Kıdem tazminatı, çalışanın 4857 sayılı İş Kanunu gereğince işten çıkarılması durumunda işveren tarafından çalıştığı yıllar için ödediği ücrettir. Asgari ücret zammının açıklanmasının beklenmesi sebebiyle kıdem tazminatı tavanı da gündemdeki yerini aldı. Temmuz ayında gerçekleştirilen asgari ücret artışının ardından kıdem tazminatı tavan ücreti artmıştı. Peki, 2024 kıdem tazminatı ne kadar, tavan ne kadar, kaç TL oldu?
Kıdem tazminatı 2024 ne kadar oldu?
Memurlara yapılan zammın belli olmasıyla kıdem tazminatı tavanı da değişti. 2024 yılının ocak-haziran döneminde tavan 35 bin 057 lira olarak uygulanacak.
Geçen yılın temmuz-aralık döneminde 23 bin 489 lira olan kıdem tazminatı tavanı, 2024 yılı ocak-haziran döneminde 35 bin 057 lira olarak uygulanacak.
Bilindiği gibi kıdem tazminatı tavan fiyatı, memur maaş katsayısındaki artışa göre belirleniyor.
Kıdem Tazminat Nedir?
Kıdem tazminatı, Kanunda belirtilen asgari bir çalışma süresini doldu- ran işçinin iş sözleşmesinin yine Kanunda belirtilen sebeplerden biriyle son bulması halinde, işçiye (veya kanuni mirasçılarına) kıdemi ve ücreti dikkate alınarak işverence ödenmesi gereken bir tazminattır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin Kanunda öngörülen ve kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden biri ile sona ermiş olması ve işçinin en az bir yıllık kıdeme sahip olması gerekir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Şartları Nelerdir?
Bir işçi yıllarca bir işyerine emek vermiş, işletmenin büyümesine ve para kazanmasına büyük katkılar sunmuştur.
Yıllar çalışmış, çalıştıkça ücretini yani maaşını almıştır. Fakat bir gün haksız sebeple iş akdi sonlandırılınca, bir anda kendisini parasız bulmuş ve çaresiz hissetmiştir. Yıllarını vermiş olduğu emeğinin sonucu büyüyen işyeri olduğu gibi dururken kendisi bir anda parasız ve çaresiz kalmıştır.
İşte kıdem tazminatı, iş akdi değişik sebeplerle sona ermiş bulunan bu işçiye yılların emek ve birikimine bir karşılık yapılan ödemedir. Kıdem tazminatını hesaplama şartları;
Kıdem Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?
Kıdem tazminatı hesaplama yaparken, işçinin aldığı son ücret dikkate alınır. Şayet işçi, ücretini parça başı, akort, götürü veya yüzde usulü gibi usullerle alıyorsa, ücret sabit olmayacağından son bir yıllık süre içinde ödenen ücretin o süre içinde çalışılan günlere bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama ücret esas alınacaktır. (1475 Sayılı Kanun 14. madde)
Ayrıca “... Kıdem tazminatına esas olacak ücretin hesabında 26. maddenin birinci fıkrasında yazılı ücrete ilaveten işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün akdi ve kanundan doğan menfaatler de gözönünde tutulur.” 1475 Sayılı Kanun 14. madde) 4857 Sayılı Yasanın 120. maddesi ve geçici 6. maddesinin atıf yaptığı 1475 Sayılı Yasanın 14. maddesi uyarınca kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanmaktadır:
İşçinin brüt çıplak günlük ücreti belirlenir ve yasa gereği 30 ile çarpılır.
Bu ücrete süreklilik ve düzenlilik arz eden sosyal yardım ve benzeri ücret ekleri ilave edilir. (yol, yemek yardımı vb.)
Düzenlilik arz eden ikramiye gibi yılın belli periyotlarında yapılan yardımlar, ücrete endeksli ise son ücret üzerinden günlüğünün bulunması gerekir.
Primlerin ücretin asli unsuru olarak kabul edilmesi halinde son 1 yıl içinde ödenen primler üzerinden günlük tutar bulunarak kıdeme esas ücrete ilavesi gerekir.
Giydirilmiş ücret hesabında değişkenlerin tamamının brüt tutar üzerinden baz alınması gerekir. Kıdem tazminatından damga vergisi dışında kesinti yapılamaz.
Kıdem Tazminatı Hesaplama
Kıdem tazminatı, Kanunda belirtilen asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş sözleşmesinin yine Kanunda belirtilen sebeplerden biriyle son bulması halinde, işçiye kıdemi ve ücreti dikkate alınarak işverence ödenmesi gereken bir tazminattır. İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iş sözleşmesinin Kanunda öngörülen ve kıdem tazminatına hak kazandıran hallerden biri ile sona ermiş olması ve işçinin en az bir yıllık kıdeme sahip olması gerekir. Üste belirtilen şekilde kıdem tazminatı hesaplama yapılır ya da burada belirtilen şekilde yapılır.
Çalışanın çalıştığı toplam süre belirlenir. Çalışanın çalıştığı toplam yıl sayısı ile aldığı son brüt ücret (yol, yemek ve diğer yan ödemelerle birlikte) çarpılır. Tam yıl sürenin dışında kalan sürenin toplam gün sayısı belirlenir ve günlük brüt ücretle çarpılır.
Ortaya çıkan tutardan %0,759 oranında damga vergisi kesilir ve geriye kalan tutar, kıdem tazminatı tutarını gösterir ve çalışana bu tutar ödenir.