Bugünkü Yeni Şafak |
|
|
ABD'nin Katrina ve Rita kasırgalarına karşı çaresiz kalışı, kasırgalar önlenemez mi sorusunu gündeme getirdi. Bilimadamları kasırgaları durdurmak için tam 40 yıldır birbirinden ilginç yöntemler deniyor.
ABD'ye büyük ölçüde zarar veren kasırgalar alınan önlemlerin yetersiz olduğu eleştirilerine neden olmuştu. Ancak 40 yıl öncesinde getirilen ilginç çözümler doğaya karşı ne kadar gerçekçi yaklaşıldığını gözler önüne serdi. Denize petrol dökmek, yağmuru ağırlaştırmak, denizi soğutmak, hatta meteorolojik nükleer savaş başlatmak... Bunlar, bazı mucitlerin kasırgaların patlayıp insanlığa zarar vermesini önlemek amacıyla ortaya attığı fikirlerden bazıları. Sovyetler 70'li yıllarda hortumun deniz suyunu elektrikli süpürge gibi emmesini önlemek için Pasifik'e kasten petrol akıttı. Kasırganın havası alınsın Buna karşılık Amerikalılar başka denemeler yaptı: 1961'de Esther, 1963'te Beulah, 1969'da Debbie ve 1971'de Ginger kasırgalarına karşı "Stormfury'' (Kasırga çılgınlığı) adını verdikleri operasyonu uyguladılar: Kasırganın gözünü çevreleyen bulutlara gümüş iyodür atarak havasını söndüreceklerdi. Bulutlara zamk dökülsün Bir sanayicinin önerisi ise bulutlara "zamk'' dökmek oldu: Tonlarca yapışkan madde, yağmuru ağırlaştırarak su tanelerinin düşüşünü yavaşlatacak ve kasırga gözünün, atmosferde yükselmesini engelleyecekti... Ancak tekniğin gerçekten işe yarayıp yaramayacağını uzmanlar kestiremedi. Dahası, bir tek kasırgayı etkisiz kılabilmek için yaklaşık 38 bin ton yapışkan madde gerekecekti... Bazı uzmanlar da, okyanus sularının ısınmasının kasırgalara yol açtığını gözönüne alarak, denizleri niçin soğutmadıklarını sordu. Buzdağları göndermek, deniz dibinde bulunan derin çukurlardaki suyu yükseltmek cazip öneriler olarak görünüyor... Denizlerin soğutulmasına bir zamanlar kafa yorduğunu belirten Prof. Willoughby, "şimdiyse böyle yapılırsa evdeki hesabın çarşıya uymayabileceğini'' düşünüyor: "Büyük mühendislik projelerine girişmek, çok daha kötü sonuçlara yol açabilir. Bu risk hep vardır. Nitekim, buzdağı projesi, büyük bir buzlanma çevrimine yol açabilir, bunu önceden bilemezsiniz...'' Amerikan bilim dünyası, onca "yaratıcı'', hatta "uçuk'' sayılabilecek öneriye rağmen, şimdilik kasırgalarla "iyi geçinmeyi'' tercih ediyor.
|
|