Enfeksiyon hastalıkları, kronik hastalıklar ve yaşlanma sırasındaki hastalıklara karşı bağışıklık tepkileri üzerine çalışmalar yürüten ve özellikle immünoloji (bağışıklık sistemi) konusundaki çığır açan çalışmalarıyla dünyanın sayılı isimlerinden biri olarak gösterilen Türk bilim insanı Prof. Dr. Derya Unutmaz, ABD Connecticut’taki 1600 kişinin çalıştığı Jackson Laboratuvarı Enstitüsü’nde baş araştırmacı olarak görev yapıyor. Prof. Dr. Unutmaz, Türkiye’nin ABD ve pek çok Avrupa ülkesinin tam tersine koronavirüs salgınında zamanında ve çok doğru adımlar attığını söyleyerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Önlemler aşırı görünüyor ama değil"
Bunun için belki birkaç yüz bin test kitinin her an hazır durumda bulundurulması gerektiğini söyleyen Unutmaz, “Bizler de anlamaya çalışıyoruz bu virüsü. Amerika’da da çalışmalara başladık. İnanılmaz bilimsel ilerleme var, tedavi ve aşıda çok kısa sürede başarı gösterilecek. Örneğin HIV /AIDS çalışmalarında 3-5 yılda elde edebildiğimiz sonuçları koronavirüs konusunda 3-4 ayda gerçekleştirdik.Önlemler çok aşırı görünebilir ama alternatifi gördüğümüz gibi İtalya, İran ve daha birçok ülkedeki gibi tüm ülkenin karantinaya girmesine kadar varabiliyor. Bunun bedeli aşırı büyük. Bu bakımdan Türkiye adımlarını zamanında atmış görünüyor" diye konuştu.
"Kontrol edilmezse milyarlarca kişinin enfekte olma riski var"
Ocak ortasında virüsün ilk yayılma haberlerini aldıklarında Covid-19’un çok bulaşıcı olduğunu anladıklarını belirten Prof. Dr. Unutmaz, "SARS/MERS bu kadar bulaşıcı değildi ama onlar çok daha öldürücü. (yüzde 10 ila 30 arasında değişiyor ölüm oranları). Virüslerin fazla ölümcül olması da bulaşmalarını sınırlar. Örneğin Ebola, dünyaya yayılmıyor. Covid-19’da yayılımın önlenmesi çok önemli, eğer kontrol edilemezse maalesef 2-3 milyar insan bu yeni koronavirüs ile enfekte olacaktır. Bu nedenle ölüm oranı düşük olsa bile sağlık sistemlerinin çökmesi gibi bir tehlike var. Bu nedenle halkın bilimsel uyarıları ciddiye alıp kişisel önlemlerini sıkı tutması gerekiyor. Aşı kesinlikle geliştirilecek, ondan şüphem yok, şimdiden çok umut verici çalışmalar var. Ama bir süreç gerektiriyor, insanlar üstünde test edilmesi, yeterince üretilmesi vb. Ne kadar hızlı olursa olsun 6 ay-1 yıldan önce aşının piyasaya çıkacağını sanmıyorum. Bu bile normalden çok daha hızlı olur" dedi.
"Kirli bilgi, virüsün yayılmasına hizmet eder"
Sosyal medya gibi mecralarda yayılan kirli bilgilerin de çok tehlikeli olduğu konusunda uyarı yapan Unutmaz, tedavi geliştirme sürecinin aşıdan daha hızlı ilerleyebileceğini vurgulayarak şu bilgileri verdi:
"Karantina ve izolasyon aynı şey değil"
Bu konuların araştırılması gerektiğini de belirten Unutmaz, “Örneğin çocuklarda belki ACE2 enzimi, belki virüsün hücreye girmesi için gerekli bir proteaz enzimi, veya virüsün hücre içinde çoğalabilmesi için gerekli proteinler, yaşlılara göre daha az olabilir. Veya bu bağışıklık sistemi ile ilgili olabilir. Ya da başka bilmediğimiz direnç mekanizmaları vardır. Bunlar araştırılıp kesinleştikten sonra bir yorum yapılabilir. Ben 30 yıldır bu işin içindeyim, net hiçbir şey söylemiyorum ki; şu anda bu konularda biz de araştırmalara başladık. Bu kadar ciddi bir durumda, konunun uzmanı olmayan kişilerin yorum yapması, demeç vermesi, halk sağlığını tehlikeye sokuyor. Maske kullanımı hasta olan kişiden olmayanlara bulaşmayı önleyici etkisi nedeniyle önerilir. Sağlık personelinin N95 maskesi (yüzlerine uyan, ölçümü yapılmış) kullanması gereklidir, diğerleri yeterli olmaz bulaşmayı önlemek için” şeklinde konuştu.
Toplumun karantina ve izolasyon kavramlarını da karıştırdığını anlatan Unutmaz, şu bilgileri verdi:
"Havaların ısınmasına güvenmeyin"
Hava ısınınca etkisi azalacak yönündeki görüşlerin doğruyu yansıtmadığını belirten Unutmaz, uyarılarını şöyle noktaladı: