TEKNOLOJİ

Türk bilim insanları insan ve hayvan deneklerini tarihe gömüyor

TÜBİTAK destekli proje kapsamında biyoyazıcılarla üretilecek deri çipi sayesinde, ilaç geliştirmede hayvan ve insan denek kullanılmasının önüne geçilmesinin yanı sıra çalışmalarda yaşanan zaman ve ekonomik kayıplar en aza indirilecek.

Yeni Şafak
Maliyetin büyük bir bölümü olan denekler bu teknoloji sayesinde ortadan kalkacak.

Gebze Teknik Üniversitesi'nde (GTÜ) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından desteklenen proje kapsamında, biyoyazıcılarla üretilecek deri çipiyle ilaç geliştirmede hayvan ve insan denek kullanılmasının önüne geçilmesi hedefleniyor.

Projenin yürütücüsü GTÜ Mühendislik Fakültesi Biyomühendislik Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ali Akpek'in yaptığı açıklamada, yapay deri ve deri çipi üzerine bir proje geliştirdiklerini belirterek, dünyadaki çalışmaların daha çok yapay derinin en üst katmanını laboratuvar ortamında üretmeyle ilgili olduğunu söyledi.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/02/19/02/31/resized_d9072-582c5a5b1143_tur_picture_20180219_14647777_14647773.jpg

Kendi çalışmalarında derinin tüm katmanları olan epidermis, dermis ve hipodermisi laboratuvar ortamında üretmeyi hedeflediklerini ifade eden Akpek, üretilen yapay derinin yanık ve dermatoloji hastalarında kullanılabileceğini kaydetti.

Akpek, çalışmalarının belirli kademelerden oluştuğunu dile getirerek, şunları ifade etti:

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/02/19/02/32/resized_4c0b7-b95655861143_tur_picture_20180219_14647777_14647772.jpg

Üreteceğimiz çip, insan derisiyle aynı tepkiyi verecek

Kozmetik ve ilaç geliştirirken ciddi oranda önce hayvan sonra da insan deneklerine ihtiyaçları olduğunu anlatan Akpek, bunun çalışmanın hem masraflı hem de uzun sürmesine neden olduğunu bildirdi.

Akpek, bu aşamanın hayvanlara ve insanlara eziyete varabilen müdahalelere yol açabildiğini aktararak, şunları konuştu:

Çalışmayı kendi özel tasarladıkları biyoyazıcılarla yapacaklarını bildiren Akpek, hastanın derisinden alınan dokuları kullanarak bunu yapacakları söyledi.

Akpek, bir ilacın laboratuvar ortamında pazara inmesinin yaklaşık 5 ila 10 yıl arasında zaman aldığını, bunun da ilk 4 yılının denek hayvanları üzerinden gerçekleştiğini belirterek, deri çipinin geliştirmesi ve gerekli izinlerin alınmasının 1,5 yıl süreceğini kaydetti.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/02/19/02/32/resized_69186-4f80a7191143_tur_picture_20180219_14647777_14647776.jpg

Projenin en önemli kısımlarında birisi vicdani kazanç

Denek hayvanlarında çalışma sonucunda sorunla karşılaşmaması üzerine klinik uygulamalara geçtiklerini dile getiren Akpek,şu şekilde konuştu:

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/02/19/02/34/resized_6ea92-19b8a1391143_tur_picture_20180219_14647777_14647775.jpg

Akpek, deri çipiyle ilgili dünyada az örnek bulunduğunu anlatarak, Türkiye'de ilk kez böyle bir çalışma yapıldığını bildirdi.

Türkiye'de ilaç geliştirme çalışmalarının sınırlı olduğunu belirten Akpek, Ar-Ge aşamasında en fazla karşılaşılan masrafın hayvan denekleri olduğunu söyledi.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2018/02/19/02/35/resized_19319-f5565c5d1143_tur_picture_20180219_14647777_14647774.jpg

Hayvansal deneme ve klinik uygulamalar için etik kurul izinleri gerektiğini ve bunun uzun sürdüğünü kaydeden Akpek, deri çipiyle bu süreyi ortadan kaldırarak hem ekonomik hem de Ar-Ge çalışmaları açısından önemli bir adımın atılmış olacağını kaydetti.