ARİF AY
Büyük acılar, büyük yıkımlar, büyük üzüntüler devrederek çekip gitti miladi 2024. Hani hep sorarlar ya, yeni yıldan beklentiniz nedir diye. Elbette öncelikli beklentim ve dileğim Gazze katliamının bir an önce durdurulması; bu vahşet karşısında tüm insanlığın suçluluğunu kabul edip, kendini sığaya çekmesidir.
2024 gitti ya, üzerinde konuşulacak, değerlendirilecek pek çok kitap kaldı masamda. Artık 2025’in kitaplarından söz edilecek burada. Yine de içim el vermediği için hiç olmazsa isimlerini anayım istedim 2024’ten kalanların:
Necip Evlice’nin (İdris Hamza) Hangar Kitap’tan çıkan üç kitabı: “İkindi Tayfaları” (Şubat 2024), “Huylanışlar” (Şubat 2024), “Batı Topu” (Şubat 2024). Şenol Korkut’un Ebabil Yayınları’ndan çıkan “Nizamülmülk’ün Siyaset Felsefesi” (Mayıs 2024), “Sezai Karakoç’un Toplum, İslâm Toplumu, Devlet ve Devlet Adamı Hakkındaki Görüşleri” (Mayıs 2024). Muhammed Tayyip Okiç’in “Bazı Hadis Meseleleri Üzerinde Tetkikler” (Atlas kitap, Temmuz 2024). Musa Kazım Arıcan “Spinoza Felsefesi Üzerine Yazılar” (Hece, Kasım 2024). Dursun Çiçek “Hikmet Dağı” (Muhit Kitap, Kasım 2024). Tunay Özer “Kekemelerin Alacağı Var Dilden” (Hece, Ekim 2024). Mustafa Özel “Filistin Mektupları” (Muhit Kitap, Ekim 2024). Zeynep Merdan “İçine Açan İnsan” (Muhit Kitap, 2024). Muhammed Taki Bahar “Kara Hile” (Hece, Kasım 2024). Ali K. Metin “Edebiyatın Ayracında -Kolaj Yazılar ve Şiir Yıllıkları” (Edebiyat Ortamı Yayınları, Kasım 2024). Mukadder Uçar Beyoğlu “Taşları Bahara Durmuş Yolun Hikayesi” (Yedi İklim Yayıncılık, Ağustos 2024). Mehmet Dinç “Güzel Yaşamak” (Muhit Kitap, Ekim 2024). Mehmet Aycı “Eş ve Karşı / Türkçede ‘Toplumsal’ Cinsiyet” (Hece, Kasım 2024). Yunus Emre Altuntaş “Çözümlemenin Estetiği” (Ebabil Yayınları, Temmuz 2024). Yakup Altıyaprak “Modernite Çıkmazında İslâm” (Ebabil Yayınları, Mayıs 2024). Esra Sazyek “Edebî İzlenimcilik Bağlamında / Tarasconlu Tartarın’den Araba Sevdası’na Yansımalar” (Hece, Ekim 2024). Ebru Azapağası “Bir Yoğun Bakım Doktorunun Anıları” (Hece, Ekim 2024). Celal Türer “Yol ve Yolculuk Yazıları” (Hece, Ekim 2024). Dilara Ayşe Akdeniz “Kusursuz Düşüş” (Muhit Kitap, Kasım 2024). Mahir Nakip “Muhacir Kuşlar / Telafer’den Biyografik Hikâyeler” (Hece, Ekim 2024). Şeyma Subaşı “Soru Sormak / Güzel Geliyor-2 / Şiire Söyleşiden Bakmak” (Fabrik Kitap, Ekim 2024). Abdullah Harmancı “Benim Adım Kuş Değil” (Timaş Yayınları, Mayıs 2024). Nagihan Şahin “Kuzeyde İki Kişi” (Hece, Kasım 2024). Özcan Ünlü “Benim Kayıp Şairlerim” (Çıra Edebiyat, Kasım 2024). Seher Halife “İlk Aşkım / Bir Filistin Sevdası