Dar gelirli kesim tarafından da uzun süredir dillendirilen, ekonomide düzelen göstergelerin halka yansıtılamaması problemi 2004 yılında bir nebze olsun aşılmışa benziyor. Geçtiğimiz yıl gelirleri nisbeten artan dar gelirli kesim, kültür, eğlence, ev eşyası, giyim gibi harcama kalemlerinden aldıkları payını da arttırdı.

Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE) dün açıkladığı 2004 Hanehalkı Bütçe Anketi sonuçlarına göre milli gelirden aldığı pay açısından en fakir kesim olan 1. grubun toplam tüketim harcamaları içinde 2003 yılında yüzde 8,8 seviyesinde olan payı 2004 yılında yüzde 9,1'e yükseldi. Bu yükseliş, en zengin ile en fakir kesim arasındaki farkı da düşürdü. 2003 yılında 4,5 kat olan toplam tüketim içinde en zengin yüzde 20'nin payının en fakir yüzde 20'lik kesime oranı 2004 yılında 4,1 katına indi.

Dar gelirlilerin harcaması arttı

Düşük gelirli kesimin toplam harcamalar içindeki payı yükselirken, en yüksek gelire sahip olan ve 5. grupta yer alan yüzde 20'lik kesimin payı ise yüzde 39,8'den yüzde 38'e indi. Bütçe anketine göre aynı dönemde 2'nci gruptaki yüzde 20'nin tüketim içindeki payı çok fazla değişmezken yüzde 13'den 12,9'a geriledi. Üçüncü yüzde 20'lik dilimde yer alanların tüketim içindeki payı yüzde 16,7'den yüzde 17,2'ye, 4. yüzde 20'lik dilimde yer alanların payı ise yüzde 21,7'den yüzde 22,7'ye çıktı. DİE'nin anketi incelendiğinde kriz sonrası gelirinin neredeyse tamamını gıda ihtiyaçlarına harcayan dargelirliler, 2004 yılından itibaren kültür ve eğlence harcamalarına ayırdıkları parayı arttırdılar.

DİE'nin anketine göre en fakir grup olan 1. grubun 2003 yılında yüzde 3,5 olan eğlence ve kültür harcamaları içindeki payı yüzde 4,2'ye çıktı. Ayrıca en fakir grubun 2003 yılında yüzde 13,1 olan gıda tüketimi içindeki payı da 2004 yılında yüzde 13,7'ye çıktı. Gıda tüketiminde 2. yüzde 20'lik grubun payı yüzde 16,9'dan yüzde 16,8'e, en üst gelir grubu olan 5. grubun payı yüzde 28,2'den yüzde 27,7'ye, 3. grubun yüzde 19,5'ten yüzde 19,4'e düşerken, 4. grubun payı da yüzde 22,2'den yüzde 22,4'e yükseldi. 2004 yılında en az gelire sahip yüzde 20'lik 1. dilimin alkollü içecekler ve sigara ile otel ve lokanta dışındaki dallarda tüketim payında da artış görüldü.

889 milyon lira harcadık

Bu arada geçen yıl, hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 889,4 milyon lira olarak tahmin edildi. Geçen yıl "kentsel" yerlerde hanehalkları ayda ortalama 1 milyar 17 milyon lira tüketim harcaması yaparken, "kırsal" yerlerdeki haneler ise ortalama 663 milyon lira tüketim harcaması gerçekleştirdi. 2004 yılında tüketim amaçlı yaptığı harcamalar içinde en yüksek payı yüzde 27 ile konut ve kira harcamaları alırken, gıdaya yüzde 26,4, ulaştırmaya yüzde 9,5, giyime yüzde 6,5, alkollü içecek ve sigaraya yüzde 4,3, ev eşyasına yüzde 6,6, sağlığa yüzde 2,2, haberleşmeye yüzde 4,5, kültür ve eğlenceye yüzde 2,5 oranında harcama yapıldı.