YASİR ERKUŞ - MUHAMMED VEFA YÜREKLİ
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesinden Dr. Merve Seren, ABD’nin Afganistan politikalarında başarısız olduğunu ve 2010’da bir düğünü bombalamasının halk nezdinde kırılma noktası olduğunu belirtti.
Merve Seren, ”2010’dan sonra Taliban’ın ilerleyişinin hızlanmasının nedeni, NATO operasyonlarının sivil ölümlere sebep olması. Hastane bombalandı, okul bombalandı, düğüne hava saldırısı gerçekleştirildi” dedi. ABD ve NATO’nun 20 sene bögede kalmasına rağmen, Afganistan’ın sosyo-kültürel yapısına hakim olamadığını vurgulayan Seren, Taliban’ın yükselişinde bunun da etkili olduğunu belirtti.
ÇİN VE İRAN’IN POZİSYONU
İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Filiz Katman da Çin ve Rusya’nın bölgede hem rekabet halinde olduğunu hem de iş birliği geliştirdiğini ifade etti. Katman, Avrupa’nın, Çin’in durdurulması ile birlikte göç meselesini de ele alan politikalar izlediğini belirtti.
“Çin, Tek Kuşak Tek Yol bağlamında kapsamlı bir iş birliği modelini hat üzerindeki ülkelerle gerçekleştirecek kurumsal altyapı ve anlaşmaları hayata geçiriyor” diyen Katman, bunun getireceği gücün ABD, Avrupa ve Rusya için tehdit oluşturduğunu, bu sebeple de son NATO Zirvesi’nde ortak hareket etme konusunun gündeme geldiğini söyledi.
Katman, Taliban’ın Kabil hükûmetiyle masaya oturup oturmayacağı sorusuna ise, “Afganistan içinde dengeler şu an Taliban’ın lehine. Bunu değiştirici bir durum olursa o zaman müzakere masası gündeme gelir” yanıtını verdi.
İran’ın bölgedeki kaostan çıkar sağladığını belirten Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Serhan Afacan ise, “İran, Suriye örneğindeki gibi, kriz alanlarında oluşan belirsizilİkten çıkar sağlayabiliyor. Tahran yönetimi Afganistan’da kendi mevzisini güçlendirmeye çalışıyor” değerlendirmesini yaptı.
Afacan, İran’ın Taliban’la üst düzey birkaç görüşme gerçekleştirdiğine ve Tahran’da tarafları ağırladığına da işaret etti. İran’ın tıpkı Suriye’deki Fatimiyyun Tugayları gibi Afganistan’dan göçen erkeklerden bir milis grup kurup, Afganistan’daki çatışmalarda kullanmak istediğini kaydetti.