NEW YORK

Birleşmiş Milletler'de kriz kapıda

Gözlemciler, tarihi BM zirvesiyle ilgili şu yorumlarda bulundular: "BM'de zirve yaklaştıkça kurumdaki eski anlaşmazlıklar, kendini yeniden göstermeye başladı. ABD, BM'yi kendi dış politikasını uygulamak için bir araç olarak kullanmak istiyor, BM ise Washington'un bu oyununu artık kabul etmiyor. Son olarak Irak Savaşı sırasında Washington'un arkasında yer almayınca, ABD yönetimi, BM'ye kurum olarak önem vermemeye başlamıştı. Durum böyle olunca, BM sorunların sadece tartışıldığı, diyalog arayışlarının gerçekleştiği bir ortama dönüşmüş, yaptırım gücü azaltmıştı. Gelinen bu durumdan, ne Genel Sekreter Annan ne de diğer üye ülkelerin yönetimleri memnun. BM'nin dünyaca benimsenen ve saygı duyulan bir kurum haline gelmesi herkesin dileği. Yönetim ve üyeler, aralarında ABD'nin de bulunduğu tüm ülkeler tarafından savaş ve barış görüşmelerinden, insan haklarına, hatta küresel ticarete kadar her alanda muhatap alınmak ve benimsenmek istiyor. Uluslararası Savaş Suçluları Mahkemesi, iklim korumayı amaçlayan Kyoto Protokolü ve ortak gelişim hedefleri bu amacın ilk adımları olmuştu."

Daha Geniş Özgürlük

BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın mart ayında sunduğu "Daha Geniş Özgürlük'' başlıklı raporundaki bütün unsurların yansıtılamadığı taslak belgede, yeni bir barış kurma komisyonu ve yeni bir insan hakları konseyi kurulmasına ihtiyaç duyulduğu vurgulanırken, tartışmalı silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesine dair herhangi bir bölüm yer almıyor.

Türkiye taslak belgeden memnun

Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre, BM'nin önümüzdeki yıllarda yürüteceği bir yol haritası niteliğindeki 35 sayfalık taslak belgenin içeriği konusunda Türkiye de son derece memnun. Türkiye'nin belgede yer almasını istediği unsurların arzu edildiği gibi taslağa girdiğini belirten diplomatlar, diğer konulardaki ifade ve paragraflarda da Türkiye'yi rahatsız edici bir unsurun bulunmadığını kaydettiler. Türk diplomatik kaynaklar, taslak belgede 'terörizm' başlığı altında ''Her kim tarafından, her nerede ve her ne sebeple işlenmiş olursa olsun bütün şekilleri ve tezahürleriyle, uluslararası barış ve güvenliğe yönelik en ciddi tehditlerden birini oluşturan terörizmi şiddetle kınıyoruz'' ifadesinin yer almasının da memnuniyet verici olduğunu dile getirdiler.

'Medeniyetler ittifakı' girişine atıf

Ayrıca, Türkiye'nin beklentileri doğrultusunda taslak belgede medeniyetlerarası diyalog çalışmalarına yer verildiği belirtilirken,

Türkiye ve İspanya'nın eş-destekçiliğini üstlendiği 'Medeniyetler İttifakı' girişimine atıfta bulunulması ve bu girişimin BM Genel Sekreteri tarafından desteklendiğinin belirtilmesi de Türkiye'yi memnun den unsurlar arasında sayılıyor.