Romanı” (Hece, Kasım 2024). Metin Köse “Kâinatın Övüncü Hz. Muhammed” (Hece, Mart 2024). Abdullah Harmancı “Yaşadım Diyorsunuz, Ben Size Rastlamadım” (İz Yayıncılık, 2024). Berna Uslu Kaya “Sonun Öte Kıyılarında Maem Sînhu” (Hece, Kasım 2024). Ali Asker Barut “Uzak Patikalar Şarkısı” (Pikareks Yayınları, Ekim 2024). Prof. Dr. Celâl Soydan “Muhammed İkbâl’in Uzun Manzumeleri” (Hece, Kasım 2024. Mustafa Uçurum “Koca Dünyaya Küçük Öyküler” (Hece, Eylül 2024). “Söyleşiler Muhavereler Mehmet Akif Ersoy” Hazırlayanlar: Yusuf Turan Günaydın-Ayşenur Begüm Günaydın (Atlas Kitap, Haziran 2024). “Günümüz Batı Trakya Türkleri Öyküsü” Hazırlayan: Hüseyin Mehmet (Hece, 2024). “Günümüz Yunan Öyküsü” Hazırlayan: Esma D. Hasan (Hece, Eylül 2024). “Bir Gülistan Mimarı Rasim Özdenören” Editör: Osman Koca (Beyan Yayınlar, Nisan 2024). “Râbiat’ül Adeviye” Derleyen: Arzu Gölcük Bosnevî (Edebiyat Ortamı Yayınları, Temmuz 2024). “Necip Fazıl Kısakürek” Editör: Fatma Atay (Diyanet İşleri Başkanlığı, Nisan 2024). Yevgeni İvanoviç Zamyatin “Öyküler Masallar” (Hece, Eylül 2024). Ergun Yıldırım “Benim Elaziz’im -Bir Sosyoloji Masalı” (Hece, Eylül 2024). Birgül Yangın Aslanoğlu “Gün Dönede” (Hece, Eylül 2024). Wole Soyinka Ake: “Bir Edebiyat Devinin Çocukluk Yılları” (Hece, Ağustos 2024). İsacan Sultan “Bilge Kağan” (Hece, Eylül 2024). Ethem Erdoğan “Hastalıklı Hikâyeler” (Hece, Eylül 2024). Sadık Yalsızuçanlar “Dünyanın Orta Yeri Sinema” (Edebiyat Ortamı Yayınları, Eylül 2024). Prof. Dr. Muhammed Tayyip Okiç “Tefsir Ve Hadis Ders Notları” (Atlas Kitap, Temmuz 2024). Osman Özbahçe “Edebiyatta Bir Savaş” (Ebabil Yayınları, Haziran 2024). Amin Maalouf “Labirent / Batı Ve Hasımları” (YKY, Mart 2024). “Ölümünün 100. Yılında Franz Kafka” Editör: Fatma Dore (Hece, Kasım 2024). Şakir Kurtulmuş “Bir Sonsuz Yolculukta” (Çıra Edebiyat, Ekim 2024). Nurettin Durman “Bir Hayli Ne Çok” (Çıra Edebiyat, Kasım 2024). İbrahim Eryiğit “Dostça Beyitler” (Çıra Edebiyat, Ekim 2024).
NURİ PADKİL’E SELAM
Masamın diğer köşesinde de Nuri Pakdil’in Ekim 2024’te Ketebe Yayınları’ndan çıkan kitapları duruyor. İşte o kitaplar:
“Koca Adam Merhaba! / Nuri Pakdil’e Mektuplar”, “Batı Notları”, “Biat I”, “Biat II”, “Biat III”, “Bağlanma”, “Klas Duruş”, “Edebiyat Kulesi”, “Derviş Hüneri”, “Otel Gören Defterler 1 / Çarpışan Sesler”, “Otel Gören Defterler 2 / Yazının Epik Resmi Çekildiği Sırada”, “Otel Gören Defterler 3 / Büyük Sorgu”, “Otel Gören Defterler 4 / Simsiyah”, “Otel Gören Defterler 5 / Ateş Hattında Harf Müfrezeleri”, “Otel Gören Defterler 6 / Yazmak Bir Mucize”, “Anneler Ve Kudüsler”.
