Ersin Nazif GÜRDOĞAN Disneyland üney California, tüketim ekonomisinin, insanın uyku dışındaki bütün zamanına el koymak için geliştirdiği, eğlence komplekslerinin ana yurdudur. Eğlence parkları Hollywood'un bir yan ürünü olarak doğmuşlar. Dünyanın önde gelen Hollywood firması Disney ilk eğlence merkezini 1955 yılında Anaheim'de kurmuş. Disneyland'in mottosu haline gelen şarkı: "Aslında dünya çok küçük". Amaç: Büyük ve mutlu bir aile olarak, bir arada yaşamayı öngören, ünlü Disney filmlerinin tip ve sahneleriyle renklendirilmiş bir "Amerikan rüyası" sunma. Hollywood'un filmlerde sunduğu dünyayı Disneyland'lar daha bir somut, elle tutulur, gözle görülür hale getirmede oldukça başarılılar. Yirmi yıldır Los Angeles'te yaşayan Gana'lı Eybi Okube, "Güney California'ya gelip de Disneyland'i görmeden gitmeyin" diyor. Disneyland'in araba park yeri, kendi yerleşim alanının neredeyse iki katından daha fazla. Los Angeles'te arabalar insanlardan daha önemli. Arabanız yoksa hareket etme kabiliyetiniz de yok demektir. Disneyland'te çocukları korkutacak karanlık tüneller, devriliyormuş gibi olan tren gezileri olsada, gerçek dünyadan daha çok yapay bir dünya vardır. Mark Twain kitaplarından esinlenmiş bir nehir gemisiyle ormanların derinliklerindeki hayal ülkelere yolculuk yapılabilir. Disneyland'ler tek başlarına Amerika'nın en çok ziyaretçi çeken merkezlerinin başında geliyorlar. İstatistikler, Florida'daki Disneyland'in Fransa, İspanya ve ABD'den sonra dünyanın dördüncü büyük ziyaretçi çeken eğlence kompleksi olduğunu gösteriyor. Sözkonusu eğlence parkı, tek başına toplam İngiltere'den daha çok ziyaretçi çekiyor. Şirketin 1983 yılında Tokyo'da açtığı Disneyland'in sağladığı hasılat Japonya'nın yıllık fotoğraf makinaları ihracatına eşitmiş. Aynı firmanın 1992 yılında Paris yakınlarında kurduğu Disneyland, Fransa'nın gelir kaynaklarının başında geliyor. Amerikalar "rüya"larını Japonya ile birlikte Avrupa'ya da ihraç etmesini biliyorlar. Disneyland'ler Amerika'nın tüketim kültürünün en somut simgeleri. Onlar alışverişle ve eğlenceyi ustaca birleştirmesini başarmışlar. Bu yüzden de, insanın uykusu da dahil olmak üzere bütün zamanına el koyuyorlar. Disneyland'lerde zaman eğlence adına esir alınıyor. Bizim kültürümüzde insan zamanın ustası olmak zorunda. Çünkü insan zamana sahip olamazsa, zaman insana sahip olur. Zamana egemen olamayanlar, kültürden ekonomiye kadar hiçbir şeye egemen olamazlar. Bütün dünyanın aradığı mutluluk Disneyland'lerde değil, zamanda gizlidir.   ngurdogan@yenisafak.com   21 Eylül 1999 Salı Disneyland'in araba park yeri, kendi yerleşim alanının neredeyse iki katından daha fazla. Los Angeles'te arabalar insanlardan daha önemli. Arabanız yoksa hareket etme kabiliyetiniz de yok demektir.

|| ANASAYFA || GÜNDEM || POLİTİKA || || EKONOMİ || DÜNYA || YAZARLAR || || LİNKLER || SERBEST KÜRSÜ || || YENİ ŞAFAK'a Mesaj || ABONE OL ||