Filmlerdeki eski İstanbul

İstanbul, uzun yıllardır birçok film ve diziye hem ev sahipliği yapıyor hem de konu oluyor. Şehrin farklı yerlerinde farklı zamanlarda çekilen yapımlar, günümüzde izlendiğinde, semtlerin geçirdiği büyük değişim dikkat çekiyor. Bu değişim sürecini filmler üzerinden günümüze aktaran iki isim, eski İstanbul’u keşfedip, bugünle kıyas yapmamızı sağlıyor.

Halime Kirazlı
Banker Bilo-Nişantaşı

İstanbul, günümüze kadar hep sevilen ve övülen bir şehir oldu. İstanbul’un fethinden bugüne tarihi birçok mekana ev sahipliği yapan şehir, günümüze kadar büyük değişim geçirdi. İstanbul’un tarihi hafızası zamanla silinirken, o dönemlerde şehirde çekilen yapımlar, izleyenlerin anılarını diri tuttu.

O filmlerin çekildiği mekanları inceleyip, hafızamıza ilişkin sorular soranlar ise bu dönüşümü kayıt altına alıyor. O isimlerden ulaştığımız Ümit Ateş, Youtube’ta eski film mekanlarını bulup takipçileriyle paylaşırken, Erol Pekdemir ise Instagram sayfasında çekim yapılan yerlerin eski ve günümüzdeki halini paylaşarak İstanbul’u farklı bir açıdan yeniden keşfetmemizi sağlıyor.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2022/02/02/10/17/resized_a037a-c5127c633.jpg

SIRADA KAYGISIZLAR VAR

Ümit Ateş, filmlerin çekildiği mekanları gezip kayıt etme fikrinin, Youtube’a içerik üretmeye başladığı zamanlarda ortaya çıktığını söylüyor. Film mekanlarını 2016 yılında arşivlemek için fotoğraflayan Ateş, sonrasında video paylaşmaya ağırlık vermiş. “2018 yılında kanalımda ‘Yeşilçam Filmleri Nerede Çekildi’ serisi başlattım. Sonra Kurtlar Vadisi’nin çekildiği yerleri çektim. Şimdilik içeriklerim Yeşilçam ağırlıklı. Yerli ve yabancı dizileri de yapmayı planlıyorum. Bir yandan da Kaygısızlar, Bizimkiler, Çiçek Taksi, Emret Komutanım, Mahallenin Muhtarları dizileri üzerinde çalışmaya başladım.”

Film seçimlerini takipçilerin isteklerine göre yapan Ateş, çekim yerlerini kimi zaman kendi çabası kimi zaman da takipçilerin yardımıyla buluyor. Harita uygulamalarının mekanları bulmasında çok faydalı olduğunu söyleyen Ateş, bir sahnedeki mekanı bulmak için izlediği adımları “En ufak bir detay bulabilmek için o sahnenin adeta her pikselini inceliyorum. Özellikle Yeşilçam filmlerinin çekildiği yerlerde sanki zamanda yolculuğa çıkıyor gibi oluyorum. Gözümde her bir sahne, oyuncular oradaymış gibi canlanıyor” diye anlatıyor.

https://image.piri.net/resim/imagecrop/2022/02/02/10/18/resized_3e1fa-0ed1b7a52.jpg

YABANCI FİLMLER DE VAR

Erol Pekdemir, bir turist rehberi. Aynı zamanda Instagram’da “eskifilmlerdeistanbul” hesabını yönetiyor. İşi gereği de İstanbul’u yakından bilen Pekdemir, filmlerdeki mekanlarda çektirdiği fotoğrafları paylaşıyor. Şehri gezmeyi sevdiğini söyleyen Pekdemir, bu gezileri bir projeye çevirmeyi planlamış. İlk zamanlar, eski İstanbul fotoğraflarını aynı açıdan yeniden çekmeyi düşünmüş. Eski fotoğrafları bulup gezilerinde anlatıp, hangi filmlerin nerede çekildiği bilgisini de ekleyince, bu insanların hoşuna gitmiş. Filmlerdeki mekanlardan rotalar oluşturan Pekdemir, bu mekanları geçtiğimiz sene Instagram hesabında halka açık paylaşmaya karar vermiş.

Hesabın konsepti eski filmlerde İstanbul olsa da yabancı bazı filmlerin ülkemizde çekildiğini de tespit etmiş Pekdemir. Operasyon Argo, Rusya’dan Sevgilerle, Dil Dhadakne Do, Tenten ve Altın Post, Paralı Askerler, Tinker Tailor Soldier Spy, Şark Ekspresi’nde Cinayet, Dünya Yetmez, Sağanak ve Cehennem bunlardan birkaçı.

HELİKOPTER GÖRÜNTÜLERİNİ İNCELİYOR

Filmleri yeniden izleyerek, aynı açıdan fotoğraf çekebileceği mekanları belirleyen Pekdemir, kentsel dönüşüme uğramış bölgelerde adres bulmanın çoğu zaman zor olduğunu, bazı mekanların ise günümüze gelemediğini belirten Pekdemir, “İstanbul’un geçmiş yıllarına ait uydu görüntülerini, İBB Şehir Rehberi’nin Katmanlar bölümünden takip ediyorum. Boğaziçi çevresi için de tripinview sayfasındaki helikopter görüntülerini kullanıyorum” diyerek çekim tekniklerinden söz ediyor.

HAYAT
Nostalji zamanı: Bir zamanlar İstanbul

HAYAT
Osmanlı sinemasıyla eski İstanbul turu