Karadeniz’de işlemesi an meselesi olan ‘tahıl koridoru’nda kritik rol üstlenen Türkiye, mimarı olduğu mutabakatın sonuçları ile de adından söz ettirecek. BM nezaretinde Rusya-Ukrayna arasında Türkiye’nin askeri-diplomatik çabası sonucu elde edilen mutabakatın sonuçları Türkiye açısından 7 başlıkta değerlendiriliyor. 4’lü mutabakat sonucu Türkiye’nin barışa katkısının teyit edildiği, gıda krizine katkı sağladığı, enerji krizinde de benzer çözüm umudunun belirmesi ile Türk donanmasının güçlenen kapasitesi bazı başlıklar olarak öne çıkıyor.
SAVAŞAN TARAFLAR AYNI MASADA
1 Haziran’da startı verilen ve 22 Temmuz’da imzaya dökülen süreçte en kritik viraj savaşan iki tarafın askerlerini aynı masada oturmaya ikna etmekti. Onun için önce tüm görüşmeler ikili formatta yapıldı. Daha sonra çalışmalar dörtlü toplantı yapılmasına yoğunlaştı.
13 GÖRÜŞME GERÇEKLEŞTİ
Türkiye’nin çabalarıyla yer yer kopma noktasına gelen görüşmelerde 13 temas yaşandı. Yaşanan trafik sonrası atılan imzalarla mutabakata dönüşen uzlaşmanın Türkiye açısından sonuçlarını kaynaklar Yeni Şafak’a madde madde şöyle özetledi:
1- Türkiye, şubatta patlak veren savaşta iyi ilişkilerini kullanarak savaşan taraflar Rusya-Ukrayna arasında barış için ilk günden çaba harcadı. Arabuluculuk için diplomasiyi işletirken tarafları Antalya ve İstanbul’da bir masada buluşturdu. Bu nedenle son mutabakat her iki ülke ile konuşabilmenin ve Türkiye’nin duruşunun doğruluğunu bir kez daha ortaya çıkardı.
2- Doğu Akdeniz, Filistin, Suriye gibi bölgesel ve uluslararası sorunlarda insiyatif almaktan çekinmeyen Türkiye’nin bölge ve dünya barışına katkısı bir kez daha teyit edilmiş oldu.
3- Uzlaşma ile pandemi sonrasında savaş ile yeni bir pik yakalayan gıda krizinin de gevşemesi sağlandı. Tüketime dahil edilecek milyonlarca ton tahıl ile gıda krizinin aşılacağı, gıda enflasyonunun ise önleneceği ifade ediliyor.
4- 4’lü mutabakatın bir diğer etkisi ise göçe karşı olacağı belirtiliyor. Gıdaya ulaşım kolaylaşacağı için çevre coğrafyalardan Türkiye’ye olası göçmen akınının da engellenmesine uzlaşmanın katkı sağlayacağı kaydediliyor.
5- İstanbul’da taraflar arasında atılan imzanın tahıl dışında savaşla birlikte alevlenen enerji krizinin çözümüne de ilham olabileceği belirtiliyor. Savaş sonrasında Rusya enerji kartını kullanmış, bunun sonucunda Avrupa ülkeleri kömüre dönme çalışmalarını ve Azerbaycan gibi alternatif pazar arayışlarını hızlandırmıştı.
6- Türkiye, denizde söz konusu mutabakat ile önemli görevler üstlendi. Bu çerçevede Türk donanmasının süreçte aktif bir rol bekliyor. Deniz kuvvetlerinin Libya faaliyetleri ve Doğu Akdeniz’deki artan etkinliğine işaret edilerek son mutabakatın da güçlenen kapasitesinin bir göstergesi olduğu vurgulanıyor.
7- Son olarak ihtilafların çözümünde askeri diplomasinin öne çıkması örnek olarak gösteriliyor. Askeri diplomasi ve kurumlar arası koordinasyonla Türkiye’nin neler başarılabileceğini dünya kamuoyuna gösterdiği belirtiliyor.
Sevkiyat bu hafta başlıyor
Ukrayna Altyapı Bakanı Aleksandr Kubrakov, İstanbul’da anlaşması imzalanan tahıl koridorunun işleyişi hakkında açıklamalarda bulundu. Kubrakov, “Mayın temizleme işlemi sadece tahılın ihracatı için gereken koridor boyunca yapılacak” dedi.
Kubrakov, “Tüm tahıl konvoylarına Ukrayna kurtarma gemileri eşlik edecek. Limanlarımızı sadece kendi askerlerimizin kontrol etmesi bizim için önemliydi, limanlarda başka ülkelerin temsilcileri bulunmayacak” diye konuştu. Kubrakov, anlaşma için, “İstanbul’da imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının ilerleyen günlerde uygulamaya geçmesini bekliyoruz. Sürecin bu hafta başlamasını umut ediyoruz” ifadelerini kullandı.