Kanuna göre, ticari amaçlı su ürünleri avcılık faaliyetinde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yanı sıra ticari amaçlı su ürünleri avcılık ya da yetiştiricilik faaliyetinde kullanılacak gemiler ve diğer su vasıtaları için de Tarım ve Orman Bakanlığından ruhsat tezkeresi veya izin alınması zorunlu olacak.
Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan deniz ve iç sularda veya bu yerlerden su alınarak karada yapılacak su ürünleri üretim tesislerinde veya bu alanları ıslah etmek suretiyle projeye dayalı olarak yapılacak su ürünleri yetiştiriciliği yatırımlarında, ihtiyaç duyulan su ve su alanlarıyla deniz ve iç sulardaki su ürünleri istihsal hakkının kira yöntem ve teknik şartları, süreleri ve yıllık bedelleri, üretim yerlerinin özellikleri dikkate alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edilecek.
Bu yerler gerçek veya tüzel kişilere, gelirleri il özel idarelerine, il özel idareleri kaldırılan illerde ise yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına ait olmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığınca kiraya verilebilecek.
Bu yerlerden Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen alanlarda avcılık yoluyla istihsal hakkı, başkalarına devredilmemesi şartıyla, öncelikle istihsalin yapılacağı yerde kurulan, üyeleri 5 yıldan az olmamak üzere üretim bölgesinde ikamet eden, münhasıran su ürünleri istihsali veya pazarlaması ile iştigal eden su ürünleri kooperatiflerine veya birliklerine, bunların kiralamaması halinde ise gerçek veya tüzel kişilere Tarım ve Orman Bakanlığınca kiralanabilecek.
Projeli olarak yapılacak yatırımlarda ihtiyaç duyulacak karasal alanların kiralama işlemleri bu madde hükümleri çerçevesinde taşınmazın tescilli olması durumunda maliki kuruluş tarafından, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki alanlardan olması durumunda ise Milli Emlak Genel Müdürlüğü birimlerince yapılacak.
Deniz ve iç sularda veya bu yerlerden su alınarak karada su ürünleri yetiştiricilik bölgeleri belirlenirken Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüşü alınacak, 60 gün içinde cevap verilmemesi halinde uygun görüş verilmiş sayılacak.
Düzenlemeyle, istihsal hakkı kiraya verilen alanlarda yapılacak ticari, amatör, rekreasyonel amaçlı avcılık ve yetiştiricilik faaliyetleri ile istihsal hakkı kiraya verilen türler ile ilgili usul ve esaslar Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
Balıkçı barınaklarından öncelikli yararlanma hakkı
Yunus türlerini koruyan Bern Sözleşmesi'ne uyum
Yunus türlerini koruma altına alan ve Türkiye'nin taraf olduğu Bern Sözleşmesi hükümlerine uygun olarak "Yunus balığı avcılarına gerekli tüfek ve fişekleri kooperatifler eliyle meccanen vermeye ilgili Bakanlık yetkilidir." ibaresi Su Ürünleri Kanunu'ndan çıkarılacak.
Akarsular üzerinde kurulmuş veya kurulacak baraj ve regülatör gibi su yapılarında su ürünlerinin geçmesine mahsus balık geçidi yapılması ve işler durumda bulundurulması zorunlu olacak.
Ancak yüksekliği 20 metreden fazla olan su yapılarında, masrafları müteşebbisçe karşılanmak üzere Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılacak veya yaptırılacak bilimsel araştırma ve inceleme sonucu balık geçitlerinin işlevsiz olacağının anlaşılması halinde balık geçidi dışında farklı göç yapıları, asansörle taşıma veya yapay ortamda üretilip kaynağa bırakma gibi tedbirler alınabilecek. Bu madde kapsamındaki balık geçidi, balık asansörü ve diğer yapılara ilişkin projenin onayı, kontrollüğü ve kabulü inşaat tekniği açısından Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak veya yaptırılacak.
