Snowboard eğlencesi kâbusa dönüştüğünde....

BUZ KESERKEN / Frozen

Yapım Yılı ve Ülkesi: 2010, ABD yapımı

Türü ve Süresi: Gerilim-doğayla mücadele konulu serüven / 94 dakika

Yönetmen: Adam Green

Senarist: Adam Green

Görüntü Yönetmeni: Will Barratt

Özgün Müzik Bestecisi: Andy Garfield

Kurgucu: Ed Marx

Yapım Tasarımcısı: Bryan McBrien

Kostüm Tasarımcısı: Barbara Nelson

Makyaj Tasarımcıları: Chris Hanson (Süpervizör), Greg T. Moon

Sanat Yönetmeni: Richard T. Olson

Oyuncular: Emma Bell (Parker O'Neill), Shawn Ashmore (Joe Lynch), Kevin Zegers (Dan Walker), Ed Ackerman (Jason), Rileah Vanderbilt (Shannon), Kane Hodder (Cody), Adam Johnson (Rifkin), Chris York (Ryan), Peder Melhuse (Sürücü)

İthalatçı Şirket: Medyavizyon Film

Dağıtıcı Şirket: Medyavizyon Film

İçerik Uyarıları: Başından sonuna kadar dondurucu soğukta geçen tedirgin edici bir ölüm-kalım mücadelesi anlattığı ve zaman zaman da argo diyaloglara yer verdiğinden dolayı, ilköğretim çağındaki çocuklar için uygun bir yapım değildir.

Resmî İnternet Sitesi ve Fragmanı:

Biri kız üç genç snowboardcu, Parker, Joe ve Dan için, muhteşem bir kayak merkezinde gönüllerince spor yaparak geçirdikleri keyifli bir gün, son turlarında bindikleri telesiyej aracında mahsur kalmaları üzerine gerçek bir kâbusa dönüşür. Hava yavaş yavaş kararırken, pistin güvenliğini sağlayan ekibin de ışıkları söndürmesi nedeniyle, kahramanlarımız yerden oldukça yüksek bir noktada, telesiyejin üzerinde asılı kalmışlardır. En kötüsü ise varlıklarından hiç kimsenin haberi yoktur!

Donma tehlikesiyle karşı karşıya bulunan gençler, bir sonraki hafta sonuna kadar kapalı olan kayak merkezinde, gecenin karanlığı bastığında etkisini iyice artıran dondan canlarını kurtarabilmek için akla hayâle gelmeyecek yollar aramaya başlarlar. Kendilerine biraz olsun hareket alanı yaratabildiklerinde ise karşı karşıya oldukları yegâne tehlikenin dondurucu soğuk olmadığını dehşet içinde fark edeceklerdir. Birkaç saat öncesine kadar tahmin bile etmedikleri akıl almaz bir durumla boğuşurken, hayatta kalmak uğruna gösterdikleri bu yoğun çaba, onlara insanoğlunun başına gelebilecek en kötü ölüm biçimini alt edebilecek kadar güçlü olup olmadıklarını da gösterecektir.

BOYUNDAN BÜYÜK BİR BAŞARI

Bitirme tezi olarak hazırlanan bir sinema akademisi filminden en fazla iki gömlek daha iyi koşullarda çekildiğini her karesinden fazlasıyla hissedebileceğiniz “Buz Kesmeden”, bana çocuğumda faltaşı gibi açılmış gözlerle izlediğim, ana akım sinemanın takipçileri tarafından pek az bilinen bir B-kategori filmi hatırlattı. Yönetmenliğini Frank De Felitta'nın yaptığı bu düşük bütçeli (aslında TV için çekilmiş) film, 1973-ABD yapımı “Kapan”dı (Trapped) ve başrolünde de benzer türden düşük bütçeli serüvenlerin 1970'lerdeki gözde aktörü James Brolin oynamaktaydı. O öyküde, dev bir alışveriş merkezinde gezen Chuck Brenner adlı orta yaşlı bir adam, tuvalette kendisinden çakmak alma bahanesiyle kafasına vurup onu bayıltan bir hırsız nedeniyle, (ülkenin her köşesinde resmî tatile girilen) bir cuma gecesi o kocaman mekânda mahsur kalıyordu. “İçinde iki gün boyunca rahatça yaşamanızı sağlayacak her şeyin fazlasıyla bulunduğu bir AVM'de bu şekilde kapalı kalmanın neresi gerilim ki?” diye sormayın sakın. Çünkü Brenner, tuvalet kabininde uyandığında, güvenlik timi tarafından binanın her köşesine birbirinden vahşi ve azgın doberman köpekleri salındığını fark ediyordu!

