Filistin’de 1948’den sonra ortaya çıkan “Edebu’l-Avde” (Yurda Dönüş Edebiyatı) kavramı günümüzde artık daha geniş coğrafyalara yayıldı. Irak ve Suriye’de yıllardır süren savaşlar bu ülkelerin edebiyatçılarının vatana geri dönüş özlemi konusunda eserler üretmesine sebep oldu. İşte uzun zamandır bu doğrultuda çalışmalar yapan İstanbul Üniversitesi Farabi Avrasya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi, III. Uluslararası Vatana Dönüş Edebiyatı Sempozyumu’na imza attı. Dünyanın dört bir yanından ve İstanbul’a gelen Arap şair, yazar ve akademisyenlerin katıldığı bu sempozyumun mimarı İ.Ü. Farabi Uygulama ve Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kızılcık, ilkini ‘Filistin’ konusu ile gerçekleştirdikleri “Vatan’a Dönüş Edebiyatı” sempozyumunun ikincisini, ‘Filistin ve Suriye’ ve üçüncüsünü ise ‘Filistin, Suriye ve Irak’ konusu ile gerçekleştirdiklerini dile getirdi.
KÜLTÜREL BİR VİCDAN MESELESİ
Yaşadığımız bölgede 1. Dünya savaşının artçı sarsıntıları halen devam ettiğini belirten Kızılcık, “Osmanlı İmparatorluğu dağıldıktan sonra en çok vatan hasreti çeken ve en uzun süre mülteci konumunda yaşayan tek millet Filistinlilerdir. Suriye ise bu yüzyılda en çok göç ve ilticanın yaşandığı ülkeler arasında yer alıyor. Bölgemizde ikinci büyük göç dalgası ise Irak’ta meydana geldi. Göçmen kuşlar için dinlenme tesisleri kuran, binalarına kuş yuvaları inşa eden, hamallar için dinlenme taşları koyan ecdada layık olan milletimiz, bu asırda bir insanlık dramına şahit olmuş ve ve devlet-millet el ele vererek göçmenlerin yaralarına merhem oldu.” dedi. İstanbul Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Haluk Alkan ise göçmenlerin vatanlarına dönüp dönmeyecekleri için araştırma yapmaktan ziyade vatanlarından göç etmek zorunda bırakılan mültecilerin göçlerine sebep olan etkenleri ortadan kaldırmak gerektiğine dikkat çekti.
Sempozyumun başlangıcından bu yana katkı sağlayan Filistin’e Dönüş Kültür ve Şiir Derneği Başkanı Semir Atiye, bu alanda önemli çalışmalar yapıldığını söyledi. İstanbul’da yaşayan Arap edebiyatçıları derneğinde birleştirmeyi başaran Atiye, mülteciliğin bir tercih olmadığının altını çzdi. Filistinli şair, bu yıl düzenlenen sempozyumun önemli ve dikkate değer mesajlar taşıdığını belirtti. Atiye, dönüş edebiyatına kültürel bir vicdan meselesi olduğunun altını çizdi.
DÖNÜŞ ARTIK İMKANSIZ MI?
Suriyeli çocuklara dergi çıkarılmalı
Irak’ın içinde bile özlem var
Musul Üniverstesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammed Hişam Abdullah, ülkesindeki dönüş edebiyatının kapsamanın sadece Irak’tan ayrılanlar ile sınırlı kalmadığını dile getirdi ve sözlerine şöyle devam etti: “Her geçen yıl dönüş edebiyatının alanı ve muhtevası büyüyor. Irak’tan çıkamayan insanlar saldırılar ve çatışmalar yüzünden bir şehirden diğerine göç etmek zorunda kalıyor. Onlar da doğdukları ve büyüdükleri şehre, kasabaya ya da köye duydukları özlemi bavullarında taşıyorlar.” Hişam Abudllah, Türkiye’nin dönüş edebiyatı konusuna verdiği önemden memnun olduklarını belirtti ve önümüzdeki yıl Filistin, Suriye ve Irak’a ek olarak Yemen’in de eklenebileceğini söyledi.