İstanbul’da 4 Ekim Cuma günü, 19 yaşındaki 'in, Eyüpsultan'da 19 yaşındaki 'i, ardından Edirnekapı'daki surlarda 'i öldürdükten sonra surlardan atlayarak intihar etmesi tüm Türkiye’de büyük yankı uyandırdı.
Psikolojik sorunları olduğu ve daha önce 5 kez tedavi gördüğü öğrenilen Çelik'in telefonundaki incelemelerde, bir mesajlaşma uygulaması olan Discord aracılığıyla "" adı verilen bir grupla iletişimde olduğu tespit edildi.
Peki, incel ne demek, incel kavramı nasıl ortaya çıktı, incel kişilerin özellikleri neler?
'İncel' akımı ne demek?
"Incel" terimi, İngilizce’de "incels – involuntary celibates" yani 'gönülsüz bekârlar' ifadesinden türedi. Gönülsüz bekârlar hareketi, başlangıçta ilişki kuramayan insanların bir araya gelerek destek bulmaları amacıyla ortaya çıkmış bir topluluktu.
Nasıl ortaya çıktı?
1994'te Alana adlı bir kadın tarafından kurulan bu grup, başlangıçta cinsiyet fark etmeksizin sosyal zorluklar yaşayan insanların birbirlerine empati ve yardım sunmalarını amaçlıyordu. Ancak, 2000'li yıllarla birlikte bu topluluk, özellikle çevrimiçi platformlarda erkeklerin hakimiyet kurduğu, kadınlara karşı düşmanca tutumların yayıldığı ve radikalleşen bir hareket haline gelmeye başladı.
Tehlikeli bir hale evrildi
Bu hareketin evrilmesiyle, sosyal medya platformları ve forumlar aracılığıyla yaygınlaşan ideolojik bir alt kültür oluştu. Bu kültürde, bazı bireyler kadınlara karşı öfke, toplumsal cinsiyet rollerine karşı tepki ve şiddet eğilimlerini ifade eden söylemler geliştirdiler. Özellikle Reddit, Discord ve Facebook gibi platformlar, bu toplulukların kendi aralarında bir araya geldikleri ve fikir alışverişinde bulundukları yerler haline geldi. Bu süreçte, "gönülsüz bekâr" kavramı, sadece ilişki kurmakta zorlanan insanlar yerine, toplumsal olarak dışlanmış, yalnızlık içinde yaşayan ve bu durumu kadınları suçlayarak yorumlayan bazı erkeklerin oluşturduğu daha tehlikeli bir söylemle eş anlamlı hale geldi. Bu dönüşüm, bazı radikal bireylerin şiddet olaylarına karışmasıyla daha da dikkat çekti.
İncel kişilerin ortak özellikleri
İncelin 2000’li yıllardan sonra gündeme gelmiş olan bir kavram olduğunu söyleyen İstanbul Medipol Üniversitesi Psikoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Duygu Buğa, incel şiddetini tüm yönleriyle ele aldı. Buğa, ifadelerini kullandı.
'Sosyal medyada kadın düşmanlığı üzerinden şiddet içerikli söylemler'
Sosyal medya üzerinden gruplaştıklarını belirten Dr. Buğa, diye konuştu.
'Korku ortamı oluşturuyor'
Önüne nasıl geçilir?
Bu grupların oluşum nedenlerinin başında toplumsal eşitsizliklerin geldiğini dile getiren Dr. Buğa, “Temelinde cinsiyet eşitsizliği geliyor. Toplumumuz erkeklere de kadınlara da çok ciddi yükler yüklüyor. Erkeklerde, ‘Erkeklik Krizi’ dediğimiz bir kavram var. Kendini yeterince erkek hissedemediği durumda kırılgan bir hale gelen, hatta başkalarına düşmanlıkla sonuçlanabilen durumlarla karşı karşıya kalıyor. Burada ayrımcılığın, eşitsizliğin önüne geçmeliyiz” ifadesini kullandı.
‘Bu bir hastalıktır’ deyip geçmek doğru değil
Dr. Buğa, konuşmasını şöyle tamamladı: