Afganistan’ı eylül ayına kadar terk etmeyi planlayan ABD, kendisi için çalışan Afganların ülkeden tahliyesinde Türkiye’ye göçü tetikleyecek oldubittiye soyundu. Taliban’ın düşman bellediği bu kişilerin bir kısmı ABD’ye sığınmacı statüsünde kabul edilirken artan talep karşılanmayınca “Türkiye veya İran üzerinden vize başvurusunda bulunun, değerlendireceğiz” açıklamaları yapılmaya başlandı. ABD Dışişleri’nin bu yöndeki açıklamalarına Türkiye sert karşılık verdi. Kaynaklar, Türkiye’ye sormaksızın böyle bir yol açmanın sonuçlarına işaret ettiler.
SÖZDE TAHLİYE ÇALIŞMASI
TÜRKİYE’Yİ ADRES GÖSTERDİ
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2001 yılından bu yana yaklaşık 73 bin kişinin bu yolla mülteci olarak Amerika’ya geldiğini belirtirken, sadece gecen yıl 8 bin Afgan’ın kabul edildiğini, Senato’nun şimdi 8 bin kişiye daha bu hakkı tanıyacak yolu açtığını kaydetti. Blinken “2001 yılından bu yana, bu çalışanlara karşı özel bir sorumluluğumuz var. Onlar bizlerin yanında durdu, biz de onların yanında duracağız. Bu kişilerin ailelerine ve kendilerine özel bir vize sağlayacağız” dedi. Blinken, bu kişilerin yasal işlemleri sürecinde üçüncü bir ülkede misafir edilmeleri konusunda detay paylaşmazken, Amerikan Dışişleri Bakanlığı’nın üst düzey bir yetkilisi 2 Ağustos’taki brifingde potansiyel bir göçmen akını için Afganistan’a komşu ülkelerle ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ile temasta olduklarını öne sürdü. Yetkili, adres olarak da Afganistan’ın kuzeyindeki Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan gibi ülkeler ile İran üzerinden Türkiye’ye işaret etti.
ABD DOĞRUDAN UÇAKLARLA ALSIN
KATEGORİ KATAKULLİSİ
Dışişleri kaynakları, 2000’li yıllardan itibaren Afganistan’da bulunan ABD’lilerin bu süre içinde birçok insanla çalıştıklarını ve bu kişilerin Taliban tarafından düşman olarak görülmesi nedeniyle de Amerika’ya gönderildiğini anımsattı. ABD’ye çalışan tüm Afganlıların Amerika’ya gönderilmesine yanaşmayan ABD’lilerin artan talep üzerine açıkça “İran üzerinden Türkiye’ye gidin, vize başvurusunda bulunun” diyerek yol gösterdiğini belirten kaynaklar, “bunu Türkiye’ye sormaksızın herhangi bir başvuruda bulunmaksızın” yaptıklarını kaydetti. Kaynaklar, Türkiye’ye sormaksızın böyle bir yol açmanın sonuçlarına işaret ettiler. ABD’nin doğrudan almaya yanaşmadığı Afganlar için ABD mülteci kabul programı kapsamında oluşturulduğu öncelik 2 kategorisi, ABD ile iş birliği nedeniyle hayatları tehlike altında olabilecek ancak ABD hükumetiyle doğrudan çalışmadıkları ya da ABD devleti tarafından verilen görevlerinin kısa süreli olması gibi nedenlerle özel göçmen vizesi alması uygun olmayan Afganları ve birinci dereceden ailelerini kapsıyor.