Su ürünlerinin yurt dışına çıkarılması izne tabi olacak
Kanuna göre, bomba, torpil, dinamit, kapsül ve benzeri patlayıcı maddeler öldürücü veya uyuşturucu maddeler, sönmemiş kireç ve Bakanlığın müsaadesi alınmaksızın elektrik cereyanı, elektroşok ve hava tazyiki ile elde edilen su ürünleri ve iç sular, Marmara Denizi, İstanbul ile Çanakkale Boğazlarında her çeşit trolle istihsal edilen su ürünlerine el konulup mülkiyeti kamuya geçirilecek, bunların imhası veya satışı mümkün olacak.
Kaynakların korunması amacıyla su ürünlerinin yurt dışına çıkarılması ve canlı olarak yurt içine sokulması izne tabi olacak.
Tarım ve Orman Bakanlığı teşkilatında ve Bakanlığa bağlı su ürünleri ile ilgili teşekküllerde su ürünlerinin, deniz ve iç suların koruma ve kontrolü ile görevlendirilen personel ile emniyet, jandarma, sahil güvenlik, gümrük ve orman muhafaza teşkilatları mensupları, belediye zabıtası amir ve mensupları, kamu tüzel kişilerine bağlı muhafız, bekçi ve korucular ile emniyet ve jandarma teşkilatının bulunmadığı yerlerde köy muhtarı ve ihtiyar heyeti üyeleri Kanun kapsamına giren kabahatler ve suçlar hakkında zabıt varakası tutmak, kabahatin ve suçun işlenmesinde kullanılan istihsal vasıtalarına ve elde edilen su ürünlerine el koymak ve idari para cezalarını kesmekle vazifeli ve yetkili olacak.
Satış bedeli genel bütçeye gelir kaydedilecek
Mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlarını vali verecek
Sahiplenilmeyen veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşen istihsal vasıtaları satılamayacak; kamu kurum ve kuruluşlarına veya bilimsel kuruluşlara bağışlanabilecek.
Bağışlanamayan su ürünleri veya mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleşen bağışlanamayan istihsal vasıtaları imha edilecek. İnsan tüketiminde kullanılması sakıncalı görülen, sanayide ham madde olarak kullanılması mümkün olmayan veya kullanılması mümkün olmakla birlikte satılamayan su ürünleri hakkında da aynı işlem uygulanacak.
Fiili imkansızlıklar nedeniyle el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi mümkün olmayan istihsal vasıtaları ve ürünlerin kaim değerinin mülkiyetinin kamuya geçirilmesine de karar verilebilecek.
Su Ürünleri Kanunu'na aykırı fiiller sonucunda istihsal vasıtaları, su ürünleri ve diğer su vasıtalarına uygulanan el koyma, yediemin, bekletme, muhafaza, imha, sökme, nakliye ve diğer işlemlere ait masraflar aykırılığı işleyenden, gemi sahibi veya donatandan tahsil edilecek. Kanunda yer alan mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararları vali tarafından verilecek.
Mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilen, muhafazası mümkün su ürünleri ile istihsal vasıtaları, mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararı kesinleştikten sonra su ürünleri satılarak bedeli genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Hazine veznesine yatırılacak. İstihsal vasıtaları ise kamu kurum ve kuruluşlarına veya bilimsel kuruluşlara bağışlanabilecek, bağışlanamayanlar imha edilecek. Yasak olan eşyadan satışı mahzurlu görülenlerin imhasına ve imha şekline ilişkin hususlar yönetmelikle düzenlenecek.
Yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı hareket edenlere para cezası
İzin almadan elde edilen ürünlere el konulacak
Ruhsat tezkeresi veya izin almadan elde edilen su ürünlerine el konularak, mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Ruhsat tezkeresini almadan gırgır ağları veya orta su trolü ya da dip trolü, algama gibi dip sürütme av araçları kullanılarak ya da dalarak ticari avcılık yapılması halinde istihsal vasıtalarına, diğer av vasıtaları ile avcılık yapılması halinde ise ilk tespitte gemi hariç istihsal vasıtalarına, kabahatin tekrarı halinde ise istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Avcılık istihsal hakkını kiralayan kooperatif, kooperatif birliği veya köy birliklerinin, düzenlemelere aykırı hareket eden başkan ve yönetim kurulu üyelerine ayrı ayrı 2 bin 500 liradan 25 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Aynı kabahatin tekrarı halinde idari para cezalarının iki katı uygulanacak ve kira sözleşmeleri iptal edilecek.
