Sümela din adamlarının sürgün yeriydi

İnanç turizmi yönünden Türkiye’deki önemli merkezlerden birisi olan Trabzon’un Maçka ilçesindeki Sümela Manastırı’nın geçmişte hristiyan din adamlarının sürgün yeri olduğu belirten Doç. Dr. İsmail Köse, Sümela Manastırı’nda bilinenin aksine hiç kadın yaşamadığını belirtirken bunun çok kimse tarafından bilinmediğini söyledi.

Sümela Manastırı

Trabzon’un Maçka ilçesi Altındere köyü sınırları içinde Altındere Vadisi’ne hakim Karadağ’ın eteklerinde sarp bir kayalık üzerine Bizans İmparatoru I. Theodosius zamanında (375-395) Atina’dan gelen Barnabas ve Sophranios isimli iki rahip tarafından kurulduğuna inanılan Sümela Manastırı ile ilgili eserleri bulunan KTÜ Uluslararası İlişkiler Bölümü Siyasi Tarih Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Köse, Sümela Manastırı’nda bilinenin aksine hiç kadın yaşamadığını belirtirken bunun çok kimse tarafından bilinmediğini söyledi.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2019/09/16/09/47/resized_5d895-57ac5eeb35919231.jpg

Sümela Manastırının erkek manastırı olduğunu kaydeden Köse, “Ortodoks Hristiyanlığında üç çeşit manastır vardır. Birinci çeşit, erkek manastırıdır ve erkek manastırlarında sadece erkek keşişler görev yapar. Keşişler ömür boyu evlenmezler.

Sümela Manastırı'nda rahibe yoktu

Üçüncü çeşit ise sadece rahibe manastırlarıdır. Bu manastırlarda da rahibeler yalnız yaşarlar. Sümela Manastırı ise çok zor bir bölge. Sarp bir coğrafya ve çok yoğur kar yağışından dolayı yaşamın zor olduğu bir bölge. Dolayısıyla Sümela Manastırı erkek manastırıdır. Kayıtlara geçmiş herhangi bir rahibenin Sümela Manastırında olmadığını biliyoruz ve zaten yoktur.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2019/09/16/09/50/resized_c7676-b3a8b67c35919230.jpg

Sümela’da infaz edilirlerdi

Sümela Manastırı’nın bulunduğu konum itibarıyla Ortaçağ’da bir sürgün yeri olarak kullanıldığını, Metropolit düzeyinde din adamlarının sürgün cezasının Sümela’da infaz edildiğini ifade eden Köse, “Manastırlarda, bağlı oldukları Metropolitlik ya da Başpiskoposluklar tarafından görevlendirilen idareciler bulunur. Fakat manastır işleyişini ve gerekli işleri yapmakla keşişler görevlidir.

Kızlar Manastırları’nda da aynı uygulama ve hiyerarşi mevcut olmakla birlikte, manastır işleri ve işleyişten rahibeler sorumludur. Bizim yaşadığımız coğrafyada Protestan ve Katolik Manastırı yok denecek kadar azdır. Protestanlık 16. yüzyıl başında ortaya çıkan bir akımdır ve bildiğimiz geleneksel manastır geleneği bu öğretide yoktur. Katolik manastırları ise daha çok Tuna’nın batısında Avrupa coğrafyasında bulunmaktadır.

Dilimize keşiş olarak geçen sözcüğün semantik kökeni “monk” tan gelir ve ifade yalnız yaşayan anlamındadır. Bizans tarihinde dünya işlerinden el etek çekerek kendisini manastıra kapatan, ya da cezalandırılarak manastıra gönderilen imparator, prenses ve prens örnekleri çokça vardır. Örneğin Sümela Manastırı da bulunduğu konum itibarıyla Ortaçağ’da bir sürgün yeri olarak kullanılmış, metropolit düzeyinde din adamlarının sürgün cezası Sümela’da infaz edilmiştir. Osmanlı Devleti topraklarında (Balkanlar, Anadolu ve Kafkaslar) büyük oranda Ortodoks tebaa yaşamaktaydı. Bu nedenle Türk kültüründe Ortodoks ritüellerine aşinalık vardır; hatta halk geleneklerinde birlikte yaşamdan kalan motifler halen Anadolu’da görülebilir durumdadır” diye konuştu.

HAYAT
Sümela Manastırı açılış için gün sayıyor

HAYAT
Sümela Manastırı’ndaki yapılar korumaya alındı