İsrail’in Gazze’deki soykırımı, pandemi ve Ukrayna savaşı sonrası yeni yeni toparlanma eğilimi gösteren dünya ekonomisine ciddi bir darbe vurdu. Giderek bölgeye yayılan İsrail saldırıları, kaçınılmaz olarak dünya ekonomisinde kırılganlıkları daha da arttıracak dinamikleri harekete geçirdi. İsrail’in saldırganlığı, tedarik zincirini tehlikeye attı. Enflasyonu kontrol etmek için türlü yollara başvuran dünya ülkeleri, İsrail saldırganlığına tosladı. Petrol üretimi açısından dünyanın en önemli bölgelerinden biri olan Ortadoğu ve dünya ticaret yolunun en önemli rotası olan bölgedeki Hürmüz Boğazı, Aden Körfezi, Babu'l Mendeb Boğazı ve Kızıldeniz de İsrail saldırılarının neden olduğu istikrarsızlıktan etkilendi. Küresel ticaret yolunun yüzde 10'unu oluşturan bu rotadaki konteyner taşımacılığı yüzde 73, Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gemi trafiği yüzde 87, kuru yük gemi geçişleri yüzde 54 ve karışık kuru yük gemi trafiği yüzde 37 düştü. LPG gemi trafiği yüzde 74, Ro/Ro gemi trafiği yüzde 78 ve yaş yük gemi trafiği de yüzde 41 azaldı. Kızıldeniz ticareti, büyük ölçüde Ümit Burnu'na kayarken, dünya genelinde taşımacılığın maliyeti ve harcanan zaman katlanarak arttı.
PETROL FİYATLARI REKOR KIRDI
Dünya Bankası, Körfez ihracatını günlük 2 milyon varil (Küresel arzın %2’si) azaltan herhangi bir çatışmanın petrol fiyatlarını varil başına 93-102 dolar arasına çıkaracağını tahmin ediyor. İsrail’in İran’ın enerji altyapısına yönelik son tehdidinde bile petrol fiyatları haftalık artışta 2 senenin rekorunu kırarak 78 dolara yükseldi. İran destekli Husi güçlerinin İsrail’in eylemlerine karşı petrol tankerlerini hedef alması, son bir sene içerisinde petrol fiyatlarında defalarca kez dalgalanmalara sebebiyet verdi. Petrol ve gaz ithal eden ülkelerin hesapları tutmadı ekonomilerindeki iyileşme yavaşladı. Gemilerin daha uzun bir rotayı tercih etmeleri nedeniyle özellikle teslimat süreleri ve yolculuk maliyetlerinin yükselmesi, navlun fiyatlarına da artış olarak yansıdı. Denizcilik araştırma şirketi Drewry'nin Dünya Konteyner Endeksi'ne göre, navlun fiyatları, Husilerin İsrail ile bağlantılı ticari gemilere saldırılarının yoğunlaştığı Aralık 2023 itibarıyla hızla artışa geçti. 40'lık konteyner bileşik endeksi 7 ayda yüzde 268 yükselerek temmuzda 6 bin dolara kadar çıktı. Gemi şirketlerinin teslimat programlarını kademeli şekilde Ümit Burnu güzergahına göre ayarlamaya başlamasıyla fiyatlar temmuz sonu itibarıyla düşüş eğilimine geçti.