Baraj göllerine veya ihdas olunacak diğer suni göllere su verilmeden önce su ürünleri bakımından alınması gereken tedbirlerin tespiti için Tarım ve Orman Bakanlığına başvurulacak. Bakanlıkça belirlenen tedbirleri almayanlara 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Tarım ve Orman Bakanlığından izin alınmadan kurulan su ürünleri yetiştiricilik tesislerinin sahiplerine 10 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Tesisin yönetmelikte belirtilen şartlara uygun hale getirilmesi için 90 gün süre tanınacak. Bu süre sonunda aykırılığın devam etmesi durumunda ilk verilen idari para cezası iki katı olarak uygulanacak.
Aykırılığın giderilmesi ya da tesisin faaliyetine son verilmesi için 30 gün daha süre verilecek. Bu süre sonunda aykırılığın devam ediyor olması durumunda idari para cezası, ilk verilen cezanın üç katı olarak uygulanacak ve tesisin, mülki amir tarafından kapatılmasına karar verilecek. Bakanlığın yönetmelikle belirlediği usul ve esaslara uymayanlar hakkında 5 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Türk vatandaşı olmayan avcıya 20 bin lira ceza
Avlanma amaçlı ışık kullanmanın cezası 50 bin lira
İç sular, Karadeniz, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarında, gemilerdeki faaliyetlerin yürütülmesinde gerekli olan aydınlatma hariç, ağlarla avlanma amaçlı ışık kullanan veya bu amaca uygun ışık donanımı bulunduran gemiler için sahip veya donatanlarına 50 bin lira idari para cezası verilecek, istihsal edilen su ürünlerine ve gemi hariç, av gemisine bağlı olup olmadığına bakılmaksızın avcılık amacıyla ışık sağlayan her türlü su vasıtalarına ve edevatına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesi kararlaştırılacak.
Kabahatin işlenmesinde kullanılan gemiler ile gerçek veya tüzel kişilerin ruhsat tezkereleri, kabahatin ilk defa işlenmesi halinde bir ay, ikinci defa işlenmesi halinde üç ay süre ile geri alınacak, tekrarlanması halinde iptal edilecek ve gemi hariç istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
Amatör amaçla yapılacak avcılık faaliyetlerine yönelik olarak yönetmelikle getirilen hükümlere aykırı hareket edenlere 500 lira, kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 750 lira idari para cezası uygulanacak, istihsal olunan su ürünlerine ve gemi hariç kullanımı yasak istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek. Aynı kabahatin tekrarı halinde istihsal olunan su ürünlerine ve gemi hariç istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek.
İç sular, Marmara Denizi, İstanbul ve Çanakkale Boğazlarında trol ile su ürünleri istihsalinde bulunanlara 10 bin lira, kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 20 bin lira idari para cezası verilecek. İstihsal olunan su ürünleri ile istihsal vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek. Fiilin iki yıl içinde tekrarı halinde kullanılan gemilerin sahip veya donatanlarına bir yıldan üç yıla kadar hapis ve 500 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası verilecek ve istihsal olunan su ürünleri ile istihsal vasıtalarına el konularak müsaderesine hükmolunacak.
Dip trolüne ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülüklere aykırı hareket edenlere ve kullanılan gemiler için sahip veya donatanlarına 7 bin lira idari para cezası verilecek.
Yasak bölgelerde veya yasak zaman ve mevsimlerde dip trol ağları denizde veya toplanıp bordaya alınmış durumda tespit edilenler, göz açıklıkları tayin olunan asgari ölçülerden küçük dip trolü ağlarını her ne suretle olursa olsun gemilerinde bulunduranlar ile orta su trolünü veya kombine trolünü dip trolü olarak kullananlar hakkında ceza uygulanacak.
Zamanlar, mevsimler, cins, nevi, çeşit, irilik, ağırlık, büyüklük itibarıyla istihsali yasak olan su ürünlerinin, yasağın devam ettiği müddet zarfında her ne suretle olursa olsun satışı, nakli, imalatla kullanılması yasak edilen su ürünlerini nakledenlere, satanlara 500 bin lira, bunları imalatta kullananlara, işleyenlere, muhafaza edenlere ve ihraç edenlere 10 bin lira idari para cezası verilecek.
