Hamas’ın lideri İsmail Heniyye’nin şehit edilmesi, tüm dünyayı yasa boğarken, soykırımcı İsrail’in destekçileri boş durmuyor. Dün gerçekleşen suikast sonrası üzüntülerini sosyal medyadan paylaşan insanlar, Meta şirketine ait Instagram ve Facebook’ta daha önce görülmemiş bir karartmayla karşılaştı. Heniyye’nin ismi ve fotoğrafını yükleyen binlerce insanın paylaşımları hızlı bir şekilde kaldırıldı. Geri bildirimlerinde ise çoğunlukla hiçbir gerekçe sunmadan sadece ‘fotoğrafını kaldırdık’ denildi. Sosyal medya kullanıcıları Meta’nın bu uygulamasını ‘’Heniyye’nin ölüsünden bile korktular” diyerek tepki gösterdi.
YAPAY ZEKAYA ÖZEL TANIMLAMA
LGBT gibi mevzularda son derece özgürlükçü geçinen Meta’nın, şehit edilen Heniyye ile ilgili paylaşımları yüklenir yüklenmez kaldırması, buna yönelik özel bir algoritmanın devreye sokulduğunun bir delili. İsrail’le iş birliği yapan Meta, bugüne kadar görülmemiş bir karartma uyguladı. Yapay zekaya özel bir tanımlama yapılarak, içinde ‘İsmail Heniyye’, ‘Hamas’ geçen kelime ve fotoğraflar, incelemeye bile tabi tutulmadan anında kaldırıldı. Sadece etkili hesaplar değil, sıradan bütün insanların paylaşımları sansürlendi.
Meta’nın 7 Ekim’den itibaren İsrail’in direktifleriyle hareket ettiği biliniyor. Filistin bayrağı, Gazze kelimesi veya oradan gelen paylaşımlar kısıtlanıyordu. Hamas’ı ise direkt terör örgütü ilan ettiler. Bu durum sistematik ve planlı bir şekilde ilerledi. Takipçi kaybetmek istemedikleri için, paylaşımı yapan kişiyi uyarma veya etkileşiminin düşürülmesi gibi müdahalelerde bulundular. Heniyye’nin şehit olduğu dün ise daha sert bir yöntemle paylaşımları kaldırma yoluna gittiler. Instagram ve Facebook, İsrail’in çıkarları için kullanıcısından vazgeçmeyi göze aldı.
Öte yandan Türkiye, bu tür sansür uygulayan sitelere karşı uyarıda bulunmaya başladı.
SANSÜR DEYİP GEÇEMEYİZ
Dün sabah itibariyle Facebook ve Instagram’da yaşanan sansürün Meta’nın alışkın olduğumuz politikalarının ötesinde bir durum olduğunu ifade eden Yeni Şafak İnternet Yazı İşleri Müdürü Ersin Çelik, karartmayla ilgili şunları söyledi: “Milyonlarca kullanıcının maruz kaldığı uygulamaya, sadece ‘sansür’ deyip geçemeyiz. Sosyal medya platformları, düşünce ve fikirleri yok saymanın ötesine geçerek; devletlerin, halkların ve de kendilerini anayasaların üzerinde gördükleri karar mekanizmalarına dönüştüler. Görülüyor ki, Amerika’nın güdümündeki sosyal medya ekosisteminde, Gazze’nin yok edilmesi ve Filistin halkının soykırıma uğratılmasıyla paralel bir süreç yürüyor. İleri savaş suçları arasında yer alacak İsrail yanlısı politikaya karşı kullanıcıların yapacakları çok bir şey yok. Ancak devletlerin, halklarının özgürlükleri ve soykırım yanlısı tutuma karşı hesap sorma güçleri var. Eğer bu hesap bugün sorulmazsa yarın devletlerin de sosyal medya platformları karşısında bir hükmü ve gücü kalmayacak.”
DOĞRUDAN BAN İŞLEMİ
Sosyal medya şirketlerinin ilk kez böyle sert bir uygulamasına şahit olduğumuzu söyleyen Avukat Cüneyd Altıparmak ise, “Bu durum sosyal medya şirketlerinin fıtratı. Gerçekliğe kendi kuralları çerçevesinde doğrudan müdahale ediyorlar. Kendilerinin istedikleri ve destekledikleri doğru, diğerlerinin bu evrende söz hakkı yok. Konu Gazze, Hamas olunca iş katmerleniyor. Çok basit bir müdahale yapıyor. Algoritma üzerinden bazı kavramları ‘engelliyor’, ‘sakıncalı’ olarak işaretliyor, böylece sosyal medyada onlarla ilgili paylaşımlarda göremiyoruz. Bu önceden de yapılıyordu, timeline düşme oranı azalıyordu. Şimdi yapılan ise doğrudan ‘ban’ işlemi gibi görünüyor, şehitle ilgili ifadeler yasaklanıyor” diye konuştu.