Yazar: Ayşe Adlı
İsimlerine aşina olmasak da seslerinden tanıyoruz onları. Yolu henüz bir camiyle kesişmemiş olanlarımızın kulaklarında bile okudukları ezanlar yankılanıyor. Bu açıdan bakarsanız dinleyici kitlesi en yaygın sanatkâr grubu imam ve müezzinler aslında. İşlerinin her aşamasında müzik var. Hangi minareden yükselen ezan daha davetkâr geliyorsa ayaklarımız oraya seğirtiyor. Hangi imamın Kur’an tilaveti ruhumuza işliyorsa onun ardında saf tutmak istiyoruz.
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın ezanın güzel okunması konusundaki hassasiyeti, birbirinden güzel ezanlar duymamıza vesile oluyor. Görünen o ki Diyanet’in dini musiki formlarının nitelikli icrası yönündeki çabası bununla sınırlı değil. Başkanlık, görevli personeli eğitmeye ve hizmet kalitesini artırmaya devam ediyor.
Bir süredir Diyanet Akademisi bünyesinde dini musiki eğitimi de veriliyor. Çağrılarıyla camiye yöneldiğimiz, arkalarında saf tuttuğumuz imam ve müezzinler, ihtisas seviyesinde dini musiki eğitimi alıyor. Şimdilik sadece Ankara ve İstanbul’da öğrenci kabul eden Dini Musiki Kursu’nun bu yılki öğrencileri arasında Ayasofya, Sultanahmet, Büyük Çamlıca ve Fatih gibi büyük camilerin din görevlileri de var.
Haseki Abdurrahman Gürses Kıraat Dini İhtisas Merkezi’ndeki eğitimlerine misafir olduğumuz birbirinden kabiliyetli din görevlilerini, yeniden öğrenci olmanın heyecanı sarmış durumda. Eğitimde, pratiğini icra ettikleri musikinin teorisini öğreniyorlar. Kurs koordinatörü Dini İhtisas Merkezi eğitim görevlisi Abdullah Özkan, İstanbul’daki kursun ilk mezunlarından. “Bu eğitimler din görevlilerinin ve halkımızın klasik musikiyle arasındaki mesafenin azalmasına vesile olacak.” diyen Özkan, 2020 yılında katıldığı eğitimin musikiye bakışını değiştirdiğini ifade ediyor.
Dokuz ay süren Dini Musiki eğitiminde kursiyer hocalar solfej, usul, repertuar çalışmalarının yanında şan dersleri de alıyor. Eğitimin amacı Kur’an-ı Kerim ve ezan başta olmak üzere dini musiki repertuarı eserlerinin İstanbul tavrına uygun şekilde icra edilmesini sağlamak. Kursu tamamlayan hocalar, meslektaşlarına ve gençlere eğitim verme imkanı da elde edecek. Böylelikle Haseki Külliyesi’nin kubbelerinde yankılanan birbirinden güzel nağmeler, Türkiye’ye yayılacak.
Öğrenci de yetiştirecekler
Cami musikisinin unutulmaya yüz tuttuğunu dile getiren Sultanahmet Camii Müezzini Serkan Yıldız, yeterli ehliyeti kazandıktan sonra talebe yetiştirmek isteyenlerden. Serkan Hoca’ya göre ezan, Kur’an-ı Kerim tilaveti ve müezzinlik faaliyetleri, camilerin vitrini. Bu vesileler doğru kullanılırsa daha çok insanın gönlüne girmek mümkün olabilir.
Üsküdar Büyük Selimiye Camii Müezzini Emre Arslan dini musikinin sihrine çocuk yaşlarda kapılanlardan. 9 yaşında müezzinlik yapmaya başlamış ve o tarihlerden sonra kariyer hedefini hiç değiştirmemiş: “Büyüyünce müezzin olacağım!” Arslan, “Biz insanları Allah’ın huzuruna davet ediyoruz. Kur’an’ı güzel okuyabilmek, ezan ve salâ icralarını hakkıyla yapabilmek için tutunabileceğimiz en sağlam dal musiki.” diyor.
Eğitim 40 yaş altındaki herkese açık
Eğitime musiki alt yapısına sahip din görevlileri kabul ediliyor. Katılımcılar arasında Türkiye genelinde düzenlenen yarışmalarda dereceye girmiş isimler var. Büyük Çamlıca Camii Müezzini Mustafa Alphayta, 2017 ve 2019 ezanı güzel okuma yarışmalarında Türkiye birincisi olmuş. Kadıköy Tüccarbaşı Böcekli Camii İmam Hatibi Ahmet Ömer Yavuz da musiki eğitimine erken başlayanlardan. Cami musikisine ilgisini hafızlık eğitimi takip etmiş. Katıldığı yarışmalardan dereceler elde etmiş. Yavuz, öğrendiklerini camiye devam eden gençlerle paylaşmaya başlamış bile.
40 yaşını doldurmamış, en az İlahiyat Ön Lisans mezunu din görevlilerinin katılımına açık olan eğitime, sınavla öğrenci kabul ediliyor. Teorik ve pratik çalışmaların bir arada yürütüldüğü kursun bir diğer öğrencisi, Üsküdar Kurban Nasuh Camii İmam Hatibi İlker Konca. Öğrencilik yıllarında hafızlık eğitimiyle birlikte cami musikisi dersleri alan Konca, bir kurra hafız. Kendisini daha da geliştirmek için kursa başvurduğunu söyleyen İlker Hoca, yaptıkları işin ilmini öğrenmenin daha nitelikli çalışmalar yapmalarını sağlayacağına inanıyor.
Sosyal medya aracılığıyla dünyaya ulaşıyorlar
Katılımcıların bazıları, sosyal medyada oldukça aktif. Bu çaba sayesinde görev sınırlarının çok ötesin ulaşıyorlar. Yaptıkları her güzel icra, onların izinden gitmeye gönüllü gençlere ışık tutuyor.
Defterdar Tahir Efendi Camii İmam Hatibi Yunus Türkoğlu’na göre imam ve müezzinlik görevlerinde kıraat eğitimi zaruri. Diyanet de cami görevlilerini tayin ederken bilgi ve becerilerini dikkate alıyor. 2021 Ezanı Güzel Okuma Yarışması Türkiye Birincisi Selman Kızmaz sonrasında Ayasofya Camii’ne atanmış.
Şüphesiz yorucu bir tempoları var. Ancak mesleklerine aşkla bağlılar. Bu samimiyet onları başkalarından kolayca ayırıyor. Bize de “Şevkiniz dâim olsun!” demek düşüyor.