BERİVAN ORUÇOĞLU / BRÜKSEL
AB Dönem Başkanı İngiltere, dünkü toplantılarda da Rumlarla sert tartışmalara girdi. Fransa'nın desteklediği Rumlar, İngiltere'yi, "Türkiye'nin savunuculuğuna soyunmakla' suçladı.

Türkiye ile üyelik müzakerelerinin başlamasına yaklaşık 3 hafta kala, Brüksel'de biraraya gelen AB Daimi Temsilciler Komitesi (COREPER), Türkiye'nin Kıbrıs deklarasyonuna yanıt niteliği taşıyacak karşı deklarasyon konusunda yine uzlaşma sağlayamadı. Karşı deklarasyon ve çerçeve belgesinin görüşüldüğü toplantıda derin görüş ayrılıkları çıktı. AB dönem Başkanı İngiltere Rumlar karşı karşıya geldi. Gerginlik Rumların tanınması ve Ankara Anlaşması Protokolü'nün uygulanması için bir takip mekanizması kurulması konularında yaşandı. AB Dönem Başkanı İngiltere'ye yakın kaynaklar ise görüşmelerde uzlaşmaya varılamadığını ancak ilerleme sağlandığını söyledi.

AB'de Rum-İngiliz çatışması

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre toplantıda İngiltere ve Kıbrıs Rum Yönetimi arasında sert tartışmalar yaşandı. Tartışma konularının başında ise, Türkiye'nin Rumları tanıması konusunda yapılacak çağrının zamanlaması konusu geldi. Fransa ve Yunanistan'ın da desteğini alan Rumlar, tanımanın derhal olmasını isteyerek, sürecin belirli bir takvime bağlanmasını istedi. İngiltere ise tanımanın tam üyelikle ilişkilendirilmesi gerektiğini savunarak, Türkiye'nin Kıbrıs Rumları ile ilişkilerini normalleştirmesinin BM çerçevesinde olmasında ısrar etti. Ancak Rumlar, Kıbrıs sorununun çözümünün, Birleşmiş Milletler nezdinde destekleneceği ifadesinden hoşnut kalmadılar.

İngilizler ve Rumlar arasındaki diğer anlaşmazlık noktasını ise; Türk limanlarının Rum gemilerine ne zaman açılacağı ve uygulamanın aksaması halinde Türkiye'ye uygulanacak yaptırımlar oluşturdu. AB, uyum protokolünün bir an önce eksiksiz uygulanması konusunda görüş birliğine varsa da, Türkiye'nin protokolü tam olarak uygulamaması, yani limanlarını Rumlara açmaması halinde, uygulanacak yaptırımlar konusunda uzlaşma sağlayamadı. Rumlar uygulamada aksaklık olması halinde Türkiye'nin tüm üyelik müzakerelerini engelleyecek bir mekanizma önerirken, İngiltere eksik uygulama durumunda, konuyla ilgili olan gümrük birliği ve ortak pazar fasıllarının açılmamasını öngörüyor.

İngilizler geri adım atmadı

Geçen hafta içinde İngiltere Daimi Temsilcisi John Grant ve Rumların Daimi Temsilcisi Nicholas Emiliou arasında yapılan 4 görüşmede de İngilizler geri adım atmadı. AB gözlemcileri, Rumların İngiltere'yi 'Türkiye'nin savunuculuğuna soyunmakla' suçladıklarını kaydetti. Aynı kaynaklar, Rumların İngiltere'nin hazırladığı son taslak metinden de memnun olmadığını belirterek, dönem başkalığının tutumu nedeniyle kendilerini birlik içinde yalnız hissettiklerini ifade ettiler. Öte yandan toplantıda çerçeve belgesinin de detaya girilmeksizin tartışıldığı kaydediliyor. Kaynaklar, Avusturya'nın imtiyazlı ortaklık önerisini yinelediğini, ancak hiçbir üyenin öneriyi desteklemediğini belirttiler. Diplomatik kaynaklar hafta boyunca ikili görüşmelerin süreceğini ve gelecek hafta yapılacak COREPER toplantısında uzlaşma sağlanabileceğine dikkat çekiyorlar.