Brezilya'da eski Devlet Başkanı Jair Bolsonaro destekçisi yüzlerce kişi Ulusal Kongre'ye baskın düzenledi.
Orduya müdahale talebiyle slogan atan gruplar, polis bariyerini aşarak Kongre binasına girdi.
Polis, aşırı sağcı Bolsonaro yanlısı protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz ile müdahale etti.
Ülkede Başkanlık Sarayı, Kongre ve Yüksek Mahkeme binalarını basan Bolsonaro destekçisi yüzlerce kişi, polisin yoğun gazlı müdahalesi sonucu binalardan çıkarıldı.
Başkanlık, Yüksek Mahkeme ve Kongre'yi işgal edenlerin teşvik edildiğini vurgulayan Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula, şu ifadeleri aktardı:
- "Bunu yapanlar kanunun gücüyle cezalandırılacak. Henüz hükümeti kurarken pazar gününün sessizliğinden faydalandılar. Eski cumhurbaşkanının (Bolsonaro) birkaç konuşmasının buna yol açtığı biliniyor. Bu da onun ve onu destekleyen yanlılarının sorumluluğudur."
'Vandallık ve Faşistlik'
Başkent Brasilia'daki güvenlik bölgesine müdahale emri veren Lula, yapılanları "vandallık ve faşistlik" olduğunu, Brezilya'da güvenlikten sorumlu olması gereken kişilerin ise görevlerini yapmadığını bildirdi.
300 Kişi tutuklandı
Brezilya Devlet Başkanı Lula tutuklanma emri vermesinin ardından 300 kişinin tutuklandığı ifade edildi.
Vali görevden alındı
Brezilya Yüksek Mahkemesi, Brasília Valisi Ibaneis Rocha'nın yaşanan olaylar nedeniyle 90 gün süreyle görevinden alınmasına karar verdi.
Orduya müdahale çağrısı
Brezilya'nın yeni Devlet Başkanı Lula karşıtı eylem düzenleyen Bolsonaro destekçileri orduya müdahale çağrısında bulundu. Bazı göstericilerin Temsilciler Meclisi ve Senato binalarının çatısına çıktığı görüldü.
Eski Brezilya Devlet Başkanı Bolsonaro'dan, Kongre binasını basan destekçilerine eleştiri
Twitter hesabından olaylara ilişkin açıklamada bulunan Bolsonaro, şu ifadeleri aktardı:
- "Hukuk çerçevesinde barışçıl gösteriler demokrasinin bir parçasıdır. Ancak bugün olduğu gibi, 2013 ve 2017'de solun uyguladığı vandalizm ve kamu binalarına yönelik işgaller bu kuralın dışındadır."
Devlet Başkanı Luiz İnacio Lula da Silva'nın, protestocuları Bolsonaro'nun tahrik ettiği yönündeki sözlerine de cevap veren Bolsonaro, Lula'nın "temelsiz suçlamalarda" bulunduğunu savundu. Bolsonaro, açıklamasına şu sözleri ekledi:
- "Görevim boyunca her zaman Anayasa'nın dört satırına bağlı kaldım ve yasaları, demokrasiyi, şeffaflığı ve kutsal özgürlüğümüzü savundum."
Şiddet olaylarının perde arkası
Güney Amerika'nın en büyük ülkesi, nüfusu 212 milyonu aşan Brezilya'da 30 Ekim 2022'de düzenlenen ikinci tur devlet başkanlığı seçiminde ülkeyi iki dönem yöneten sol görüşlü eski Devlet Başkanı Lula yüzde 50,9, aşırı sağcı Bolsonaro ise yüzde 49,1 oy almıştı.
Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından Bolsonaro destekçileri önce ülkede günlerce süren otoyol kapatma eylemleri yapmış, ardından da ordu karargahları önünde düzenledikleri gösterilerde silahlı kuvvetleri Lula'nın devlet başkanlığı görevini devralmasına karşı müdahaleye çağırmıştı.
Ülkede cumhuriyetin ilanının 123. yıl dönümü olan 15 Kasım'da Bolsonaro yanlıları, başkent Brasilia, Sao Paulo, Rio de Janeiro, Recife ve Belen şehirlerinde orduyu Lula'ya karşı müdahaleye çağıran gösteriler için askeri karargahların yakınında gösteriler düzenlemişti.
Brezilya'da devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunu kazanan eski Devlet Başkanı Lula da Silva, 1 Ocak 2023'te parlamentoda yemin etmişti.
Sosyal medyada propaganda engeli
Yüksek Mahkeme Yargıcı, sosyal medya platformları Facebook, Twitter ve TikTok'a anti-demokratik propaganda yapan kullanıcıların hesaplarını engelleme emri verdi.
Latin Amerika ülkelerinden Kongre baskınına tepki
Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernandez da Twitter hesabından, Lula'ya tam desteğini ifade ederek, şu ifadelere yer verdi:
- "Brezilya halkıyla birlikteyiz. Brezilyalılar tarafından demokratik olarak seçilen hükümete bağlılığımızı kararlılık ve birlik içinde gösterelim. Demokrasi, özgürlükleri garanti eden ve bizi halkın kararına saygı duymaya mecbur eden tek siyasi sistemdir."
Panama Cumhurbaşkanı Laurentino Cortizo da Twitter'dan Kongre'ye yapılan baskını reddederek, Brezilya halkına ve Lula'ya "koşulsuz destek" ilan ettiklerini duyurdu.
Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ise sosyal medya hesabından Kongre'ye baskın nedeniyle Bolsonaro yanlılarına tepki göstererek, şu sözleri aktardı:
- "Brezilya'nın demokratik kurumlarına saldıran faşist Bolsonaro destekçilerini kararlılıkla kınıyoruz. Desteğimiz Başkan Lula ve Brezilya halkıyladır."
Öte yandan Meksika ve Peru devlet başkanları yaptıkları açıklamalarda Kongre'ye yapılan baskını kınadı.
Meksika Devlet Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, Twitter hesabındaki paylaşımında, Kongre baskınını kınayarak şu ifadeleri kullandı:
- "Brezilya'da oligarşik iktidar liderliği, onların sözcüleri ve fanatikleri tarafından teşvik edilen darbe girişimi kınanmalı. Bu demokratik olmayan bir girişimdir. Lula yalnız değil, ülkesinin, Meksika'nın, Amerika kıtasının ve dünyanın ilerici güçlerinin desteğine sahiptir."
Peru Cumhurbaşkanı Dina Boluarte de sosyal medya hesabından, Brezilya'da Kongre, Devlet Başkanlığı Sarayı ve Yüksek Mahkemeye yapılan baskını "şiddetle" kınadıklarını belirtti.
Türkiye Dışişleri Bakanlığından kınama
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Brezilya'da halkın iradesini yansıtan seçimlerin sonuçlarına ve demokratik süreçlere saygılı olunmasının önem taşıdığına vurgu yapıldı.
Türkiye'nin söz konusu eylemler karşısında Devlet Başkanı Lula da Silva hükümeti ve Brezilya halkıyla dayanışma içerisinde olduğunun altı çizilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
- "Brezilya’da Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva liderliğindeki hükümet, Kongre ve Anayasa Mahkemesine yönelik şiddet eylemlerini kınıyoruz."
