Meclis'in af sınavı

İki ayrı cumhurbaşkanı tarafından veto edilmiş, kamuoyunun müthiş tepkisini çeken, konuyu 'kendi sorunu' haline getiren kişinin "Ben bunu istememiştim" sözleriyle beğenmediğini ifade ettiği af yasası, iktidar tarafından anlaşılmaz bir 'inat' konusu yapılıyor. Koalisyonu oluşturan üç parti liderinin kafa kafaya vermesinden çıkan "Veto edilen yasayı Meclis'ten aynen geçirme" kararının bundan başka bir anlamı olamaz...

Hükümet son zamanlarda bunu hep yapıyor. 1980 öncesini Süleyman Demirel ile kedi-köpek kavgası ederek ziyan etmiş bir politikacı Bülent Ecevit; şimdi de, iki ortağını ardına takarak, benzeri bir kavgayı Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'e karşı veriyor. KHK krizi sırasında yaşattıklarını af yanlışında da tekrarlıyor. Ekonomik bunalım sırasında üç bankanın özelleştirilmesiyle ilgili kararnameye, Telekom ve THY'nin satış kararına -içine sinmediği halde- Çankaya'nın onay verdiğini görünce, affı da benzer bir yakın markajla onaylatma hevesine kapılmıştı Ecevit... Çankaya'nın kararı 'veto' olunca o bildik inadı tutuverdi...

Olağanüstü bir uygulama olduğu için olağanüstü dikkatle ele alınmayı hak ediyor 'af'. Devlete karşı işlenmiş suçlarla sınırlı kalsa tek taraflı âtıfetle çözülebilirdi af konusu, oysa toplumun hassasiyeti mağdur tarafların varlığı sebebiyle her adımda fark ediliyor. "Cezaevlerini boşaltmak" amacı ağır basan 'şartlı tahliye' düzenlemesini bile, bazı kişileri serbest bırakırken bazılarını mutlaka içeride tutmak gibi küçük hesaplar yüzünden, beceremedi hükümet. Beceriksizliğinin faturasını Çankaya'ya çıkartma kolayına kaçıyor...

'Cezaevlerini boşaltma' hakir görülecek bir amaç değil aslında; ancak bizdeki gibi küçük hesaplarla yapılmaz öyle bir uygulama. Mahkumlar arasında ayrım gütmeden herkesin cezasından belli bir miktar indirilip cezaevlerinin kapısı açılabilir. İnce hesaplar, bizde, bu kadar basit bir uygulamanın ele yüze bulaşmasına yol açtı...

Duyulan tepkilerin yoğunluğu 'fikir suçu' mağdurlarına gösterilen saygısızlıkla da bağlantılı. Devlet, özellikle 'fikir suçlusu' bırakmamak üzere bir af hazırlayıp bunun içine başka mağdurları da katsaydı daha az gürültü çıkardı; oysa bu fırsatı değerlendirmeyi bile düşünmedi hükümet... Paketin bütününe destek versinler diye FP'ye hoş gelecek bir madde yanında ortakların gönlünü edecek genişlikte bir afta ısrarcı oldu. Hukukçu cumhurbaşkanının önüne hukukiliği asla iddia edilemeyecek bir ucube çıkartabildi; şimdi de o garip paket üzerinde inatlaşmaya hazırlanıyor...

"Bayrama kadar" az bir zaman kaldığını biliyoruz; ancak gece-gündüz çalıştırılan Meclis, daha iyi bir af yasası için, bu zaman darlığını telâfi edebilir; yeter ki, kamuoyunu tatmin edebilecek, Çankaya'nın da itiraz etmeyeceği mâkul bir metin üzerinde uzlaşılabilsin... Hükümet ortakları, inatlaştıklarının, yalnız ikinci kez veto hakkı bulunmayan cumhurbaşkanı değil toplumun geniş kesimleri olduğunu idrakten de yoksun...

Türkiye'nin 'terör-sonrası' bir döneme girdiğinin işaretini veren kapsamda bir af olmalıydı çıkartılan; affa, öncelikle salıverilecek fikir suçlularının yeniden mağduriyetlerini önleyecek başka yasal düzenlemeler de eşlik etmeliydi. Necmettin Erbakan'ın cezasını ertelemek önemli elbette, ancak daha önemli olan 312. maddenin değiştirilmesidir... "Aftan Haluk Kırcı veya Eşber Yağmurdereli yararlanacak mı?" türü soruları anlamsız kılacak yansızlık ve âdillikte bir yasaya kimse itiraz etmezdi. Oysa, altı sayfalık hukuki gerekçeyle iade edilmiş bir yasayı 'aynen iade' yöntemine tâbi tutmak, Meclis'i hukuka aldırmayan bir yasama organı görüntüsüne büründürecektir... Cumhurbaşkanı, "Bu metin anayasaya aykırı" diyor, buna karşılık liderlerin zorlamasıyla hükümet ve Meclis, "Olsun" cevabını veriyorsa, bu bir 'anayasa suçu' işlemektir. Göz göre göre anayasayı çiğneyen parlamentolar ise uzun süreli olamıyorlar...

Başbakan inatçı, ortağı liderler onu kırmayı göze alamıyorlar, hükümet her isteneni içine sindiremese bile onaylayan bakanlardan oluşuyor... Peki Meclis?

Meclis af konusunda sınavda.