2024’ten kalanlar defterini, Nuri Pakdil’in “Otel Gören Defterler 4 / Simsiyah”la kapatmak istiyorum:
“Simsiyah” neyi imler?
Yüzyıllar renklerle anlatılsa, bu yüzyılı en iyi anlatan renk siyah, hatta simsiyah olurdu belki. Nuri Pakdil de bu yüzyılı anlatıyor “Otel Gören Defterler”de.
Yazarın, Türk edebiyatında belki de dünya edebiyatında eşi benzeri olmayan bir biçemi var; noktalama imlerinden cümle yapısına hatta sözcük yapısına yepyeni bir biçem örneği. Şu kısa alıntıda görüldüğü gibi:
“Raylarında gitar Şili trenleri : perili hem de nasıl perili cinli kardeşim duvarlarının bütün taşları valla heye heye merdivenleri de bir genişliyormuş bastınız mı da bir daralıyormuş ayakkabınız ayağınızı kaldırdınız mı da açılıyormuş bacaklanacakmışsınız hahaha ayaklanacakmışsınız hahaha arayınca da bulunabilirmiş neymiş neymiş altın altın torbalarının gizi çekmeceleri : oturma ve çökme yere benim yanımda aslanım kalk ayağa hahaha…” (s.41)
Nuri Pakdil “İlenç” başlıklı yazısının bir yerinde “Havamızı makine dumanları değil, yadsıma kirletiyor. XX. Yüzyıl insanının yüreği inmelidir. İnmeli yüreklerin sevmesi de çok güç.” Derken önemli bir durum tespiti yapıyordu çağa ilişkin. (Edebiyat, Ekim 1974)
“Otel Gören Defterler”de yazar, bu acıklı, bu trajik durumu, Türkiye özelinden yeryüzü geneline taşıyarak kare kare gözler önüne seriyor. Bir atlas açıyor önümüze:
“Bu Atlas’ın üzerinde sınıf yoktur
Bu Atlas’ın üzerinde soy yoktur.
Bu Atlas’ın üzerinde eşitsizlik yoktur.
Dinkırımlarına (doğrudur : Dinkırımlarına), Dilkırımlarına, Soykırımlarına, Emekkırımlarına Etnikkırımlarına karşı uluslarası, uluslarüstü Direniş Merkezüssü bu Atlas.
Emek : tek baştacı edilmesi gereken “Değişmezlik”= “Değer. (s.70)
Şimdilerde dünya, yoğun bir biçimde bu kırımlarla çalkalanıyor. Dünyanın ufku gitgide kararıyor. Kan ve gözyaşı, yeryüzü ırmağının bozbulanık akan suyu oldu adete.
KUDÜS’E DAİR BİR BAKIŞ
Eugene İonesco Burg’da yaptığı konuşmasının bir yerinde şunları der: “Ekonomik sorunların çözümlenmesi, herkes için sosyal refah, yeterli beslenme sağlanması, yine de yetmeyecektir. Çünkü açlığımızın kökeni çok daha derinlerdedir. Tümümüz büyük bir ruhsal açlık içindeyiz. Kapitalist veya Marksist hiçbir sosyal yapı bizi doyurmuyor. Her ikisi de iğrençtir.”. (Edebiyat, Şubat 1974)
“Simsiyah”ta Nuri Pakdil’in Filistin ve Kudüs duyarlığı:
“İşte, caddede adımlarımı attıkça da, hâlâ kan ağlayan Tarih sayfalarını çeviriyorum, bir daha okuyorum:
1917 :Kudüs ve Filistin trajedisinin başlaması.
1918 : Topyekûn Ortadoğu’yu, İngiliz yönlendirmelerine terk ederek çekiliş trajedisinin derinleşişi; enine, boyuna yayılışı iniltimizin, ağıdımızın.
Ve Mecidiyeköy’de : mütemadiyen Dik Dur Zikri.” (s.42)
Nuri Pakdil’in öteki kitaplarında olduğu gibi “Simsiyah”ta da kimliksizlik karmaşası yaşayan bir toplumda, tek başına bir yazarın, bireysel ve toplumsal trajedisinden, insanın evrensel trajedisine doğru bir zihin ve yürek yolculuğunu bulacaksınız.