Koronavirüs salgını dünya genelinde hayatlarımızın birçok noktasında değişimlere neden oldu. Tedbirler, yeni normale adaptasyon ve aşı çalışmaları virüs ile mücadelede hepimize umut veriyor. Özellikle en üst seviyeden başlayarak yapılan farkındalık kampanyaları ve söylemleri ile hayatımızı nasıl sürdürebileceğimiz konusunda kendimize bir yol çizebiliyoruz.
Yanlış bilgi salgını
Ancak, Kovid-19 ile birlikte hayatlarımıza sinsice giren bir başka küresel salgın var. Şubat 2020’de Dünya Sağlık Örgütü koronavirüs ile mücadelede en büyük engelin infodemi olduğunu açıkladı. Yanlış bilgi salgını olarak da ifade edebileceğimiz bu yeni kavram, virüs kadar görünür olmamakla birlikte, zaman zaman daha da tehlikeli olabilmektedir. Öyle ki geçtiğimiz temmuz ayında Dünya Sağlık Örgütü küresel bir konferans düzenledi. 1. İnfodemigoloji Koferansı (1st WHO Infodemiology Conference) toplumu sağlık alanında yanlış bilgiden korumak için alınması gereken tedbirlerin küresel bir platformda tartışıldığı bir konferans oldu.
Herkes içerik üreticisi oldu
Kovid-19 aynı zamanda teknoloji ve çevrimiçi ilişkileri de artıran bir dönem oldu. Bu da aslında herkesin içerik üreticisi olduğu bir dünyada isteğimiz dışında bilgi akışına maruz kalmamıza neden oldu.
Bilgi yağmuru ve gerçek bilgiye erişmek daha önce de bir husustu ancak Kovid-19 ile muhatap kaldığımız miktarda ve konuya olan hassasiyetlerimizde de bir artış yaşandı. Öyle ki çevrim içi dünyanın çevrim dışı dünyaya en çok etki ettiği dönmelerden geçtiğimizi söylemek de mümkün.
Çocuklar sanal dünyadaki her şeyin doğru olmadığını bilmeli
"Sürekli evde olduğumuz ve dış dünyadan bilgileri ekranlar aracılığı ile aldığımız bir ebeveyn profilinde çocukta bıraktığımız intibaa “ekranın doğru ve ihtiyacımız olan bilgiyi verdiği”dir. Çevrimiçi dersler ile sanal dünyada geçirdikleri süre de artan çocuklar; sanal dünyada okudukları, gördükleri ya da duydukları her şeyin doğru olmayabileceğini bilmeli" diyen nun kurucusu ve yöneticisi Merve Yavuzdemir, başlatmış oldukları Bilgi Kaşifi Projesi hakkında şu bilgileri verdi:
Her yalan söyleyenin burnu uzamaz
Medya ve bilgi okuryazarlığı 21.yüzyıl becerileri arasındaydı zaten ama şu an geldiğimiz noktada bu beceriler zorunluluk haline geldi. Çünkü artık çocuklarımızı çevrimiçi dünyadan uzak tutarak koruyamayacağımız bir zamandayız.
Kütüp-Anne Platformu olarak erken okuryazarlık, çocuklarda okuma kültürü oluşturma ve kütüphane kültürünü geliştirmek gibi alanlarda 4 yıldır aktif olarak farkındalık kampanyaları yürütüyoruz. Çocuklarda eleştirel düşüncenin geliştirilmesi için erken yaşta, doğduğu andan itibaren kitaplarla buluşması gerektiğinin altını çiziyoruz.
AB Sivil Düşün Bizi Bağlayan Şeyler Kovid-19 özel desteği ile yürüttüğümüz BİLGİ KAŞİFLERİ projesi ile medya ve bilgi okuryazarlığı becerilerinin geliştirilerek salgın döneminde çocukların dayanıklılığının artırılmasını hedefliyoruz. Bunu yaparken de “Masal” ve “Çocuklar için Felsefe” gibi iki önemli yaklaşımdan destek alıyoruz.
Uzman ekip kadrosu
Ekibimiz alanında uzmanlardan oluşmaktadır. Bilgi ve medya okuryazarlığında uzman kütüphaneci Ayse Yüksel Durukan ve akademisyen Demet Soylu, çocuklar için felsefe konusunda aynı zamanda ziraat mühendisi de olan Gül Ezgi Karaman, kitabın editörlüğünde Asya Çağlar, proje kapsamında yapılan organizasyonlarda proje uzmanı ve çevre mühendisi Nur Fındık Çınar, bilgi kaşiflerini ve maceralarını görünür kılan çizer Elif Sakallı ve tüm grafik tasarımlarda grafik tasarımcı Kübra Meryem Erkan projeye katkı sunmuştur.
Ekim sonunda tamamlanacak proje kapsamında, iki adet Masal ve Çocuklar için Felsefe Atölyesi ile Teyit.Org, Ayşe Yüksel Durukan ve Nazlı Çevik Azazi ile gerçekleştirdiğimiz 3 farkındalık semineri de üretilen basılı materyallerin desteklenmesi için planlanmıştır.
Herkes ve Herkes İçin Medya ve Bilgi Okuryazarlığı
UNESCO Küresel Medya ve Bilgi Okuryazarlığı haftası bu sene 26-31 Ekim tarihleri arasında “Dezenfodemiye Direnmek: Herkes ve Herkes İçin Medya ve Bilgi Okuryazarlığı (Resisting Disinfodemic: Media and Information Literacy For Everyone And By Everyone)” teması ile gerçekleştirilmektedir. Ülkemizi temsilen Bilgi Kaşifi projesi ile söz konusu küresel etkinlik haritasında yer almaktayız.
BİLGİ KAŞİFLERİ:
Dijital okuryazarlık hakkı, dijital çağ çocuklarının temel haklarından biridir.
Çocukların dijital dünyadaki haklarını kullanmaları için onları korumak ve desteklemek amacı ile medya ve bilgi okuryazarlığı becerileri kazanmaları çok önemlidir.
Internet, TV, dergi ve sosyal medyayı doğru bir şekilde kullanabilmek ve bu araçlarda bulduğumuz bilginin doğru olup olmadığına karar verebilmek için medya okuryazarlığı becerisine ihtiyaç duyarız. Bu beceri, dijital dünyanın penceresinden doğru bir şekilde bakmamızı sağlar. Bu da bizim doğru ve güvenilir bilgiye erişim sağlamamızı kolaylaştırır. Medya okuryazarlığı becerisi, doğruluğun ve güvenirliğin temel anahtarlarından biridir. Zeynep, Doruk, Ceren, Ayça ve Yavuz, farklı karakter özelliklerine sahip olsalar da birbirlerine olan bağları kuvvetli beş kuzendir. Ne zaman bir araya gelseler birbirinden farklı maceralar yasar, kesif yolculuğuna çıkar ve gerçeğin pesinden giderler. Çünkü onlar birer BİLGİ KAŞİFİ! Haydi sen de Bilgi Kaşiflerine Katıl…"