Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, geçtiğimiz haftalarda Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde ölümlü vakalarla sonuçlanan ve dünyayı alarma geçiren M çiçeği (mpox) hastalığına ilişkin merak edilen bazı soruları ve cevaplarını paylaştı.
Başkanlığın sosyal medya hesabından yapılan bilgilendirmede, "M çiçeği testi ne zaman yaptırılmalı?", "M çiçeği belirtileri nelerdir?", "M çiçeği belirtileri olan kişi ne yapmalı?", "M çiçeği nasıl tedavi edilir?" gibi merak edilen sorulara cevap verildi.
M çiçeği nedir?
M çiçeği, klinik olarak daha hafif olmasına rağmen, semptomları geçmişte çiçek hastalarında görülenlere benzeyen, nadiren ölümcül olabilen, hayvandan insana bulaşan viral bir hastalıktır. İnsandan insana da bulaşabilmektedir.
M çiçeği testi ne zaman yaptırılmalı?
M çiçeği olduklarını düşünen veya M çiçeği olan biriyle yakın temaslı olan kişiler, bir sağlık kuruluşuna danışmalı ve kişiye test yapılıp yapılmamasına doktor tarafından karar verilmeli.
M çiçeği belirtileri nelerdir?
M çiçeği genellikle ateş, solunum sistemi semptomları (boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük gibi), baş ağrısı, kas ağrıları, sırt ağrısı, büyümüş lenf nodları ve hastalığa özgü karakteristik cilt döküntüleri olarak belirti gösterir.
M çiçeği belirtileri olan kişi ne yapmalı?
Yeni veya açıklanamayan bir cilt döküntüsü fark edilince bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı. Sağlık kuruluşuna başvuruncaya ve test sonuçları çıkana kadar başkalarıyla yakın temastan (cinsel temas dahil) kaçınılmalı. Test sonucu pozitifse, temiz ve sağlam cilt görünümüne kavuşana kadar (cilt döküntüleri kabuklanıp düşerek iyileşecek) hasta kendini izole etmeye devam etmeli. Hasta, ateş, boğaz ağrısı, burun tıkanıklığı veya öksürük belirtileri ortadan kaybolana kadar izole olmaya devam etmeli.
Hasta, kendini izole ederken başkalarıyla temastan kaçınmalı (cinsel temas dahil), sadece hekime görünmek için veya acil durumlar için dışarı çıkmalı, toplu taşıma araçlarını kullanmaktan kaçınmalı. Hasta, izolasyondan çıkması gerektiği durumlarda, cilt döküntülerini kapatmalı ve yüze iyi oturan bir maske takmalı.
M çiçeği virüsü, cilt döküntüsü, kabuklar, vücut sıvılarına doğrudan temas yoluyla kişiden kişiye bulaşabilir. M çiçeği virüsü, uzun süreli, yakın temas, cinsel temas ile kişiden kişiye bulaşabilir.
Bazı hastalar, M çiçeği belirtileri başlamadan 1-4 gün önce de virüsü başkalarına bulaştırabilir.
M çiçeği nasıl tedavi edilir?
M çiçeği için özel olarak geliştirilmiş bir tedavi bulunmuyor ancak virüsler arasındaki genetik benzerlikler nedeniyle, çiçek hastalığını tedavi etmek için kullanılan antiviral ilaçlar, M çiçeği tedavisinde kullanılabilse de etkinliği tam olarak kanıtlanmış değil.
Evcil hayvanıma M çiçeği virüsü bulaşabilir mi?
M çiçeği, zoonotik (hayvanlar ve insanlar arasında bulaşabilen) bir hastalıktır ancak şu anda M çiçeği virüsü için evcil hayvanlar yüksek risk taşımıyor.