Gazete sayfalarına ve televizyon ekranlarına yumurtalarla, çürük domateslerle de taşınsa, dikkatler içeriğinden çok yapılma biçimi üzerine de toplansa, Türkiye'de hafta sonu birçok açıdan milat sayılacak bir sempozyum yapıldı: Ermeni Sempozyumu...

Siyasi hikayesi belli sempozyumun...

Gerilim önce Adalet Bakanı Cemil Çiçek'in TBMM kürsüsünden henüz ifade edilmemiş düşünceye ve henüz kendilerini ifade etmemiş insanlara yönelik hainlik, ihanet suçlamalarıyla başladı ve toplantı ertelendi.

Sonra yeni tarih ilan edildi ve toplantının başlamasına saatler kala bir İdare mahkemesi eşi benzeri görülmemiş bir şekilde düşünceye ve tartışmaya tedbir koymaya yeltendi ve toplantıya yönelik yürütmeyi durdurma kararı aldı.

Bu koşullarda kamuoyunda hastalıklı yeni bir kutuplaşma üredi:

Toplantıya yandaş olanlar ve toplantıya karşıt olanlar...

Hem yandaşlık hem karşıtlık, ama özellikle karşıtlık "ucuz ve düzmece propaganda malzemeleri"yle örüldü... Toplantıya gazeteci bile alınmayacağı, toplantının tek sesli ve propaganda amaçlı olduğu kanaati ve benzer bir dizi zırvalık kulaktan kulağa dolaşmaya başladı. Kimi basın organlarının, "Kızıl Elma tayfası"nın, devlet gözlüklü yayınların yarattığı hava içinde "devlet memurluğu ve resmi görüş kurgulama görevi" tarihçiliklerinin önüne geçen kimi kişilerin neden toplantıya katılmadıkları soruldu. Bu kişilerin toplantıya katılması halinde, ortaya bir kör döğüşü çıkacağı, bilimsel olanın buharlaşarak işin ucuz siyasi itişmeye döneceği hiç düşünülmedi...

Bu koşullara rağmen katılımcılar, düzenleme komitesi ve rektörler toplantıyı yapma kararı aldı.

Lafı uzatmaya gerek yok...

Söyledik, bu toplantı birçok açıdan bir milattır.

Tüm cesareti ve gücüyle alanını koruyan, özerkliğini meydan okuyarak savunan üniversiteler açısından 12 Eylül'den gerçek bir kopuştur...

Türk kimliğini merkeze alan, bir kimliğin demokratik olgunlaşmasının, kendisiyle yüzleşmesinin "turnosol kağıdı" haline gelen bu çetrefil ve can yakıcı konu üzerine bu şekilde gidebilmesi, bu konunun özgürce tartışılabilmesi, tarihte ne oldu sorusunun ön yargısız sorulabilmesi, Türkiye'nin tartışma kültürü açısından bir milattır...

Bir başbakanın içerik olarak muhtemelen onay vermediği bir toplantıya ilkesel olarak ya da özgürlüklere binanen destek vermesi, yargı kararını eleştirmesi bir ilktir. Ve bunun demokratik siyasi kültür açısından ifade ettiği anlam devasadır.

Peki toplantıda ne oldu, ne konuşuldu?

Önce şunu söylemek gerekir:

Ermeni meselesi gibi dünü, bugünü, yarını kuşatan, insani, siyasi, kültürel, hukuki, tarihi yönleri olan bir konu, ancak parçalarına ayırılarak ve her parça kendi içinde ele alınarak tartışıldı. Bu usulün her tartışmanın ön koşulu olduğu bir kez daha kanıtlandı. Nitekim iki günlük bu toplantı benim son yıllarda Türkiye'de izlediğim kalitesi, çıtası en yüksek toplantıydı.

Dahası özgür ve siyasetten özerk düşüncenin bizzat çoğulcu olduğunu gösterdi toplantı. Nitekim sanılanın aksine toplantıda aynı fikirler tekrarlanmadı, fikir ayrılıkları, tespit farklılıkları, tartışmalar yaşandı...

Elbet ortak fikir şuydu: 1915'te çeşitli nedenlerden ötürü bir trajedi yaşanmıştır...

Buna karşın katılımcılar arasında yaşananlara soykırım diyen sadece iki üç kişiydi.

Kürşat Bumin, Mete Tuncay, Murat Belge gibi diğerleri soykırım nitelemesini reddettiler, örneğin...

Halil Berktay, Nazan Maksudyan gibi isimler soykırım kelimesinin yol tıkadığını, tartışmayı önlediğini belirttiler...

Türk milliyetçiliği kadar Ermeni milliyetçiliğine işaret edenler çoktu.

Mete Tunçay, "1915 tehciri ve olayları karşısında Türkiye'nin tümüyle inkarcı tavrının Batılı yazarları Ermeni tezlerine mahkum ettiğini örnekleri ve onların itirafları"yla anlattı.

Bilmem, olanı ve tartışılanı anlamak için bunlar yeterli mi?

ALİ BAYRAMOĞLU

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan