Geleneksel lezzetlerimizden biri olan tahin, sadece Türkiye’de değil, dünya çapında da büyük ilgi görüyor. 5 bin yıllık bilinen geçmişiyle tahin, coğrafyamızda filizlenen en büyük değerlerden biri. Mezopotamya’nın bereketli topraklarında doğan tahin, tarih boyunca birçok kültürün mutfak mirasında yer almış, lezzetiyle sofraları süslemeye devam etmiştir. Kremamsı dokusu ve zengin aromasıyla, başta Orta Doğu olmak üzere dünya mutfaklarının vazgeçilmezi olan bu özel lezzet, günümüzde hem şeflerin hem de ev aşçılarının ilham kaynağı olmayı sürdürüyor. Sadece baştan çıkarıcı lezzetler sunmakla kalmayan tahin, sağlık açısından sunduğu faydalarla da dikkat çekiyor. Yüksek besin değeri ve çok yönlülüğü sayesinde salatalardan tatlılara, mezelerden kahvaltı sofralarına kadar geniş bir kullanım alanına sahip. Tunas -Çelikler Gıda Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çelik de tahinin, yaklaşık 5 bin yıllık geçmişini İngilizce “The Book of Tahini” ismiyle kaleme alarak geçtiğimiz günlerde Ketebe Yayınları etiketiyle okurlarıyla buluşturdu. Kitapla, tahinin antik köklerinden modern mutfaklardaki yerine kadar uzanan eşsiz yolculuğuna siz de tanık olabilir ve geleneksel bir malzemenin nasıl global bir gastronomi yıldızı haline geldiğini keşfedebilirsiniz. Çelik ile kitabı “The Book of Tahini”yi konuştuk.
Tahin girdiği ürünü lezzetlendiren ve şekillendiren bir yapıya sahip
Günlük yaklaşık 100 ton üretim kapasite yle dünyanın en büyük tahin üreticisi olmayı başarmış Tunas-Çelikler Gıda Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çelik, Kilisli. 1959’dan beri babasının Kilis’te zahirecilik yaptığını ve köylerden susam toplayarak şehir dışında helvacılara sattığını söyleyen Çelik, Kilis’in ardından 1987’de ailece Gaziantep’e taşındıklarını ve orada helva üretimine başladıklarını belirtiyor. Çelik, “O dönem tahin, helva çok popüler değildi. Cüzi miktarlarda üretim yapılıyordu. 1994’te İngiltere’ye gittiğimde tahinin Türkiye’dekinden daha fazla önemli olduğunu fark ettim” diyor. Çelik, tahinin pekmezle birleşiminden ziyade çok daha farklı yerlerde kullanılması gerektiğinin altını çizerek, şöyle devam ediyor: “Tahin, girdiği ürünü lezzetlendiren ve şekillendiren bir yapıya sahip. Dünyada birçok kitapçıda, kütüphanede araştırdım, tahinin geçtiği kitaplar vardı ama tahin üzerine yazılmış hiçbir kitap yoktu. Onun için bu kitabı, ‘dünyanın ilk ve tek tahin kitabı’ olarak adlandırıyoruz. Bu kitap gayesiyle de dünyanın her tarafından reçeteler, kaynaklar topladım. Bundan 4 yıl önce de kitabı ve içindekileri sunmam için ‘The Levant Tahiner’ diye bir konsept kurduk. Ama bizim için önemli olan şey, dünyaya tahini anlatmak. Bunun için yola çıktım ve birtakım mesafeler kat ettiğimizi de düşünüyorum.”
Mutluluğu arayan insanlar susam tüketirmiş
Çelik, “Tahin, dünya mutfaklarının zengin tarihine damga vuran, zeytinyağıyla birlikte en sağlıklı yağlı tohum ürünlerinden biridir. 5 bin yıllık geçmişiyle Hindistan ve Mısır gibi bölgelerde ‘bereket tohumu’ olarak bilinen susam, bazı kültürlerde ‘mutluluk tohumu’ diye anılmıştır. Hatta mutluluğu arayan insanlar susam tüketirmiş. Tahin, bu kadim gelenekten günümüze uzanırken sağlık açısından da sayısız fayda sunuyor: mide ve kalp dostu, yara iyileştirme ve cilt bakımında etkili, E vitamini deposu ve antikanser özellikleriyle ön plana çıkıyor. Ayrıca, vücutta biriken toksinleri ve ağır metalleri atabilme özelliğiyle eşsiz bir besin. Bu kitabı yazmamdaki asıl amaç, özellikle Z kuşağı ve onların ardından gelen genç nesilleri tahinle tanıştırmak. Hedefim, 10-15 yaş arası grubu çocukların tahin yemesi değil, tahinin ne olduğunu öğrenmeleri. Tahin, belki de bedenimizin en çok ihtiyaç duyduğu besinlerden biri ve aynı zamanda kültürel bir miras. Levant bölgesi (Osmanlı döneminde bu topraklar bu isimle anılırdı; bugün Ortadoğu olarak biliniyor) bizim coğrafyamızın ürünü. Bu ürünü sahiplenmek ve dünyanın tanımasını sağlamak en büyük hedefim. Gayemiz, tahinin çok yönlü kullanımını ve eşsiz değerini herkesin keşfetmesini sağlamak. Tahin, sadece sağlıklı bir ürün değil, aynı zamanda coğrafyamızın kültürel bir mirasıdır” diyor.
Tahin son yıllarda Çin’de de popüler hale geldi
Çelik, tahinin sadece pekmezle karıştırılıp tüketilecek kadar basit bir ürün olmadığını, pilavlardan patlıcana, patates kızartmasından salatalara kadar birçok yemekte kullanıldığını söylüyor. Çelik, “Özellikle Ortadoğu mutfağında yaygın olan tahin, son yıllarda Çin’de de popüler hale geldi ve salataların üzerinde en çok kullanılan soslardan biri oldu” ifadelerini kullanıyor.
Tahinli krep
Hüseyin Çelik, “The Book of Tahini” kitabında tahinle yapabileceğiniz birbirinden farklı leziz tarifler sunuyor. Sizlerle tahinli krep tarifini paylaşıyoruz:
Malzemeler
l2 yumurta
l6-7 yemek kaşığı tahin
lBir tutam karbonat ve tuz
lBirkaç damla limon
Hazırlanışı
Tüm malzemeleri iyice çırpın.
Krep tavasını ısıtın ve her iki tarafını güzelce pişirin.
Üzüm pekmezi, bal ve reçeller ile servis yapın.