Kırk direkli camii: Afyon Ulu Camii

Şehrin sarp kalesi eteklerindeki vadide yükselen Afyon Ulu Camii, Selçuklu döneminde yapılan ahşap direkli camiler grubundandır. 40 adet ahşap direk üzerine oturtulduğu için Kırk Direkli Cami olarak da biliniyor.

Yeni Şafak Mustafa Cambaz
Afyon Ulu Cami, Selçuklu'dan günümüze ulaşan en eski ahşap direkli camilerden birisidir.

1272- 1277 yılları arasında Selçuklu Veziri Fahreddin Sahib Ata'nın oğlu Afyon Sancak Beyi Nasuriddin Hasan tarafından yaptırılmış. Moloz taş malzemeyle yamuk dikdörtgen biçiminde inşa edilmiş. Üzeri kırma çatılı yapı özgün haliyle düz toprak damla örtülü olup ortasında da aydınlık feneri bulunmaktayken, 1947'deki onarım sırasında fener kapatılmış, 1983 yılında da çatısı yenilenmiş. Kuzey, doğu ve batı yönlerinde üç girişi bulunuyor. Batı cephesindeki girişten ibadet mekânına merdivenle iniliyor. Harim, iri mukarnas başlıklı kırk ahşap direkle dokuz sahına bölünmüş. Ahşap kirişler ve lambriler üzerinde geometrik, bitkisel, yazılı ve figürlü kalem işi süslemeler bulunuyormuş ancak bu süslemelerden çok azı günümüze ulaşabilmiş. Kuzey cephesinde de ahşap mahfil yer alıyor. Kesme beyaz kireç taşından mihrabı, yalın bir Selçuklu taş işçiliğine sahip. Ne yazık ki 1980'li yıllarda yapılan restorasyonda kısmen de olsa özelliğini kaybetmiş. Geometrik motiflerle bezeli ahşap minberi ise Selçuklu ahşap işçiliğinin güzel örneklerinden biri. Afyon Ulu Camii, yüksek nitelikli ahşap ve taş işçiliğinin yanında bezemeli tuğla minaresi ve Selçuklu'dan günümüze ulaşan en eski ahşap direkli camilerden biri olması hasebiyle Anadolu'daki yapı taşlarından biri olarak önemini koruyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/44/eff5b4691.jpg

Afyon Ulu Camii, şehrin sarp kalesi eteklerindeki vadide yükseliyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/44/efa6c3012.jpg

Minarenin tuğla örgülü gövdesinde yeşil sırlı tuğladan baklava motifleri kullanılmış.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/45/b12365cd3.jpg

Caminin kuzey kapısı üzerinde yer alaniki çini panodan biri.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/45/bfecd36f4.jpg

Afyon Ulu Camii, 40 adet ahşap direk üzerine oturtulduğu için Kırk Direkli Cami olarak da biliniyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/46/5944b41f5.jpg

Cami içerisindeki ahşap işçiliği kayda değer güzellikte.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/46/f9dbc8166.jpg

Afyon Ulu Camii, Anadolu Selçuklu döneminden günümüze ulaşan ahşap direkli camiler grubuna ait bir örnek olup özgün mimarisiyle bu devrin önemli yapıları arasında sayılıyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/47/f6e364f97.jpg

Ahşap sütunlar üzerindeki sarkıt ve baklava dilimli sütün başlıkları eskiden rengarenk boyalıymış. Kısmen de olsa bu süsler günümüze kadar ulaşabilmiş. Ahşap tavanı eskiden süsleyen parlak renkli boya kalıntıları hâlâ görülebiliyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/47/661e5a038.jpg

Ahşap tavan ve kirişlerde günümüze ulaşabilen renkli boyalı bezemeler.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/48/8dccf2ca9.jpg

Harim, iri mukarnas başlıklı kırk ahşap direkle dokuz sahına bölünmüş.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/48/649a8d6a10.jpg

Ahşap kirişler ve lambriler üzerinde geometrik, bitkisel, yazılı ve figürlü kalem işi süslemeler bulunuyormuş ancak bu süslemelerden çok azı günümüze ulaşabilmiş.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/49/a21cd01d11.jpg

Taş mihrap bitkisel bezemeli bordür ve nesih hatla yazılmış yazı kuşağı ile çevrelenmiş.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/50/8dc74e3112.jpg

Taş mihrabı süsleyen yazı kuşağından detay.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/51/6a995d2d13.jpg

Mihrap nişinden detay

.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/51/61a934f114.jpg

Geometrik bezemeli ahşap minber.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/52/ca6c901815.jpg

Minberin orijinal ahşap kapısı üzerinde yer alan kitabede yapının ahşap işlerini yapan Neccâr Emîrihac Bey'in adı yazıyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/52/f1801e9a16.jpg

Afyon Ulu Camii, Selçuklu döneminde yapılan ahşap direkli camiler grubundandır. 40 adet ahşap direk üzerine oturtulduğu için Kırk Direkli Cami olarak da biliniyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/53/67ce3bd017.jpg

Afyon Ulu Camii, 40 adet ahşap direk üzerine oturtulduğu için Kırk Direkli Cami olarak da biliniyor.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/53/94f9740418.jpg

Afyon Ulu Camii hariminden bir görünüm.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/53/b44d8a1219.jpg

Cami hariminin güney cephesi ve mihrap.

https://image.piri.net/resim/upload/2016/06/25/02/54/176c6dfd20.jpg

Afyon Ulu Camii, Selçuklu'dan günümüze ulaşan en eski ahşap direkli camilerden biri olması hasebiyle Anadolu'daki yapı taşlarından biri olarak önemini koruyor.