Türkiye'nin S-400'leri: Başka ülkeler Türk hava sahasına girmeye cesaret edemez
Türkiye’nin Rusya’da aldığı S-400 savunma sisteminin kurulum çalışmaları tüm hızıyla sürüyor. Sistemi denemek isteyen davetsiz misafirler Türkiye’nin hava sahasına yaklaşacak mı ve S-400’ler kaç farklı noktada kurulabilecek soruları son dönemlerde gündemde. Yenisafak.com, Askeri Havacılık Araştırmacısı Hakan Kılıç ile bu sorulara yanıt aradı. Kılıç, S-400 ile ilgili henüz kamuoyuna açıklanmayan bir noktaya da dikkati çekti.
Sertaç Aksan
Türkiye'nin satın aldığı S-400'lerle ilgili henüz netleşmeyen en önemli alan, sistemde kaç adet ana tarama radarı olduğu sorusunun yanıtı
Kimilerinin ‘NATO’dan atılmadıkça alamazsınız’ dediği, kimilerinin ise ‘Türkiye’nin bağımsızlığı için son derece önemli’ türünde anlamlar yüklediği S-400 hava savunma sistemleri bilindiği üzere Akıncı Hava Üssü’ne geldi. Askeri yetkililer kurulum çalışmalarının tüm hızıyla devam ettiğini belirtse de sistemle ilgili henüz yanıtlanmayan sorular bazı belirsizlikleri de beraberinde getiriyor.
Askeri Havacılık alanında yaptığı araştırmalarla tanınan Hakan Kılıç, Yeni Şafak’ın konuyla ilgili sorularını yanıtladı.
“S-400’ler Aralık ayında tam anlamıyla aktif olduktan sonra sistemi denemek için Türk hava sahası başka ülkeler için daha iştah açıcı bir yer olur mu?” sorusuna Kılıç, şu cevabı verdi:
Diğer seçenek ise İstanbul’a konulacak bataryanın etki alanı. Hiçbir ülkenin ‘Bakalım bize kilit atabilecek mi?’ sorusuna yanıt bulmak için Türk hava sahasına girme cesaretini göstereceğine inanmıyorum. Karar vericiler o sırada ‘düşürün’ talimatı verirse hava sahamıza giren ülkenin uçağı ne yapacak?
Eğer Hatay’a koyarsak da Doğu Akdeniz üzerinde kriz anında daha çok görev yapabilir. Ancak burada da bir mütecaviz hareket olmalı. Durduk yerde gelene geçene kilit atamayız, zaten atmayız da.
İsrail örneği doğru bir yaklaşım değil
Özellikle sosyal medyada Suriye örneği üzerinden gidiliyor. Orası bir savaş alanı. Bunu unutmamak gerekiyor. İsrail o kadar derinliğe operasyon yapmak için iniyor, sistemi denemek için değil. Yani İsrail pilot ve uçak kaybını göze alarak Suriye’deki hedeflerini bombalıyor. Şu an Türkiye’yi bombalamak amaçlı gelecek bir uçak veya ülke söz konusu olmadığına göre bu kadar derine dalıp S-400 deneyecek ülkede mantıken olamayacak demektir."
ABD, İsrail’in sıkça F-35 kullanmasından rahatsız
İsrail’in son zamanlarda F-35 kullanarak gerçekleştirdiği operasyonların sayısının artmasının ABD tarafından tepkiyle karşılandığını da hatırlatan Kılıç, "Trump bu konuda İsrail’i uyardı. Suriye’de F-35 düşmesi demek proje için çok büyük bir prestij kaybı olur. Hele ki bu S-400 marifetiyle yapılırsa o zaman denklem değişir. Bu nedenle ABD, İsrail’in çok fazla risk almasını istemiyor. Burada en önemli hususlardan biri de F-35 radar kesit alanı istihbaratının Suriye’deki S-400 tarafından tespit edilme ihtimali. Bu bizi tüm kullanıcı ülkelerin stratejik değeri olan F-35’in düşük görünürlük sırrının İsrail tarafından bir nevi faş edilmiş olması sonucuna götürür." dedi.
Türkiye’nin kaç radar aldığı net bir şekilde paylaşılmadı: Sistemin kurulacağı şehir sayısı bu bilgiye göre değişebilir
Askeri Havacılık Araştırmacısı Hakan Kılıç, F-35’ler ve S-400’ler üzerinden çok sayıda spekülasyon olduğunu anlattıktan sonra, üzerine tartışılması gereken temel konularından birinin “Türkiye’nin kaç adet ana arama-tarama radarı satın aldığı” sorusunun yanıtı olduğunun altını çizdi.