Muhtemelen, 1970'lerin ikinci yarısındaki bir yaz sezonu ikinci vizyon gösterisinde izleme fırsatı bulduğum bu mütevazı film, o gün bugündür “klostrofobik filmler” kategorisinde daima hatıralarımın baş köşesinde duruyor. Öyle ki, Brenner'in durumu fark eden uyanık bir arkadaşı sayesinde, bina içinde saatlerce umutsuzca boğuştuğu köpeklere tam da yem olmak üzereyken polis tarafından kurtarılış ânı hâlâ bütün canlılığıyla gözümün önünde. Çocukken insan böylesi ürkünç hikâyelerden çok daha fazla etkileniyor çünkü…

1975, Holliston-Massachusetts doğumlu genç Amerikalı yönetmen Adam Green'in yarattığı kapana kısılma duygusu klostrofobik (kapalı mekâna dönük) bir mahiyet arz etmiyor gerçi; aksine filmin üç kahramanının gözünün önünde istemedikleri kadar geniş bir doğa parçası var. Fakat, bütün bu ufka topu topu iki metre genişliğindeki bir telesiyejin üzerinden bakmak zorunda kaldığınızda, üstüne size bir de açlık, susuzluk, korku ve gece eksi 20'lere düşen bir hava durumu eşlik etmekteyse işler değişiyor elbette…

Mâlûmunuz, “felaket filmleri” 1970'lerde pek bir modaydı. Yapımcılar, depremden çığa, dev örümcek istilalarından piranhalara kadar akla hayâle gelebilecek ve de gelemeyecek her türlü doğal âfeti, insanoğlunun hayatta kalma güdüsünün odak noktasında olduğu -en pahalısından en pespayesine kadar- irili ufaklı bir sürü sinemasal gösteriye dönüştürmüşlerdi o dönemde… Sonrasında ise bu akım bıçakla kesilir gibi ortadan kalktı ve neredeyse bir 25 yıl boyunca hemen hiç felaket filmi izleyemez olduk. 1990'ların ortalarından itibaren ise anılan akımın yavaş yavaş geri döndüğünü, ancak bu kez çoğunlukla “Titanic”, “Armageddon” ve “2012” gibi dev bütçeli yapımların ilgi alanına girerek yoluna devam ettiğini gözlemlemekteyiz.

Yönetmenliğe 2000 yılında adım atan 35 yaşındaki Green kardeşimizin eli, öyle James Cameron ve Roland Emmerich gibi Hollywood'daki ağır ağabeylerin önüne sürülen devâsâ bütçeler gibi rahat değil; ancak henüz yolun çok başlarındaki bu sanatçının “az para ve tanınmamış yüzlerle de seyri zevkli film yapabilmek” gibi paha biçilmez bir kabiliyeti olduğu açıkça görülüyor. Dar ve monoton mekân, taze oyuncular (yönetmen ve kameraman, bütçe düşüklüğünden dolayı bazı figürasyon rolleri de üstlenmişler!) ve zayıf özel efekt gibi bütün biçimsel olumsuzluklarına rağmen “Buz Kesmeden”de insanı perdeye bağlayan farklı bir güzellik, oldukça etkili bir heyecan duygusu var. Bundan dolaylıdır ki film, Türkiye'den önce gösterime girdiği diğer bütün ülkelerde yaygın bir sempatiyle karşılanıp fena sayılmayacak gişe hasılatlarına imza attı. Kimbilir, belki bu küçük hikâye üzerinden, serüven sinemasında yepyeni bir Quentin Tarantino'nun doğuşuna da tanıklık ediyor olabiliriz!

TÜRKİYE'DE 'TÜRKÇE İSİM' KOYUN LÜTFEN…

Öte yandan, bu filmi ithal eden Medyavizyon şirketine de bir çift sözüm olacak. Burada Madonna'nın bir müzik videosundan söz etmiyoruz ve hiç bir özel anlamı bulunmayan “Frozen” sözcüğünün neye karşılık geldiğini Türkiye topraklarında yaşayan bütün sinemaseverler anlamak zorunda değil… Tamam farkındayım, dar bütçeli bir prodüksiyon bu, fakat film dar bütçeli diye ona Türkçe bir çeviri-isim koyacak ve (en azından internet ortamı için) Türkçe bir poster hazırlatacak kadar da perişanlık içinde değilsiniz herhâlde!

Ortada herhangi bir mâkûl gerekçe bulunmaksızın, sırf müşkülpesentlikten ve “kültürel teslim olmuşluk”tan dolayı özgün isimleri Türkçe'ye çevrilmeyen bu gibi filmlere özel bir gıcığım olduğu için, ben sizin yerinize zahmete girmeyi üstlendim ve filme gayet yakışan, özgün anlamını da fazlasıyla karşılayan “Buz Keserken” ismini uygun gördüm. Geçmişte aynı tavrı sergilemiş ve halen sergilemekte olan bütün ithalatçılara/işletmecilere karşı yıllardır inatla sürdüregeldiğim standart bir uygulamadır bu... Emin olun ki şimdiden sonra da hiç ödün vermeden Frenkçe film isimlerinizi Türkçe'nin ruhuna uyan karşılıklarla çevirmeye devam edeceğim!

Bu arada, filmdeki karakterlerin üzerinde mahsur kaldıkları aracın yaygın adı da “teleski” falan değil, “telesiyej”! O iki satırlık basın bülteninizi hazırlayan arkadaşa da öğretmiş olayım.