Yeni Türk Ceza Yasasında ihaleye fesat karıştırma suçları Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar başlıklı 9 uncu bölümde yer alan 235. maddede düzenlenmiştir. Madde düzenleniş şekli ile idarelerde ihale işlemlerini yürüten ihale komisyonu üyeleri ile ihale yetkilileri açısından ayrı bir öneme sahiptir. Yasa koyucu, idarenin hukuka bağlılığı, eşitlik ve dürüstlük ilkesinin tesisi amacıyla ihaleye katılan isteklilerden daha çok kamu bürokrasisini hedef almaktadır. Hileli davranışlarla ihaleye fesat karıştırma suçu tadat edilirken ihaleye dış müdahaleden ziyade, bazı yetersiz isteklileri ihaleye dahil etmek, yeterli olanları değerlendirme dışı bırakmak, uygun olmayan malı değerlendirmeye almak gibi tabirlerle sadece ihalede görev yapan kamu görevlilerinin işleyebileceği fiillere işaret edilmektedir. Yasada yer alan bu fiilleri ayrı ayrı inceleyecek olursak;

1.) Hileli davranışlarla ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olan kişilerin ihaleye veya ihale sürecindeki işlemlere katılmalarını engellemek. İhaleye katılma konusunda istekli ve yeterli olanların ihaleye teklif sunmalarını engelleyecek eylemlerde bulunmak. Bu duruma örnek olarak ihale ilanlarında yer alan yeterlik koşullarını, ihalenin yapılacağı yer ve/veya zamanı ihale dokümanlarından farklı düzenleyerek bazı isteklilerin ihaleye katılımını önlemek gibi eylemler sayılabilir.

2.) Hileli davranışlarla ihaleye katılma yeterliğine veya koşullarına sahip olmayan kişilerin ihaleye katılmalarını sağlamak. İhale komisyonlarının ihale şartnamesinde öngörülen yeterlik kriterlerini sağladığı buna ilişkin belgelerini teklif zarflarında sunduğu halde herhangi bir istekliyi yetersiz bularak yada geçerli olan bir yeterliğe ilişkin belgeyi geçersiz kabul ederek ihale dışı bırakması ihaleye fesat karıştırma suçunu oluşturacaktır.

3.) Hileli davranışlarla teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olduğu halde, sahip olmadığından bahisle değerlendirme dışı bırakmak. İsteklilerin idari ve teknik şartname gereği ihale dosyasında sunmuş oldukları, teklif ettikleri malın kalite ve standardına ilişkin geçerli belgelerin geçersiz sayılması yada teklif edilen ürünün katalog ve broşürlerinde teknik şartnameye uygun olduğu görülmesine rağmen şartnameye uygun olmadığından söz ederek isteklileri ihale dışı bırakmak bu bent çerçevesinde değerlendirilecektir.

4.) Hileli davranışlarla teklif edilen malları, şartnamesinde belirtilen niteliklere sahip olmadığı halde, sahip olduğundan bahisle değerlendirmeye almak.Bu durum 3. bentte yer alan durumun aksine teknik şartnameye uygun olmayan ürünlerin idarece kabul edilerek isteklinin teklifinin geçerli kabul edilmesi yada üzerinde ihalenin bırakılması halidir.

İhaleye fesat karıştırma suçu kasten işlenebilen suçlardandır. Fail hareketiyle bir ihaleye fesat karıştırdığını bilecek ve bu sonucu isteyecektir. Buradaki saik önemli sayılmadığı için de genel kast yeterlidir ve suçun oluşması için herhangi bir kamu zararının doğması koşulu yoktur. Ancak, kamu görevlilerinin suçu işlerken hileli bir davranışının tespiti gerekir. Her ne kadar hileli davranışı tanımlamanın zorluğundan bahsedilse de açıkça yeterli ve geçerli olan bir belgenin geçersiz sayılması yada geçersizliği ve yetersizliği hiçbir tereddüde meydan vermeyecek şekilde açık olan bir teklif yada belgenin geçerli sayılması kanaatimce fiilin kasıtlı işlendiğine delalet edecektir. Aksi halde, yasa yada yönetmeliklerin yorumundan kaynaklanan, yada belgenin içeriği hakkında tereddüt yaratacak hususların olması ve görevlilerce taktirde hataya düşülmesi Yasada sözü edilen suçu oluşturmayacaktır.

Yasadaki bu düzenleme Kamu İhale Kurulunun ihale şikayetlerini incelemesi esnasında ortaya çıkabilen iptal yada düzeltici işlem kararı verilen durumlar açısından ayrıca önem arzetmektedir. TCY nin 278. maddesi işlenmekte olan yada işlenmiş ancak neticesi halen sınırlandırılabilen bir suçu yetkili makamlara bildirmemeyi suç olarak tanımlamakta ve cezai müeyyideler getirmektedir. Yasanın 235. maddesinde tarif edilen eylemlerin işlenmiş olduğunun tespiti halinde KİK idarece tesis edilen işlemlerin iptaline karar vermektedir. Ancak bu, Kurulun tesis ettiği idari bir işlemdir. Eylemin adli yönden suç oluşturması Kurul tarafından TCY nin 278. maddesi gereğince ayrıca eylemin yetkili mercie ihbarını zorunlu kılmaktadır.

Bahsettiğim nedenlerden ötürü, idarelerin ihale iş ve işlemlerini yürüten görevlilerin herhangi bir adli işleme muhatap olmamak amacıyla, isteklilerin ve sundukları ürünlere ilişkin yeterlik değerlendirmelerini oldukça dikkatli ve hukuka uygun yürütmeleri, yanlış işlemlerin nasıl olsa Kamu İhale Kurulunca düzeltileceğini düşünerek hareket etmemeleri gerekmektedir.

BİLAL KARACA

Künye

Temsilcilikler

Abone Formu

Mesaj Formu

Online İlan