Türkiye’nin 2 filodan oluşan 4 bataryayı, 4 ayrı yere koyabileceğinin kamuoyuna yansıdığını ancak bu konuda gri alanlar olduğunu anlatan Kılıç, şöyle devam etti:
“Aldığımız S-400’ler adeta bir kapalı kutu. 4 batarya geliyorsa neden bunları 2 ile yerleştirdiğimiz sorusu önemli. Seçeneklerden biri ana arama-tarama ve filo yönetim radarı olarak bilinen 91N6E Big Bird sisteminden kaç tane aldığımız. Şu an medyaya yansıyan kargo indirme görüntülerinde ve uydu fotoğraflarında 1 adet Big Bird görüldü. Yani tamamlanan 1.Filo için 1 Big Bird. Eğer bundan filo başına 1 adet aldıysak kurulumu sadece tek şehre yapabiliriz manası çıkabilir.
Bataryaları 4 şehre kurmak istiyorsak bizim 4 batarya için 4 adet Big Bird almamız lazım. Savunma Bakanlığı’nın da bu konuda net bir açıklaması yok. Diğer yandan 1.Filoyu oluşturan 2 bataryada 2’şer adet 92N6E Grave Stone radarı ve 96L6E Cheese Board radarı var. Bu iki radar da arama yapıyor ama Big Bird’e göre daha kısa menzilliler ve ana görevleri füzeleri güdülemek. Buradan çıkan sonuç bir filonun her iki bataryasının iki uzak ile mesela İstanbul-Ankara’ya konuşlanabileceği.
100 km uzaklıkta kurmak zorunda kalınabilir
Big Bird radarının sadece filo başına 1 adet geldiği için bir bataryada olmaması komuta-kontrol, verimlilik zafiyeti oluşturur mu sorusu son derece önemli. Aynı şekilde ‘Mast’ denen yükseltici kulelerden de 4 adet geldi. Demek ki 4 adet atış kontrol radarı için 4 Mast kullanılacak.
Sonuçta zafiyet oluşturmuyorsa yani eğer sorunun cevabı hayır ise o durumda 1.Filonun 2 bataryası uzak illere, evet ise sadece Ankara’ya ve en fazla 100 km mesafedeki başka bir yere konuşlanabilir. Çünkü Radyo frekansı veya fiber optik kablo marifeti ile komuta aracı en fazla 100 km uzaktaki lançeri komuta edebiliyor.
F-35 ve S-400’lerle ilgili ‘birbirlerini gördü ya da göremedi’ tarzı yaklaşımların şu an için sadece spekülasyondan ibaret olduğuna dikkati çeken Kılıç, “Net şekilde konuşmamız için F-35’lerin S-400’ün tamamen koruduğu bir alanın bombalanması lazım. Suriye’deki Rus üssünün mesela” dedikten sonra, şöyle devam etti:
Radar reflektörleri barış zamanı F-35’ler hava trafik radarları görsün, sivil hava trafiğine risk oluşturmasın ve düşmanın F-35’in ne kadar az göründüğü konusunda istihbarat toplayamasın diye takılan radar yansıtıcılarıdır. Yani düşük görünürlüklü uçağı kabak gibi görünür kılar.
Bu sadece İsrail, hatta ABD’yi değil tüm F-35 kullanıcısı ilgilendiren bir durum. Kullanıcılar kafalarına göre bunu savaş durumu hariç çıkaramıyorsa İsrail’e itiraz eden illaki olurdu. Örneğin Kanada, Hollanda veya Norveç neden uçaklarının sırrının İsrail’in çıkarları için deşifre edilmesine razı olsun?
S-400’ün radar ve füze menzili ne kadar?
Kılıç, S-400’ler konusunda özellikle radar ve füze menzillerine ilişkin birbirinden farklı bilgilerin kamuoyunda dillendirildiğini vurgulayarak, konuya ilişkin şu bilgileri verdi:
“Rus savunma ürünlerinin ihracat eden firma Rosoboronexport’un resmi sitesi ve savunma sanayi fuarlarında dağıttığı resmi kitap, katalog ve broşürlere göre radar ve füze menzilleri şöyle:
-E versiyon 120 km, E2 ve E3 240-250 km menzilli.(Medyaya yansıyan görüntülerde bu füzeleri taşıyan araç, lançer ve kanisterler görüldüğü için aldığımızı varsayıyorum. Ancak hangi versiyonu olduğunu bilmiyoruz)
40N6E Füzesi
-395 km menzilli. (Medyaya yansıyan görüntülerde bu füzeyi taşıyan araç, lançer ve kanisterleri gördük. Dolayısı ile Türkiye S-400’ün en uzun menzilli füzesini de aldı varsayıyoruz)