiye 2017'de finansal olarak işler, üç güçlü kalkana kavuşuyor. Biri Megabank, diğeri Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ve öbürü varlık fonu.
* Her vatandaşın rüyası sıcak yuvaya kavuşmak. 2017'de konut fiyatları ve kira bedelleri de geriliyor.
2017 bütçesinden 3 milyar liralık ihracat desteği iyimserliği güçlendiriyor. Aynı iyimserlik turizm için de söylenebilir. Eski cirolara ulaşma pek beklenmese de Avrupa ülkeleri, İsrail, İran ve Rusya'dan gelecek turistşlerin artacağı öngörüleri var. Mesela 3.5 milyon Rus turist beklentisi sektör temsilcilerince dile getirildi.
