nin 567. yıldönümünde Fetih Suresi’nin okunmasının ardından ibadete açılması gündeme gelen ’nın camiye çevrilmesi için açılan tarihi dava dün görüldü. Ayosofya’yı camiden müzeye çeviren 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptal edilmesi için açılan davada karar için dün Danıştay 10. Dairesi’nde duruşma yapıldı. Duruşmaya, 2005’te Ayasofya’nın yeniden ibadete açılması için hukuk mücadelesini başlatan Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneğinin kurucu başkanı , dernek avukatı Selami Karaman, Cumhurbaşkanlığı avukatı katıldı.
HUKUKA AYKIRI
Avukat Karaman, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının hukuka aykırı olduğunu belirterek, iptaline karar verilmesini istedi. Danıştay’ın daha önce İstanbul’daki Kariye Camii’ni müzeye dönüştüren 1945’teki Bakanlar Kurulu kararının iptaline hükmettiğini hatırlatan Karaman, o kararın Ayasofya için emsal teşkil ettiğini vurguladı. Fatih Sultan Mehmet Vakfına ait Ayasofya’nın Fatih Sultan Mehmet’in şahsi mülkü olduğunu söyleyen Karaman, “Ayasofya Camii vakfedenin iradesi dışında kullanılamaz. Fatih Sultan Mehmet Vakfının iradesine uygun davranılması konusunda Bakanlar Kurulu kararının iptalini istiyoruz” dedi.
İMZA ATATÜRK’E AİT DEĞİL
Davacı vakıfın, “Ayasofya’yı müzeye dönüştüren Bakanlar Kurulu kararındaki imzanın Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e ait olmadığı” iddiası da duruşmada gündeme geldi. Karaman, “Biz imzanın sahte olduğunu iddia ediyoruz. Sebebi ise o tarihlerde Soyadı Kanunu çıkmadığı halde evraklardaki imzanın Atatürk adıyla atılmış olması. Üstelik aynı tarihlerde imzalanan farklı evraklarda da farklı imzalar bulunuyor” dedi. ise Fatih Sultan Mehmet’in Ayasofya’nın amacı dışında kullanılmasına ilişkin bedduasını duruşmada okudu. Kandemir, Ayasofya’nın müzeye dönüştürülmesinin mülkiyet hakkına aykırı olduğunu kaydetti.
TAKDİR MAHKEMENİN
15 GÜN İÇİNDE AÇIKLANACAK
Tarafların dinlenilmesinin ardından Danıştay 10. Dairesi Başkanı Yılmaz Akçil, kararın daha sonra açıklanacağını belirterek duruşmayı sonlandırdı. Daire, tarafların beyanlarını ve dosyayı değerlendirerek bir karara varacak. Yasa uyarınca karar, 15 gün içerisinde açıklanması gerekiyor. Ancak Daire’nin bugün dahil en kısa sürede içerisinde milyonların merakla beklediği söz konusu kararı açıklayabileceği ifade ediliyor. Daire, Ayasofya’yı müzeye dönüştüren Bakanlar Kurulu kararını hukuka aykırı bulur ve söz konusu kararı iptal ederse, Ayasofya’nın 86 yıl sonra tekrar cami yapılmasının önü açılmış olacak.
İnşallah vicdanı dinleyecekler
15 yıllık mücadele
Sürekli Vakıflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Derneği, Ayasofya için ilk olarak 2005’te Danıştay 10. Dairesi’ne dava açtı. Daire, 31 Mart 2008’de Ayasofya’nın müze olarak kullanılmasında hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verdi. Bu karara yapılan itirazı değerlendiren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu da 10 Aralık 2012’de dairenin kararını onadı. Davacının karar düzeltme talebi de kurul tarafından 06 Nisan 2015’de reddedildi. Böylece Ayasofya müze olarak kullanılmaya devam edildi. Ancak hukuk mücadelesini bırakmayan dernek, Danıştay 10. Dairesi’ne 2016’da dün karar duruşması yapılan davayı açtı. Öte yandan, derneğin 2015’te Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) yaptığı bireysel başvuru, 13 Eylül 2018’de “kişi bakımından yetkisizlik” nedeniyle reddedilmişti.
Dünya takipte
Danıştay 10. Dairesinde, Ayasofya’nın camiden müzeye dönüştürülmesine dair 24 Kasım 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davanın duruşması dolayısıyla yerli ve yabancı medya mensupları, Sultanahmet Meydanı’nda canlı yayınlarla gelişmeleri takip etti. Gelişmeleri yakından takip eden yerli ve yabancı medya kuruluşları da davanın yansımalarını Sultanahmet Meydanı’ndan yaptıkları canlı yayınlarla izleyicilerine aktardı. Medya kuruluşlarının canlı yayınlarına katılan konuklar, dava ile ilgili değerlendirmede bulunurken bazı yabancı medya mensupları da bölgede bulunan turistlerle konuyla ilgili röportajlar yaptı.
Malezya’dan destek