Kaynakların korunması amacıyla, su ürünlerinin yurt dışına çıkarılması ve canlı olarak yurt içine sokulmasına aykırı hareket edenlere 5 bin liradan 100 bin liraya kadar idari para cezası uygulanacak. Ayrıca söz konusu su ürünleri, istihsal ve nakil vasıtalarına el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek.
Tarım ve Orman Bakanlığınca, su ürünleri müstahsilleri, su ürünleri tacirleri, sanayici ve esnafından istenilen bilgileri ve belgeleri ilgililere zamanında ve doğru olarak vermeyenlere, 700 lira, yasak vasıta ve usullerle yapılan ilmi ve teknik etüt ve araştırmalardan elde edilen su mahsullerini satanlara 850 lira idari para cezası uygulanacak.
Bakanlığın belirlediği sistem ve cihazların bulunmadığı gemiler için sahip veya donatanlarına bin liradan 5 bin liraya kadar, yetiştiricilik tesisleri sahiplerine ise 5 bin liradan 25 bin liraya kadar, avladıkları ürünleri bakanlıkça belirlenen karaya çıkış noktalarından boşaltmayan gemiler için sahip veya donatanlarına bin liradan 5 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
Deniz ve iç sularda balıklandırma yapan veya bu kaynaklara diğer su ürünlerini bırakan gerçek kişilere 10 bin lira, tüzel kişilere 20 bin lira para cezası uygulanacak.
Başka ülkelerin kara sularında, münhasır ekonomik bölgelerinde veya uluslararası sularda ticari su ürünleri avcılığı yapan gemilerden Bakanlıkça ruhsatlandırılmış olanlar için sahip veya donatanlarına 10 bin liradan 30 bin liraya kadar, ruhsat tezkeresine sahip olmayan gemiler için ise sahip veya donatanlarına 20 bin liradan 50 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Söz konusu idari para cezaları, tam boyu 12 metre dahil 22 metreye kadar olan gemiler için 2 katı, 22 metre ve daha uzun gemiler için 3 katı olarak uygulanacak.
Ruhsat tezkerelerine geçici süre ile el konulan balıkçı gemilerinin bu süre içerisinde avcılık yapmaları halinde, bu gemilere avlanma araçları ve donanımlarıyla birlikte el konularak mülkiyetin kamuya geçirilmesine karar verilecek.
İdari yaptırımların uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi
Deniz ve iç sularda izinsiz balıklandırma yasaklanıyor
Kanunla balıkçı gemilerinin büyüklük ve yaptıkları faaliyete göre, avladıkları su ürünlerini Tarım ve Orman Bakanlığınca tespit edilen karaya çıkış noktalarından boşaltması, avcılık veya yetiştiricilik yoluyla elde edilen su ürünlerinin nakillerinde Bakanlıkça belirlenen belgelerin bulunması ve bu belgelerin istenildiği şekilde gönderilmesi zorunlu olacak.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslarla, zorunluluktan muaf tutulacaklar ile istisna sağlanacak faaliyet ve durumlara ilişkin hususlar Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
Bakanlıktan izin alınmadan deniz ve iç sularda balıklandırma yapılamayacak veya bu kaynaklara diğer su ürünleri bırakılamayacak. Uygulamaya ilişkin usul ve esasları da Bakanlık belirleyecek.
Başka ülkelerin karasularında, münhasır ekonomik bölgelerinde veya uluslararası sularda ticari su ürünleri avcılığı yapacak gemilerin sahip veya donatanlarının Bakanlıkça belirlenen şartlara uyması zorunlu olacak.
Kanunla, Devlet İhale Kanunu'nda da değişiklik yapılarak Su Ürünleri Kanunu'na uyumlu hale getirildi. Buna göre, Hazinenin veya Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün (DSİ) mülkiyetinde veya devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki baraj, dalyan, voli yerleri, göller, havuzlar, nehirler ve nehir ağızlarındaki av yerleri ile deniz ve iç sularda belirlenmiş yerlerdeki su ürünlerinin üretim hakkının kiraya verilmesi yetkisi il özel idarelerinden alınarak Tarım ve Orman Bakanlığına bırakıldı.